بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، روز دوشنبه در نشست خبری مشترک با دونالد ترامپ در واشینگتن اعلام کرد که طرح صلح پیشنهادی رئیس‌جمهور آمریکا برای پایان جنگ غزه را پذیرفته است.
این طرح ۲۰ ماده‌ای که کاخ سفید منتشر کرده شامل آتش‌بس فوری، آزادی گروگان‌های اسرائیلی در برابر صدها زندانی فلسطینی، عقب‌نشینی مرحله‌ای ارتش اسرائیل از غزه، خلع سلاح کامل حماس و تشکیل دولت انتقالی متشکل از تکنوکرات‌های فلسطینی زیر نظر یک نهاد بین‌المللی است.
بر اساس این طرح، حماس هیچ نقشی در اداره غزه نخواهد داشت و اسرائیل نیز از الحاق این سرزمین منع شده است.
نتانیاهو روز دوشنبه هفتم مهر این طرح را «گامی قاطع» برای پایان جنگ و بازگرداندن همه گروگان‌ها توصیف کرد.
بنیامین نتانیاهو بامداد سه‌شنبه پیش از ترک واشینگتن به سوی اسرائیل، به خبرنگاران گفت: اکنون حماس زیر فشار است تا طرح را بپذیرد. او این را نیز گفت که پذیرش طرح از سوی اسرائیل به مفهوم قبول تشکیل کشور فلسطین نیست.
در یک پیام ویدئویی که بنیامین نتانیاهو در کانال تلگرام خود درباره سفرش به آمریکا منتشر کرد، گفت ارتش اسرائیل «در بیشتر مناطق باقی خواهد ماند» و اسرائیل «به‌هیچ‌وجه» با تشکیل کشور فلسطین موافقت نکرده است.
نتانیاهو افزود: «این سفری تاریخی بود. به‌جای اینکه حماس ما را منزوی کند، ورق را برگرداندیم و حماس را منزوی کردیم. اکنون تمام جهان، از جمله جهان عرب و اسلام، حماس را تحت فشار قرار داده‌اند تا شرایطی را که ما همراه با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تعیین کرده‌ایم بپذیرد: آزادی همه گروگان‌هایمان، چه زنده و چه مرده، در حالی‌که ارتش اسرائیل در بیشتر مناطق باقی می‌ماند.»
هم‌زمان آلمان، فرانسه و بریتانیا از طرح استقبال کرده و آن را فرصتی بی‌سابقه برای توقف خونریزی و رهایی گروگان‌ها دانستند.
آنتونیو کوستا، رئیس شورای اروپا، نیز از پاسخ مثبت بنیامین نتانیاهو دلگرم شد و از همه طرف‌ها خواست از این فرصت استفاده کنند.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، اعلام کرد کشورش آماده مشارکت در تلاش‌ها برای پایان جنگ و آزادی گروگان‌هاست.
او گفت از اسرائیل انتظار دارد که بر اساس طرح ارائه شده «قاطعانه» عمل کند. او افزود «حماس چاره‌ای جز آزاد کردن فوری همه گروگان‌ها و عمل کردن طبق این طرح ندارد».
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، از «همه طرف‌ها» خواست متحد شده و با دولت آمریکا برای به ثمررسیدن و اجرای طرح همکاری کنند.
او گفت حماس اکنون باید با این طرح موافقت کند و با کنار گذاشتن اسلحه و آزاد کردن همه گروگان‌های باقی‌مانده، به رنج و عذاب پایان دهد.
جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، نیز این طرح را «نقطه عطفی در روند صلح» خواند و از همه طرف‌ها خواست آن را بپذیرند.
او با استقبال از طرح دونالد ترامپ گفت ایتالیا آماده است تا نقش خود را در موفقیت این راهکار ایفا کند.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، ایتالیا فعلاً نخستین کشور غربی است که ابراز آمادگی کرده تا نیروهایی از نظامیان خود را در باریکه غزه در چارچوب همکاری با آمریکا برای آینده غزه مستقر کند. دولت رم هنوز این امر را رسماً تأیید یا رد نکرده است.
فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، سه‌شنبه گفت کشورش در «این روزهای سرنوشت‌ساز» در تماس نزدیک با ایالات متحده قرار دارد.
او در دیدار با شماری از خانواده گروگان‌های اسرائیلی اظهار داشت که طرح صلح برای غزه «بهترین فرصت برای پایان دادن به جنگ است».
سخنگوی صدراعظم آلمان نیز گفت حمایت اسرائیل از این طرح «یک گام مهم رو به جلو است و اکنون حماس هم باید با موافقت با آن، راه را برای صلح هموار کند».
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، سه‌شنبه گفت این طرح «بهترین فرصت برای پایان دادن فوری به جنگ» و «صلح پایدار» است و اتحادیه به موفقیت آن کمک خواهد کرد.
خانم کالاس با اشاره به پذیرش طرح از سوی اسرائیل، گفت حماس نیز باید این برنامه پیشنهادی را «بدون تأخیر» قبول کند و این کار را با آزادی فوری گروگان‌های اسرائیلی آغاز کند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، سه‌شنبه با اعلام حمایت روسیه از طرح دونالد ترامپ با هدف پایان دادن به «فاجعه جاری» گفت مسکو خواهان اجرای این طرح است و خود نیز به پایان یافتن مسالمت‌آمیز رویدادهای خاورمیانه کمک می‌کند.
گوو جیاکون، سخنگوی وزارت خارجه چین هم در نشست خبری سه‌شنبه خود گفت: «چین از همه تلاش‌هایی که به کاهش تنش میان فلسطین و اسرائیل کمک کند، استقبال کرده و از آن‌ها حمایت می‌کند.»
