دولت دونالد ترامپ در حال بررسی درخواست عربستان سعودی برای خرید ۴۸ فروند جنگنده پیشرفته اف-۳۵ است.
خبرگزاری رویترز روز سه‌شنبه از قول دو منبع آگاه نوشت که این معامله چند میلیارد دلاری، در آستانه سفر محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، به واشینگتن، از یک مانع مهم در پنتاگون عبور کرده است.
این توافق احتمالی، تغییری چشمگیر در سیاست آمریکا خواهد بود و می‌تواند موازنه نظامی در خاورمیانه را دگرگون کرده و آزمونی برای اصل حفظ «برتری کیفی نظامی اسرائیل» در برابر کشورهای عرب باشد.
به گفته یکی از منابع و یک مقام آمریکایی، عربستان اوایل امسال مستقیماً به دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، درخواست خرید این جنگنده‌ها را مطرح کرد و از مدت‌ها پیش به دنبال جنگنده ساخت شرکت لاکهید مارتین بوده است. پنتاگون اکنون در حال بررسی فروش ۴۸ فروند از این هواپیماهای پیشرفته است.
مقام‌های آمریکایی گفته‌اند هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده و چندین مرحله دیگر از جمله تأیید در سطح کابینه، امضای ترامپ و اطلاع‌رسانی به کنگره باید انجام شود.
به نوشتۀ رویترز، وزارت دفاع آمریکا ماه‌ها روی این معامله کار کرده و پرونده اکنون به سطح وزیر دفاع رسیده است.
پنتاگون، کاخ سفید و وزارت خارجه هنوز به درخواست برای اظهارنظر پاسخ نداده‌اند. سخنگوی لاکهید مارتین نیز تأکید کرده که فروش‌های نظامی میان دولت‌ها انجام می‌شود و این موضوع باید از سوی واشینگتن بررسی شود.
ایالات متحده همواره فروش سلاح به خاورمیانه را با در نظر گرفتن حفظ «برتری کیفی نظامی اسرائیل» تنظیم می‌کند، اصلی که تضمین می‌کند اسرائیل به سلاح‌های پیشرفته‌تری نسبت به کشورهای عربی منطقه دسترسی داشته باشد.
جنگنده اف-۳۵ با فناوری رادارگریز، پیشرفته‌ترین هواپیمای جنگی جهان به‌شمار می‌رود. اسرائیل نزدیک به یک دهه است که چندین اسکادران از آن را در اختیار دارد و تنها کشور خاورمیانه‌ای است که از این جنگ‌افزار بهره می‌برد.
عربستان، بزرگ‌ترین خریدار تسلیحات آمریکایی، سال‌هاست خواهان این جنگنده‌هاست تا نیروی هوایی خود را نوسازی کرده و در برابر تهدیدهای منطقه‌ای، به‌ویژه از سوی ایران، توان بازدارندگی بیشتری به‌دست‌آورد.
در حالی‌که دولت ترامپ تمایل خود را به گسترش همکاری دفاعی با ریاض نشان داده، نیروی هوایی سعودی در حال حاضر ترکیبی از جنگنده‌های اف-۱۵ ساخت بوئینگ و جنگنده‌های تورنادو و تایفون اروپایی را در اختیار دارد.
پیش‌تر دولت جو بایدن نیز در قالب طرحی گسترده برای عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل، احتمال واگذاری اف-۳۵ به ریاض را بررسی کرده بود، اما آن گفت‌وگوها به نتیجه نرسید.
ترامپ از زمان بازگشت به قدرت، فروش تسلیحات به عربستان را یکی از اولویت‌های خود قرار داده است. آمریکا در ماه مه با فروش بسته تسلیحاتی به ارزش حدود ۱۴۲ میلیارد دلار به ریاض موافقت کرد که کاخ سفید آن را «بزرگ‌ترین توافق همکاری دفاعی تاریخ واشینگتن» توصیف کرد.
با این حال، کنگره ممکن است مانعی بر سر این معامله باشد. برخی قانون‌گذاران آمریکایی پس از قتل روزنامه‌نگار سعودی جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸، نسبت به گسترش همکاری نظامی با ریاض هشدار داده و همچنان نسبت به آن محتاط‌اند.
این معامله احتمالی هم‌زمان است با تلاش عربستان برای اجرای برنامه جاه‌طلبانه نوسازی اقتصادی و نظامی در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰ محمد بن‌سلمان، که هدف آن تنوع‌بخشی به شرکای دفاعی در کنار تداوم روابط امنیتی دیرینه با آمریکا است.
