سخنگوی دولت روز یکشنبه اعلام کرد که هیئت وزیران با حذف چهار صفر از پول ملی موافقت کرده و واحد پول رسمی کشور «تومان» و «قران» خواهد بود.
به گفته فاطمه مهاجرانی در روز یکشنبه ۱۹ مرداد، اجرای این طرح با یک دوره گذار همراه است که در آن برای مدتی تومان و ریال به صورت همزمان در گردش خواهند بود تا مردم و بازار به تغییرات عادت کنند.
او افزود که این موضوع از سال ۱۳۸۶ در دستور کار بوده و در دولتها و مجالس مختلف بررسی شده است.
سخنگوی دولت توضیحات بیشتری نداد اما پیش از این اعلام شده بود که این تصمیم با هدف کاهش مشکلات ناشی از تورم مزمن، سادهسازی مبادلات و کاهش حجم ارقام در تراکنشهای روزمره مرتبط است.
با این حال، بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مجلس نسبت به اثربخشی این سیاست تردید دارند.
حسین صمصامی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، روز دوشنبه ۲۰ مرداد تأکید کرده که حذف صفرها تأثیری بر متغیرهای واقعی اقتصاد مانند تولید یا تورم ندارد و حیثیت پول ملی تنها با رشد اقتصادی، افزایش صادرات غیرنفتی و تقویت ارزش پول در برابر ارزهای خارجی بازمیگردد.
او همچنین نسبت به احتمال تورمزایی این اقدام هشدار داد و گفت که گرد کردن قیمتها پس از حذف صفرها میتواند هزینهها را برای مردم افزایش دهد.
از سوی دیگر، کارشناسانی اقتصادی مورد مصاحبه در رسانههای داخلی گفتهاند که معتقدند اجرای این طرح در شرایط تورم بالای ۳۰ تا ۵۰ درصد، بیاثر و حتی زیانبار است.
به گفته این کارشناسان، تجربه کشورهایی که موفق به حذف صفر شدند نشان میدهد که ابتدا باید تورم کنترل شود و ثبات اقتصادی برقرار گردد. محمدتقی فیاضی، کارشناس اقتصادی، در گفتوگو با خبرآنلاین نیز این سیاست را «نمایشی» توصیف کرده و گفته که تنها زمانی باید اجرا شود که تورم تکرقمی باشد.
طهماسب مظاهری، رئیس اسبق بانک مرکزی، نیز پیشنهاد کرده که اگر دولت قصد اصلاح جدی دارد، باید حداقل شش صفر از پول ملی حذف کند. او تأکید کرد که مشکلاتی چون ناترازی بانکها، کسری بودجه و ضعف ساختارهای اقتصادی باید پیش از چنین اصلاحاتی حل شود.
این تصمیم در حالی اتخاذ میشود که ریال ایران هماکنون جزو کمارزشترین واحدهای پولی جهان است.
کاهش ارزش ریال از ابتدای انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ آغاز شد و با وقوع جنگ ایران و عراق و پس از آن تحریمهای اقتصادی مرتبط با فعالیتهای هستهای حکومت ایران تشدید شد.
به غیر از ایران، واحد پول عمان، عربستان، قطر و یمن نیز ریال است. ابتدای انقلاب سال ۵۷، ریال ایران بعد از ریال عمان قویترین ریال بود.