اکثر شرکتهای بزرگ فناوری و سرمایهگذاران آمریکایی برای دههها از پنتاگون دوری میکردند.
برخی به دلیل پیچیدگی مفاد قراردادها که بیشتر کسبوکارها را در دستان غولهایی مانند لاکهیدمارتین و آرتیایکس (RTX) قرار میداد، از وزارت دفاع رویگردان بودند. برخی دیگر هم به خاطر مسائل اخلاقی، از ساخت سامانههای تسلیحاتی و رصد دوری میکردند.
اما حملهٔ تمامعیار روسیه به اوکراین، درگیری بین اسرائیل و حماس که در فهرست تروریستی ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار دارد، و ظهور سریع نظامی چین، این محاسبات را تغییر داده است.
زمانی که گوگل در سال ۲۰۱۸ از مقاومت خود دست کشید و به پنتاگون اجازه داد از هوش مصنوعی نوظهورش برای تجزیه و تحلیل فیلمهای پهپادهای شناسایی استفاده کند، طوفانی در داخل این غول سیلیکونولی به پا شد. اعتراضات کارمندان، مدیریت را مجبور به عقبنشینی از این معامله کرد.
این واکنش شدید، که توسط اقلیتی پر سر و صدا در داخل گوگل هدایت میشد، نشاندهندهٔ نگرانی گستردهتری در میان برخی از کارکنان فناوری در مورد سوءاستفاده از نوآوریهایشان برای کاربردهای نظامی مرگبار یا از نظر اخلاقی مشکوک بود.
این مقاومت تا حدود زیادی از بین رفته و جای خود را به سرمایهگذاران خطرپذیری داده است که میلیاردها دلار را به استارتاپهای فناوری دفاعی سرازیر میکنند و همزمان مهندسان، برخی از بزرگترین شرکتهای آمریکایی را برای ساخت نسل بعدی سلاحهای جنگی ترک میکنند.
امیل مایکل، معاون وزیر تحقیقات و مهندسی پنتاگون، ماه گذشته در یک کنفرانس فناوری دفاعی در واشینگتن گفت: «با هر شرکتی که صحبت میکنم میخواهد مطمئن شود که اگر کاری از دستش برمیآید، انجام دهد».
او خاطرنشان کرد روزهایی که سیلیکونولی از ورود به امور نظامی اجتناب میکرد «کاملاً به پایان رسیده است».
پاداشها مشخص است. دولت ترامپ به دنبال تصویب بودجهٔ دفاعی یک تریلیون دلاری است.
شرکت هوش مصنوعی «اوپنایآی»، مستقر در سانفرانسیسکو، در ماه ژوئن یک قرارداد دفاعی ۲۰۰ میلیون دلاری امضا کرد که اولین قرارداد رسمی این شرکت با پنتاگون بود.
ماه قبل از آن، متا اعلام کرد که همراه با «اندوریل» در زمینهٔ ساخت دستگاههای واقعیتِ افزوده برای ارتش ایالات متحده همکاری میکند.
این پیشرفتها، مهندسان و سرمایهگذاران را بر آن داشته است تا استعداد و پول خود را به سمت فناوریهای دوگانهای هدایت کنند که میتوانند هم کاربرد تجاری و هم نظامی داشته باشند.
برخی تحلیلگران میگویند که از برخی جهات، سیلیکونولی در حال بازگشت به ریشههای خود است.
این منطقه، مدتها پیش از آنکه به مرکزی برای اپلیکیشنهای مصرفی و گوشیهای هوشمند تبدیل شود، از دل سرمایهگذاریهای دورانِ جنگ سردِ دولت فدرال در حوزهٔ الکترونیک، نیمهرساناها و محاسبات رشد کرد.
راج شاه، خلبان سابق نیروی هوایی که رهبری اولین واحد نوآوری دفاعی پنتاگون را بر عهده داشت و اکنون یکی از مدیران «شیلد کاپیتال»، یک صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر متمرکز بر استارتاپهای دفاعی، است، گفت: «ما شاهد یک تغییر اساسی واقعی بودهایم».
او اظهار داشت: «مهندسان باهوش میگویند: "من میبینم که در اسرائیل چه میگذرد، میبینم که در اوکراین چه میگذرد، و نمیتوانم سبک زندگی خودمان را عادی بدانم. به جای ساختن یک اپلیکیشن اشتراکگذاری عکس، قصد دارم چیزی بسازم که به حفظ این صلح کمک کند».
