رئیس‌جمهوری اسلامی ایران می‌گوید حملهٔ خرداد و تیرماه اسرائیل و آمریکا به ایران را «خیانتی بزرگ به دیپلماسی و تضعیف‌کننده تلاش برای استقرار صلح و ثبات» خواند.
مسعود پزشکیان که روز چهارشنبه دوم مهر در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی می‌کرد، جنگ ۱۲ روزهٔ اسرائیل علیه ایران را «تهاجمی وحشیانه و خلاف اصول مسلم حقوق بین‌الملل» خواند.
او پس از این سخنرانی با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، دیدار کرد.
آقای مکرون ساعتی بعد در شبکهٔ ایکس نوشت که به همتای ایرانی خود گفته است که توافق برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران امکان‌پذیر است، اما تنها «چند ساعت باقی مانده است».
او اعلام کرد با توجه به این‌که ایران به تعهدات هسته‌ایش پایبند نبوده، فرانسه همراه با آلمان و بریتانیا تصمیم گرفت «سازوکار ماشه» را فعال کند که امکان بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران را فراهم می‌کند.
رئیس‌جمهور فرانسه افزود که به مسعود پزشکیان یادآوری کرده که خواسته‌های سه کشور اروپایی برای ممانعت از بازگرداندن تحریم‌ها شامل «دسترسی کامل بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران، شفافیت دربارهٔ ذخایر مواد غنی‌شده و ازسرگیری فوری مذاکرات» است و این کشورها دربارهٔ این خواسته‌ها «هیچ مصالحه‌ای» نخواهند کرد.
او همچنین در گفت‌وگو با شبکه العربیه گفت که اگر ایران با جدیت به مذاکرات بازگردد، می‌تواند از این تحریم‌ها دوری کند.
امانوئل مکرون افزود که تهران هنوز «گام‌های موثری» برای بازرسی از تأسیسات هسته‌ای خود بعد از جنگ ۱۲ روزه برنداشته است.
اسرائیل روز ۲۳ خرداد حمله‌ای همه‌جانبه را علیه ایران با هدف نابودی توان هسته‌ای جمهوری اسلامی آغاز کرد که در جریان آن شماری از فرماندهان بلندپایه نظامی در همان ساعات اولیه کشته شدند، بسیاری از مراکز نظامی و تأسیسات هسته‌ای ایران مورد حمله قرار گرفت و تعدادی از دانشمندان هسته‌ای نیز هدف قرار گرفتند.
روز اول تیرماه نیز ایالات متحده با بمب‌افکن‌های بی-۲ اقدام به بمباران تأسیسات هسته‌ای فردو، نطنز و مرکز فرآوری اورانیوم اصفهان کرد که به گفتهٔ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، باعث «نابودی کامل و مطلق» این تأسیسات شد.
مسعود پزشکیان در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل همچنین گفت که «ایران هرگز به‌دنبال ساخت بمب هسته‌ای نبوده و نخواهد بود» و سه کشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان را متهم کرد که با فعال کردن سازوکار ماشه «به دستور ایالات متحده، با فشار، قلدری، تحمیل و سوءاستفاده آشکار کوشیدند قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت، علیه ایران را بازگردانند».
به گفته رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، این اقدام «مشروعیت بین‌المللی نداشته و با اقبال جامعه بین‌المللی نیز روبرو نخواهد شد».
سه کشور اروپایی یاد شده روز ششم شهریور فرآیندی ۳۰ روزه برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل را آغاز کردند و تهران را به عدول از برجام متهم کردند. در صورت عدم دستیابی به توافق، همهٔ تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در روز ۲۷ سپتامبر (پنجم مهر) باز خواهد گشت.
بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشنهاد داده‌اند که در صورت ازسرگیری بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، رسیدگی به نگرانی‌ها در مورد ذخایر اورانیوم غنی‌شدهٔ ۶۰ درصدی و مذاکره با ایالات متحده، بازگرداندن تحریم‌ها را تا شش ماه به تعویق بیندازند، تا فضایی برای مذاکره در زمینه دستیابی به یک توافق بلندمدت در مورد برنامه هسته‌ای تهران فراهم شود.
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در جریان سخنرانی خود طرح خاصی برای جلوگیری از فعال شدن مکانیسم ماشه ارائه نکرد.
با بازگشت این تحریم‌ها، ایران بار دیگر با ممنوعیت کامل خرید و فروش سلاح، محدودیت بر برنامه موشکی، و الزام به توقف غنی‌سازی و بازفرآوری اورانیوم روبه‌رو می‌شود. دارایی‌های بسیاری از مقام‌ها و نهادهای حکومتی بار دیگر مسدود خواهد شد و فهرست ممنوعیت سفر گسترش می‌یابد. خطوط هوایی (بخش خدمات باربری ایران‌ایر) و کشتیرانی جمهوری اسلامی مشمول بازرسی محموله‌ها می‌شوند و دسترسی به فناوری‌های صنعتی و مواد اولیه حساس اقلام دومنظوره دشوارتر خواهد شد.
