یک روز پس از آنکه رئیس جمهور آمریکا گفت که به باور او جمهوری اسلامی خواهان «معامله» با آمریکا است، رهبر جمهوری اسلامی گفت که اختلاف جمهوری اسلامی با آمریکا «ذاتی است، نه تاکتیکی» و رابطه با آمریکا را رد کرد.
دونالد ترامپ یکشنبهشب، یازدهم آبان، در گفتوگو با برنامه «شصت دقیقه» شبکه خبری سیبیاس گفت: «ایران میخواهد معامله کند. آنها این را نمیگویند، و احتمالاً نباید بگویند، هیچ معاملهگر خوبی چنین کاری نمیکند. اما ایران بسیار میخواهد معامله کند.»
رئیسجمهور ایالات متحده در ادامه این گفتوگو بار دیگر بر از بین رفتن کامل توان هستهای ایران تأکید کرد.
روز دوشنبه اما، در آستانه سالگرد اشغال سفارت آمریکا در تهران، علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی، گفت که اختلاف حکومت او با آمریکا «ذاتی» است و همکاری ایران و آمریکا تنها در صورت قطع حمایت واشینگتن از اسرائیل و خروج نیروهایش از منطقه «قابل بررسی» خواهد بود.
به گفته علی خامنهای: تنها در صورتی که آمریکا پشتیبانی خود را از اسرائیل «بهطور کامل قطع و پایگاههای نظامی خود را از منطقه جمعآوری کند و در امور آن نیز دخالت نکند، درخواست آمریکاییها برای همکاری با ایران نه در آینده نزدیک بلکه برای بعدها، قابل بررسی خواهد بود.»
رهبر جمهوری اسلامی در ادامه اظهارات افرادی که سردادن شعار «مرگ بر آمریکا» را علت «خصومت» آمریکا با جمهوری اسلامی میدانند، «وارونهنویسی تاریخ» دانست و اضافه کرد که «مسئله آمریکا با جمهوری اسلامی، ناسازگاری ذاتی و تقابل منافع است.»
علی خامنهای در ادامه هم از حمله سال ۵۸ به سفارت ایالات متحده در تهران حمایت کرد.
در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ گروهی که خود را «دانشجویان پیرو خط امام» میخواندند با یورش به سفارت آمریکا در تهران بیش از ۵۰ دیپلمات آمریکایی را به مدت ۴۴۴ روز گروگان گرفتند.
موضوع تبادل پیام
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز دوشنبه با رد انجام مذاکره میان ایران و آمریکا گفت پیامی از جانب واشینگتن در سفر اخیر معاون وزیر خارجه ایران به عمان دریافت نشده است.
اسماعیل بقائی این اظهارات را روز دوشنبه در نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به پرسشی دربارهٔ دریافت پیامی از جانب آمریکا در جریان سفر اخیر مجید تختروانچی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران به عمان مطرح کرد.
او در مورد اینکه آیا ایران از طرقی دیگر پیامی از آمریکا دریافت کرده یا نه سخنی نگفت.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در مورد موضوع مذاکره با آمریکا اظهار کرد: «بدون تردید، ایران در هیچ مذاکرهای حاضر نخواهد شد که بهصورت یکجانبه از حقوق مسلم خود چشمپوشی کند.اگر طرفهای مقابل به واقعگرایی و واقعنگری دست یابند، میتوان گفت شرایط برای گفتوگوی معنادار فراهم خواهد شد. اما در شرایط فعلی، چنین فضایی وجود ندارد.»
او همچنین نقشآفرینی مصر به عنوان یک میانجیگر تازه در روابط میان ایران و آمریکا را رد کرد و گفت چنین چیزی در کار نیست.
اظهارات روز دوشنبه سخنگوی وزارت خارجه در تناقض با سخنان یک روز قبل فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت قرار میگیرد.
به گزارش خبرگزاری فارس، خانم مهاجرانی روز یکشنبه گفته بود: «وزارت خارجه پیامهایی را برای از سرگیری مذاکرات دریافت کرده است و راجع به کم و کیف پیامها در فرصت مناسب توضیح خواهم داد.»
تهران در حالی تأکید میکند همچنان آماده استفاده از ابزار دیپلماسی است که میگوید آمریکا شروطی حداکثری برای مذاکره دارد و از همین رو مذاکرهای آغاز نشده است.
پیشتر مجید تخت روانچی هم در نشست خبری خود در مسقط، تأکید کرده بود که دولت آمریکا برای مذاکره بر اساس اصل برابری، از خود آمادگیای نشان نمیدهد؛ موضوعی که به گفته این دیپلمات جمهوری اسلامی باعث میشود توجیهی برای ادامه مذاکرات دوجانبه وجود نداشته باشد.
از سوی دیگر بدر البوسعیدی وزیر خارجه عمان که پس از دیدار با مجید تخت روانچی، برای حضور در کنفرانس موسوم به «گفتوگوی منامه» راهی بحرین شده بود، بار دیگر از تمایل کشورش برای از سرگیری مذاکرات تهران و واشینگتن خبر داد.
وزیر خارجه عمان همچنین خواستار حمایت سایر اعضای شورای همکاری خلیج فارس از گفتوگو با ایران شد.
پیش از نشست منامه، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی نخستوزیر و وزیر خارجه قطر هم از آمادگی و تمایل دوحه برای میانجیگری میان تهران و واشینگتن سخن گفته بود. وزیر خارجه قطر، مذاکرات جدی میان ایران و آمریکا را، زمینهساز توافقی خوانده بود که به گفته او، «برای همه خوب خواهد بود». قطر پیشتر هم سابقه میانجیگری بین ایران و آمریکا را داشته است؛ هرچند به شکل سنتی، این نقش بیشتر بر عهده عمان بوده است.
در این میان، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران هم در گفتوگو با شبکه خبری الجزیره قطر، ضمن رد مذاکره مستقیم با آمریکا، تأکید کرد که «دستیابی به توافقی برای مذاکرات غیرمستقیم» ممکن است. دیپلمات ارشد ایران، شروط به گفته او «غیر قابل قبول» واشینگتن برای تهران را، مانع اصلی دستیابی به توافقی عادلانه توصیف کرد.
از زمان حملات هوایی آمریکا به تأسیسات هستهای ایران، واشینگتن تمایل خاصی برای گفتوگو با تهران نشان نداده؛ اما همواره مدعی خواست ایران برای دستیابی به توافق شده است.