بیش از هشتاد سال پس از آن‌که نازی‌ها مجموعهٔ هنری یکی از بزرگ‌ترین دلالان آثار هنری یهودی هلند را غارت کردند، ردی از یکی از نقاشی‌های مفقودشده در جایی غیرمنتظره دوباره ظاهر شد: در عکس یک آگهی فروش خانه‌ای ساحلی در نزدیکی بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین.
نقاشی «پرترهٔ یک بانو»، اثر جوزپه گیسلاندی، تک‌چهره‌نگار باروک ایتالیایی که به نام «فرا گالگاریو» نیز شناخته می‌شود، در یکی از تصاویر بنگاه املاک «روبلس کاساس و کامپوس» در شهر ساحلی مار دل پلاتا دیده شد؛ درست بالای یک مبل سبز در اتاق نشیمن.
روزنامهٔ هلندی «آلخِمِینه داخبلاد» (آ.دِ) نخستین بار این کشف را علنی کرد.
این روزنامه می‌نویسد مورخان هنر بر این باورند که نقاشی از هر نظر شبیه اثر گمشدهٔ گیسلاندی است؛ یکی از مهم‌ترین تک‌چهره‌نگاران ایتالیا در اواخر قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم که آثارش در موزه‌های مختلف سراسر جهان به نمایش درآمده است.
ردی از کلکسیون غارت‌شدهٔ یهودیان هلند
این تابلو متعلق به ژاک خاودستیکر، دلال برجستهٔ هنر در آمستردام بود که در مه ۱۹۴۰ برای فرار از اشغال آلمان گریخت، اما در مسیر سفر جان باخت. در مدت کوتاهی پس از مرگ او، کل مجموعه‌اش شامل بیش از ۱۱۰۰ اثر هنری از استادان کهن، در معامله‌ای اجباری به دست هرمان گورینگ، فرمانده لوفت‌وافه (نیروی هوایی ارتش نازی)، افتاد.
بخش‌هایی از این مجموعه پس از جنگ در آلمان کشف شد و برخی از آن‌ها در سال ۲۰۰۶ به تنها وارث باقی‌ماندهٔ خانواده، ماری فون زاهِر، بازگردانده شد. اما «پرترهٔ یک بانو» در میان آن‌ها نبود و تا امروز در فهرست آثار گمشده ثبت بود.
سایهٔ یک افسر اس‌اس بر خانه‌ای در آرژانتین
پس از شکست آلمان در جنگ جهانی دوم، شماری از مقام‌های ارشد نازی برای فرار از محاکمه و مجازات به آرژانتین گریختند؛ تخمین‌ها حاکی از فرار صدها نفر است.
تحقیقات تازه نشان می‌دهد که نقاشی «پرترهٔ یک بانو» سال‌ها در اختیار فریدریش کادگین، یکی از دستیاران ارشد گورینگ و خزانه‌دار اس‌اس بوده است. کادگین پس از جنگ ابتدا به سوئیس گریخت و سپس در برزیل و آرژانتین اقامت گزید. او در سال ۱۹۷۸ درگذشت اما خانواده‌اش همچنان در مار دل پلاتا زندگی می‌کنند.
پس از آن‌که روزنامهٔ هلندی به‌طور کاملاً اتفاقی به آگهی فروش خانه برخورد و تابلو را شناسایی کرد، دادستانی آرژانتین دستور تفتیش خانه را صادر کرد. اما وقتی مأموران وارد شدند، نقاشی ناپدید شده بود. تنها چند قبضه اسلحه از خانه ضبط شد.
تلاشی که ادامه دارد
کارشناسان هلندی پس از بررسی عکس‌ها گفتند ابعاد و ترکیب‌بندی اثر دقیقاً با تصاویر قدیمی مطابقت دارد و «هیچ دلیلی وجود ندارد که آن را کپی بدانیم»، هرچند تأکید کردند تأیید نهایی تنها با بازبینی از نزدیک ممکن است.
ماری فون زاهر، عروس خانوادهٔ خاودستیکر که اکنون ۸۱ ساله است، به روزنامه «آ.د» گفت: «جست‌وجوی من برای آثار پدرشوهرم از دههٔ ۱۹۹۰ آغاز شد و هرگز آن را رها نکرده‌ام. هدف ما بازگرداندن تک‌تک آثار ربوده‌شده و احیای میراث اوست».
با وجود حذف سریع آگهی فروش از وب‌سایت بنگاه املاک، و خودداری این بنگاه از پاسخ به تماس خبرگزاری‌ها، «سازمان میراث فرهنگی هلند» اعلام کرده که به جستجوهای خود ادامه خواهد داد.
گم شدن این اثر ماجرایی دارد که هنوز سرانجام آن روشن نیست.