واکنش‌ها در کشورهای اسلامی
اتحادیه عرب، قطر، مصر، اردن، امارات و عربستان نیز در بیانیه‌ای مشترک همراه با ترکیه، اندونزی و پاکستان بر آمادگی خود برای همکاری سازنده با آمریکا جهت نهایی‌سازی و اجرای توافق تأکید کردند. تشکیلات خودگردان فلسطین نیز این ابتکار را ستود و آن را زمینه‌ای برای حرکت به سوی راه‌حل دو دولت خواند.
تشکیلات خودگردان فلسطین تلاش‌های دونالد ترامپ را «صادقانه و مصمم» توصیف کرده و بر همکاری با ایالات متحده و کشورهای منطقه برای پایان جنگ غزه و رساندن کمک‌های بشردوستانه تأکید کرده است.
تشکیلات خودگردان فلسطینی در بیانیه خود که از سوی خبرگزاری فلسطینی «وفا» منتشر شد، نوشت به «همکاری با ایالات متحده و شریکان برای دستیابی به توافقی جامع که شامل هموار کردن راه برای صلح عادلانه براساس راهکار دوکشوری باشد» متعهد است.
همچنین حسین الشیخ، معاون محمود عباس، تلاش‌های دولت ترامپ برای پایان دادن به جنگ در غزه را «صادقانه» نامید و گفت به توان رهبر ایالات متحده برای دستیابی به صلح «ایمان دارد».
جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان، از طرح دونالد ترامپ برای توقف جنگ غزه استقبال کرده و آن را اقدامی واقع‌بینانه برای پایان رنج غیرنظامیان دانست. او خواستار تأیید سریع این پیشنهاد از سوی همه طرف‌ها شد.
در همین حال، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، روز سه‌شنبه از «تلاش‌ها و رهبری» ترامپ برای پایان جنگ غزه تمجید کرد و گفت ترکیه آماده است برای برقراری صلحی عادلانه و پایدار در این روند نقش ایفا کند.
او پیشتر بارها حملات اسرائیل به غزه را «نسل‌کشی» خوانده و روابط تجاری با اسرائیل را متوقف کرده بود.
واکنش حماس
منابع نزدیک به حماس گفته‌اند این گروه طرح را از طریق میانجی‌گران قطری و مصری دریافت کرده و پیش از پاسخ رسمی آن را به دقت بررسی خواهد کرد.
یک منبع نزدیک به حماس که خبرگزاری فرانسه نام او را نبرده، سه‌شنبه به این رسانه بین‌المللی گفت ارائه پاسخ حماس چند روز طول خواهد کشید.
رسانه‌های منطقه گزارش داده‌اند که کشورهای میانجی‌گر، شامل قطر، مصر و ترکیه که دارای نفوذ بر حماس هستند، تلاش برای متقاعد کردن این گروه به پذیرش طرح را آغاز کرده‌اند.
بر اساس این گزارش‌ها، هیئت مذاکره‌کننده حماس به کشورهای میانجی‌گر اطلاع داده که طرح را در کادر رهبری خود و ضمن مذاکرات با گروه‌های فلسطینی دیگر، به‌طور «عمیق» بررسی خواهد کرد تا «پاسخی ارائه کند که نماینده همه فلسطینی‌ها باشد».
این گروه که دو سال پیش با حمله به خاک اسرائیل موجب آغاز جنگ جاری در غزه شد، اکنون گفته است که «مشتاق توقف جنگ و پایان دادن به رنج مردم فلسطین است».
آقای ترامپ در کاخ سفید گفت اگر حماس طرح او را رد کند، او از اسرائیل برای انجام اقدامات موردنظر خود در قبال حماس در غزه «حمایت کامل» خواهد کرد.
بنیامین نتانیاهو نیز در کاخ سفید گفت در صورت عدم پذیرش طرح آمریکا از سوی حماس، اسرائیل خود «کار را تمام خواهد کرد».
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، بامداد سه‌شنبه در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز گفت واکنش اولیه گروه حماس را نظر به اینکه فرصت زیادی برای مطالعه این طرح نداشت، «بسیار مثبت» ارزیابی می‌کند.
به گفته دونالد ترامپ براساس این طرح هیئتی بین‌المللی اداره غزه را برعهده خواهد گرفت و تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا از اعضای آن خواهد بود.
او همچنین پیشنهاد تشکیل «شورای صلح» به ریاست خودش را مطرح کرد و از تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، به عنوان یکی از گزینه‌های همراهی در این شورا نام برد. بلر طرح ترامپ را «جسورانه و هوشمندانه» خواند.
آقای ترامپ گفت که این توافق شامل کشورهای عربی نیز خواهد بود و باید به دستیابی به صلح گسترده‌تر در خاورمیانه کمک کند.
وی در بخش دیگری از سخنانش ابراز امیدواری کرد که ایران هم روزی به توافق‌های ابراهیم بپیوندد.
در داخل اسرائیل در حالی که حزب حاکم لیکود، شماری از احزاب اپوزیسیون این کشور و خانواده گروگان‌های اسرائیلی در دست حماس از طرح استقبال کردند، احزاب راست افراطی نشانه‌های ناخشنودی از خود نشان داده و احتمال خروج از ائتلاف دولت را مطرح کرده‌اند.
به نوشته روزنامه اسرائیلی هاآرتص، نتانیاهو با پذیرش این طرح انتخابات پارلمانی کشور را به جلو انداخته است.
