رئیس سازمان اطلاعات خارجی بریتانیا در آستانهٔ ترک سمت خود در پایان ماه جاری میلادی، در یک سخنرانی دربارهٔ تهدیدهای پیشِ روی غرب، بر نقش روسیه، چین، ایران و تروریسم اسلامگرا تأکید کرد.
ریچارد مور که پس از پنج سال ریاست بر «امآی۶» از این سمت کنارهگیری میکند، بخش عمدهٔ سخنرانی روز جمعه ۲۸ شهریور در استانبول را به جنگ اوکراین اختصاص داد، اما چین، ایران و مقابله با تروریسم را نیز بهعنوان دیگر اولویتهای این سازمان برجسته کرد.
او گفت که ایرانِ عاری از سلاح هستهای همچنان یک اولویت باقی میماند و به تهران هشدار داد که از «پیگیری کورکورانهٔ استراتژیای که موجب بیثباتی در منطقه میشود» و این کشور را «در تضاد با بخش بزرگی از جهان قرار میدهد» خودداری کند.
غرب و اسرائیل مدتهاست که ایران را به تلاش برای ساخت سلاح هستهای متهم میکنند. ایران این اتهام را رد میکند. تنشها در جریان جنگ ۱۲ روزه به اوج رسید و اسرائیل و آمریکا خرداد و تیر امسال تأسیسات هستهای ایران را بمباران کردند.
سخنرانی آقای مور در همان روزی انجام شد که شورای امنیت سازمان ملل قطعنامهٔ لغو تحریمها علیه تهران را رد کرد.
پس از خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای ایران و شش قدرت جهانی موسوم به «برجام»، تهران بهتدریج از تعهدات خود عدول کرده و فعالیتهای هستهایش را افزایش داده است. سه کشور اروپایی حدود دو هفته پیش فرایند بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران موسوم به «سازوکار ماشه» را آغاز کردند.
جنگ ۱۲ روزه همچنین مذاکرات هستهای تهران با آمریکا را به بنبست کشاند و ایران بر اساس مصوبهٔ مجلس شورای اسلامی همکاری خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تعلیق کرد و سپس با این نهاد برای ازسرگیری همکاری با میانجیگری مصر به توافق رسید.
رئیس «امآی۶» تأکید کرد بازتنظیم اوضاع در منطقهٔ خاورمیانه مستلزم «تغییر در نگرش تهران است؛ تغییری که هنوز در اطلاعات ما شناسایی نشده است».
او همچنین با نام بردن از ایران، کره شمالی و چین بهدلیل حمایتشان از ماشین جنگی روسیه گفت که پشتیبانی دیپلماتیک چین، همراه با تأمین قطعات الکترونیک و مواد شیمیایی دارای کاربرد «دوگانه» باعث شده که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، به این نتیجه نرسد که صلح بهترین گزینهٔ اوست.
این مقام امنیتی بریتانیا تصریح کرد در حالیکه بریتانیا خواهان «روابطی محترمانه و سازنده» است، چین باید به «قواعد تثبیتشده تعامل و عدم مداخله» پایبند بماند. او چین را کشوری توصیف کرد که «میان دوگانگی فرصت و تهدید» قرار دارد.
دولت بریتانیا پیشتر جاسوسهای چینی را متهم کرده بود که مقامات بریتانیایی در عرصه سیاست، دفاع و تجارت را هدف قرار دادهاند.
ریچارد مور دربارهٔ روسیه نیز هشدار داد که «هیچ مدرکی وجود ندارد» نشان دهد که ولادیمیر پوتین مایل به مذاکره برای توافق صلح در اوکراین است.
او گفت: «هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد رهبر روسیه خواستار پایان دادن به این درگیری است، زیرا او در تلاش است تا ارادهٔ امپریالیستیاش را با تمام ابزارهای در اختیارش تحمیل کند».
رئیس امای۶ افزود: «اما او نمیتواند موفق شود. بهطور صریح باید گفت که پوتین لقمهای بزرگتر از دهانش برداشته است. او فکر میکرد پیروزی آسانی به دست خواهد آورد. اما او و بسیاری دیگر اوکراینیها را دستکم گرفته بودند».
ریچارد مور قرار است جای خود را به بلِیز مترووِلی بدهد که بهعنوان نخستین زن، ریاست سرویس اطلاعات خارجی بریتانیا را برعهده خواهد گرفت؛ سمتی که با لقب «سی» (C) شناخته میشود.