جریانهای مالی
سرمایهگذاریهای خطرپذیر، شرکتهای سهام خصوصی و سایر شرکتهای فناوری در نیمهٔ اول سال ۲۰۲۵ بیش از ۲۸ میلیارد دلار به این بخش تزریق کردند که از مجموع کل سرمایهگذاریهای اخیر در کل سال نیز فراتر رفته است.
در مقام مقایسه، طبق گزارش «پیچبوک»، در کل سال ۲۰۱۹ تنها ۱۸ میلیارد دلار به فناوری دفاعی اختصاص یافته بود.
این افزایش بودجه شامل سامانههای اتوماتیک، رباتیک، نرمافزار، امنیت سایبری، مواد جدید، فناوری فضایی، زیستفناوری، محاسبات کوانتومی و ذخیرهسازی انرژی میشود.
افزایش بودجههای دفاعی در خارج از کشور نیز به این امر کمک میکند.
متحدان ناتو در ماه ژوئن توافق کردند که بودجهٔ نظامی خود را به پنج درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهند، که ۳.۵ درصد برای دفاع اصلی و ۱.۵ درصد برای حوزههای مرتبط مانند امنیت سایبری و پایگاه صنعتی دفاعی خواهد بود.
با این حال، نفوذ به پنتاگون همچنان یکی از سختترین چالشها در تجارت است. حتی «اسپیسایکس» و «پالانتیر»، دو مورد از موفقترین شرکتهای دفاعی در دهههای اخیر، مجبور شدند برای برنده شدن در قراردادها از وزارت دفاع شکایت کنند.
برای ورود به این مراکز، ارائه مدارک لازم است و هر یک از هشت مرکز تدارکات در پنتاگون، قوانین، بودجه و جدول زمانی خاص خود را دارند. شهروندان عادی به ندرت به این مراکز دسترسی پیدا میکنند و عناوین شغلی نیز اغلب غیرقابل تشخیص هستند.
متیو استکمن، رئیس و مدیر ارشد بازرگانی در «اندوریل»، یکی از بزرگترین استارتاپهای فناوری دفاعی از نظر ارزش بازار، گفت: «پنتاگون در حال سادهسازی نحوهٔ تهیه سلاح است، اما استارتاپها هنوز در زمینه گرفتن سفارشهای بزرگ، مشکل دارند».
او به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی گفت: «اگر بخواهم به یک ظرفیت پایدار یا حتی یک شرکت سهامی عام پایدار تبدیل شوم، که آرزوی بسیاری از شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر است، باید راهی برای جهش از این منابع مالی کوچک به بودجههای اصلی پیدا کنم».
طبق گزارش گروه دفاعی سیلیکونولی، یک سازمان غیرانتفاعی که برای ایجاد ارتباط بین جامعه فناوری و پنتاگون تأسیس شده است، وزارت دفاع ایالات متحده پارسال حدود دو میلیارد دلار برای محصولات استارتاپهای دفاعی هزینه کرد که این مبلغ بخش کوچکی از بودجهٔ ۸۵۰ میلیارد دلاری این سازمان است.
تغییر نگرش سرمایهگذاران نسبت به صنعت دفاعی در زمانی رخ میدهد که به گفتهٔ تحلیلگران، پایگاه صنعتی ایالات متحده برای درگیری طولانیمدتی مانند اوکراین، که در آن، به عنوان مثال، دهها هزار پهپاد هر ماه به پرواز در میآیند، آماده نیست.
آنها میگویند: ایالات متحده برای دههها سیستمهای پرهزینه و بسیار پیچیدهای مانند جنگندهٔ اف-۳۵ و موشکهای پاتریوت را در اولویت قرار داده است؛ پلتفرمهایی که تولید سریع یا تیراژ بالای آنها دشوار است.
استکمن گفت: «در فیزیک جدید میدان نبرد، اگر نتوانید تولید کنید، میبازید. و اساساً هر بازی جنگی این را میگوید».
بسیاری از استارتاپها به دنبال طراحی مدلهایی هستند که تعویض قطعات یا نرمافزارها را با تغییر شرایط نبرد آسانتر میکند. این الگویی است که از غولهای تجاری مانند «اپل» و «تسلا» وام گرفته شده است.
مایکل، رئیس تحقیقات پنتاگون، گفت خواهان این است که شرکتهای بیشتری از سرمایههای خود برای توسعه سیستمهای نوآورانه استفاده کنند.
او گفت: «دولت نمیتواند تمام ریسک پروژههای پرخطر را بپذیرد. وقتی ریسک مشترک بیشتری وجود داشته باشد، این منجر به سرعت و نوآوری خواهد شد».