دیپلماتها روز پنجشنبه سوم مهر اعلام کردند که روسیه و چین از شورای امنیت سازمان ملل خواستهاند تا روز جمعه پیشنویس قطعنامهای که اعمال مجدد تحریمها علیه ایران را شش ماه به تعویق میاندازد، به رأی بگذارد.
قطعنامهٔ پیشنهادی این دو کشور در شورای امنیت به حداقل ۹ رأی موافق و عدم وتو از سوی بریتانیا، فرانسه یا ایالات متحده نیاز دارد.
در صورت تصویب این قطعنامه، سازوکار ماشه که قرار بود از روز شنبه پنجم مهر به وقت ایران اجرایی شود به مدت شش ماه متوقف خواهد شد.
عملیاتی شدن این سازوکار به معنای بازگشت تمام تحریمهای سازمان ملل علیه ایران است که ذیل توافق تیرماه سال ۱۳۹۴ بین تهران و شش قدرت جهانی و قطعنامهٔ ۲۲۳۱ شورای امنیت تعلیق شده بودند.
قرار است تمام تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، ساعت هشت شب جمعه به وقت شرق آمریکا (بامداد شنبه در تهران) بازگردند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور اروپایی عضو برجام، روز ششم شهریور روند ۳۰ روزهای را برای فعال کردن «سازوکار ماشه» علیه ایران آغاز کردند، زیرا به گفته آنها، تهران با عدول از تعهدات خود ذیل برجام این توافق را نقص کرده است. ایران در مقابل، آمریکا و کشورهایی اروپایی را به عدم پایبندی به تعهداتشان متهم کرده است.
ایران و قدرتهای اروپایی این هفته تلاش کردهاند تا به یک توافق نهایی برسند تا بازگشت تحریمها را به تأخیر بیندازند و فضایی برای مذاکرات بلندمدت در مورد برنامه هستهای تهران ایجاد کنند.
دیپلماتها روز پنجشنبه گفتند که چشمانداز اجتناب از اعمال مجدد تحریمها بدون توافق بین ایران و اروپاییها بسیار کم است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشنهاد دادهاند که در صورت دادن اجازهٔ دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، رفع نگرانیها در مورد ذخایر اورانیوم غنیشدهٔ ۶۰ درصدی و مذاکره با ایالات متحده، مذاکرات تا شش ماه به تعویق بیفتد تا فضایی برای مذاکرات در مورد یک توافق بلندمدت بر سر برنامهٔ هستهای تهران فراهم شود.
لاریجانی: با فعال شدن اسنپبک، از نظر نظامی اتفاقی برای ایران نمیافتد
در همین حال، علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در یک گفتوگوی تلویزیونی با اشاره به «سازوکار ماشه» یا «اسنپبک»، اروپایی را به عملنکردن به تعهدات برجامی متهم کرد.
او گفت: «ما اجرای برجام را ادامه دادیم؛ یک سال هم با وعدههای اروپا صبر کردیم، اما نه سازوکار بانکی وعدهدادهشده عملی شد و نه همکاری شرکتهای اروپایی. پس اگر قرار است کسی مؤاخذه شود، آنها باید مؤاخذه شوند».
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در مورد اینکه در صورت فعال کردن مکانیسم ماشه چه اتفاقی خواهد افتاد، گفت: «از نظر نظامی اتفاق خاصی نخواهد افتاد و حوزه عمل این مکانیسم بیشتر در مورد تحریمهاست که همین الان هم ۹۵ درصد تحریمها وجود دارد و پنج درصد متفاوت است».
آقای لاریجانی در بیان این تفاوتها گفت: چون آنها تحریمهای سازمان ملل است، «یک مقدار وجهه حقوقی پیدا میکند... ممکن است بعضی از کشورها تمسک کنند که چون سازمان ملل است، ما باید تبعیت کنیم».
او بازرسی از کشتیها را یک وجه شاخص دیگر فعال شدن سازوکار ماشه دانست ولی مدعی شد که وضعیت «به این سادگی نیست. آن زمان که این قطعنامهها را دادند، یک مقدار نگرانکننده بود، الان شرایط دنیا عوض شده، الان اصلاً کشورهایی که دچار تحریم هستند، خودشان یک گروه بزرگی هستند».
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در مورد مشروعیتبخشی مکانیسم ماشه برای حمله نظامی به ایران نیز اظهار داشت: «این مکانیسم مطلقاً به عملیات نظامی مشروعیت نمیدهد چون در هیچ یک از این قطعنامهها مطلقاً اشارهای به عملیات نظامی نشده است».