دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری ایالات متحده ۱۸ نهاد و فرد ایرانی را که به گفته آن، «نقش محوری» در تلاشهای رژیم جمهوری اسلامی برای کسب درآمد و دور زدن تحریمهای آمریکا ایفا میکنند، تحریم کرد.
بر اساس بیانیهٔ این وزارتخانه که روز پنجشنبه ۱۷ مرداد منتشر شد، ایران که بهدلیل انزوای بینالمللی با محدودیتهای مالی شدیدی روبرو است، طرحهای بانکی پیچیده و سیستمهای پیامرسان پرداخت جایگزین را طراحی کرده است که به طور خاص برای دور زدن تحریمها و محافظت از توانایی آن در جمعآوری درآمدهای صادراتی، به ویژه از فروش غیرقانونی نفت، طراحی شدهاند.
وزارت خزانهداری ایالات متحده میگوید این سیستمها همچنین امکان تأمین مالی مداوم نیروهای نیابتی رژیم و سرکوب مردم ایران را فراهم میکنند.
علاوه بر این، شرکتهای مالی و فناوری اطلاعات که امروز تحریم شدهاند، فناوریهای نظارتی پیشرفتهای را در اختیار رژیم قرار دادهاند که سرویسهای امنیتی ایران از آنها برای محدود کردن دسترسی به اینترنت و هدف قرار دادن زنانی به کار میگیرند که محدودیتهای حجاب اجباری رژیم را زیر پا میگذارند.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری ایالات متحده، در این زمینه گفت: «در نتیجهٔ کارزار فشار حداکثری رئیسجمهور ترامپ و انزوای فزاینده از سیستم مالی جهانی، رژیم ایران دیگر جایی برای پنهان شدن ندارد».
او افزود: «خزانهداری به مختل کردن طرحهای ایران با هدف دور زدن تحریمهای ما، مسدود کردن دسترسی آن به درآمد و محروم کردن برنامههای تسلیحاتی آن از سرمایه ادامه خواهد داد تا از مردم آمریکا محافظت کند».
وزارت خزانهداری در بیانیه خود گفته که متعهد است از تمام ابزارهای موجود برای مبارزه با تلاشهای ایران برای دور زدن تحریمها و بازگرداندن درآمدهای غیرقانونی خارجی استفاده کند، همانطور که اقدامات اخیر ما در تحریم شبکههای «بانکداری سایه» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و خانوادهٔ زرینقلم و همچنین شبکهٔ گستردهٔ کشتیرانی شمخانی که میلیاردها دلار درآمد ایجاد کرده و سپس از طریق چنین شبکههایی پولشویی میشود، نشان میدهد.
سیستم پیامرسان مالی ایران
در بیانیهٔ وزارت خزانهداری اشاره شده که شرکت سیستم تبادل «RUNC»، که با نام راهکارهای بانکداری بینالمللی (RUNC) نیز شناخته میشود، را به دلیل نقش آن در توسعهٔ سیستم پیامرسانی بین بانکی فرامرزی ایران تحریم کرده است. این سیستم پیامرسانی بانکی که اخیراً توسعه یافته، به ایران و متحدانش اجازه میدهد تا کنترلهای موجود بر سیستمهای پرداخت رایجتر را دور بزنند.
دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا همچنین علی مرتضی بیرنگ، عضو اصلی هیئت مدیره و مدیرعامل این شرکت، را در فهرست تحریمهای خود قرار داده است. سید محمودرضا سجادی، رئیس هیئت مدیره RUNC، و محمد شفیعپور، نایب رئیس هیئت مدیره این شرکت، نیز تحریم شدهاند.
وزارت خزانهداری ایالات متحده همچنین «بانک سایروس» را که به گفتهٔ آن یک بانک فراساحلی در جزیرهٔ کیش است و شورای عالی امنیت ملی ایران مجوز ویژهٔ تأسیس آن را به بانک مرکزی داده، تحریم کرده است.
این وزارتخانه افزود که شورای عالی امنیت ملی تأسیس بانک سایروس را به عنوان سازوکاری برای دولت ایران جهت اجتناب از تحریمها هنگام خرید در خارج از کشور تصویب کرد، و مجوز ویژهاش، آن را از مقررات بانکی معمول ایران معاف میکند و در نتیجه، روابط آن با بانک مرکزی ایران را از دید عموم پنهان میکند.
وزارت خزانهداری ایالات متحده همچنین هادی نوری، عضو هیئت مدیره بانک پارسیان، علیرضا فتاحی نوجوکامبری، یکی از مقامات بانک پارسیان، که به عنوان نایب رئیس هیئت مدیرهٔ بانک سایروس نیز فعالیت میکند، و عادل برجیسیان، یکی دیگر از مقامات بانک پارسیان و عضو هیئت مدیرهٔ بانک سایروس را تحریم کرده است.
تحریمهای بخش فناوری اطلاعاتی
تحریمهای روز پنجشنبه همچنین شرکت «فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان (فناپ)»، که متعلق یا تحت کنترل بانک پاسارگاد است، را هدف قرار داده است.
به گفتهٔ وزارت خزانهداری آمریکا، فناپ و مدیر آن، شهاب جوانمردی، ارتباطات قوی با وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی دارند و سایر مدیران فناپ عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند.
ایالات متحده هم وزارت اطلاعات و هم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به دلیل ارتکاب نقض جدی حقوق بشر علیه مردم ایران و حمایت از گروههای تروریستی تحریم کرده است.
بر اساس این بیانیه، شرکتهای تابعه فناپ با وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران در توسعهٔ شبکه ملی اطلاعات، یک اینترانت سراسری که برای جلوگیری از دسترسی مردم ایران به اینترنت جهانی و بدون سانسور استفاده میشود، همکاری کردهاند.
وزارت خزانهداری میگوید که دولت ایران همچنین به شرکتهای متعلق به فناپ سفارش طراحی «سروش» را داده است، یک برنامهٔ پیامرسان بومی که برای قادر ساختن دولت ایران به مسدود کردن تلگرام در کشور به دلیل استفاده زیاد آن توسط معترضان در سراسر کشور، توسعه یافته است.
فناپ همچنین صاحب نرمافزار تشخیص چهره به نام «بهنما» است که توسط نیروی انتظامی و پلیس اخلاقی ایران، نهادهای مسئول اجرای قوانین حجاب اجباری توسط زنان، اداره میشود.
شهاب جوانمردی نیز در فهرست تحریمهای آمریکا قرار گرفته است.
در بیانیهٔ وزارت خزانهداری آمریکا تصریح شده که شرکتهای تابعهٔ متعدد فناپ، شامل شرکت نرمافزاری قشم آریان داتیس (داتین)، شرکت پرداخت فناوری اطلاعات و ارتباطات اروند آریان پاسارگاد (فناپ تک)، شرکت پردازش الکترونیک رشید سامانه (پارسا)، شرکت برید فناور آریان (باران تله کام)، شرکت زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات آرین پاسارگاد (فناپ زیرساخت)، شرکت توسعهٔ اکوسیستم فناوری اطلاعات و ارتباطات آرین پاسارگاد (فناپ پلاس)، شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات داده آرمان کیش و شرکت خدمات پرداخت الکترونیک پاسارگاد نیز در فهرست تحریمها قرار گرفتهاند.