رضا حاجیکریم، رئیس فدراسیون صنعت آب ایران، روز شنبه با تأکید بر اینکه وضعیت آب تهران بهصورت تصاعدی رو به وخامت است، گفت: «جیرهبندی آب باید خیلی زودتر از این شروع میشد. اکنون ۶۲ درصد آب تهران از منابع زیرزمینی تأمین میشود و سطح این سفرهها بهشدت پایین رفته است.»
رئیس مرکز ملی پیشبینی سازمان هواشناسی نیز روز شنبه ۱۷ آبان اعلام کرد از ابتدای سال آبی جاری میزان بارشها در کشور در مقایسه با دوره بلندمدت نزدیک به ۸۶ درصد و در تهران حدود ۹۶ درصد کاهش یافته است.
در هفتههای اخیر بحران کمآبی در تهران وارد مرحلهای تازه شده است، تا آنجا که مقامهای دولتی و کارشناسان نسبت به احتمال جیرهبندی گسترده و حتی تخلیه بخشهایی از پایتخت در صورت تداوم خشکسالی هشدار دادهاند.
رضا حاجیکریم روز شنبه در گفتوگو با وبسایت دیدهبان ایران هشدار داد طرح انتقال آب از طالقان «که مسئولان ذیربط در ماههای گذشته بارها از آن بهعنوان راهحلی برای مدیریت بحران آب تهران» یاد کردهاند، «سیاستی شکستخورده است»، زیرا خود طالقان نیز دچار خشکی کامل شده و آبی برای انتقال وجود ندارد.
همزمان عیسی بزرگزاده، سخنگوی صنعت آب، روز شنبه تأکید کرد که شرایط به جایی رسیده است که «مجبوریم محدودیتهایی را در میزان مصارف اعمال کنیم».
او ادامه داد: «اگر مصارف ده درصد کاهش پیدا نکند، اختلال در تامین آبرسانی پایدار تهران حتمی است.»
تأکید همیشگی بر لزوم صرفهجویی از طرف مردم در حالی است که روز شنبه رئیس فدراسیون صنعت آب ایران بار دیگر تأکید کرد بحران کنونی حاصل سالها بیتوجهی به هشدارهای علمی دربارهٔ افت سفرههای زیرزمینی و تغییرات اقلیمی است.
او افزود: «راه نجات تهران تنها با زنجیرهای از اقدامات ممکن است؛ از بازچرخانی فاضلاب و اصلاح الگوی مصرف گرفته تا کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی.»
در روزهای اخیر، شهروندان تهرانی از قطع چندساعته و مکرر آب در مناطق مختلف شهر خبر دادهاند؛ قطعیهایی که به گفته شرکت آب و فاضلاب تهران، بهمنظور پر کردن مخازن و جلوگیری از فروپاشی شبکه آبرسانی انجام میشود.
گزارشهای منتشرشده در رسانههای داخلی از جمله «امتداد» و «خبرآنلاین» حاکی است که جیرهبندی شبانه آب در برخی مناطق پایتخت آغاز شده و اکنون تا ساعتهای اولیه بامداد ادامه دارد.
به گزارش خبرگزاری فارس، عباس علیآبادی، وزیر نیرو روز شنبه ۱۷ آبان گفت: «ممکن است مجبور شویم بعضی از شبها که مردم در آرامش هستند و کمتر آب مصرف میکنند فشار آب را تا حد صفر پایین بیاوریم». او از مردم خواست تا «ذخیرهساز آب» نصب کنند.
روز شنبه صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیشبینی سازمان هواشناسی، نیز با اشاره به وضعیت نامناسب بارشها در کشور گفت از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۶ آبانماه میزان بارشها در مقایسه با دورۀ بلندمدت ۸۵.۷ درصد کاهش یافته است.
بهگفتۀ این مقام مسئول، در تهران میزان بارشها در دورۀ یادشده فقط یک میلیمتر بوده که ۲۴ میلیمتر از دورۀ بلندمدت کمتر بوده است. به عبارت دیگر، در استان تهران بارشها ۹۵.۸ درصد کاهش یافته است.
رئیس مرکز پیشبینی هواشناسی دربارۀ آغاز بارش در تهران هم گفت: «تا ۱۰ روز آینده انتظار بارش را در تهران نداریم.»
پیشتر، ۱۵ آبان، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، نیز هشدار داد در صورت ادامه نیافتن بارندگی تا پایان پاییز، از آذرماه باید آب تهران را جیرهبندی کرد و «اگر باز هم نبارد، آبی نخواهیم داشت و باید تهران را تخلیه کنیم».
او این سخنان را در حالی مطرح کرد که بنا بر اعلام شرکت آب و فاضلاب استان تهران، میزان پرشدگی سدهای پنجگانه تهران به ۱۱ درصد رسیده و در صورت حذف سد طالقان، این رقم تنها پنج درصد است.
علی شریعت، دبیرکل فدراسیون صنعت آب کشور روز جمعه در گفتوگو با سایت خبری «رکنا» علت پدید آمدن این بحران را «سوءمدیریت و تصمیمات جزیرهای در بخشهای کشاورزی و صنعت» عنوان کرد.
او گفت: «توصیه صادقانه من به مردم این است که سخنان اخیر رئیسجمهور را بسیار جدی بگیرند. ایشان واقعیت را با صراحت بیان کردند؛ واقعیتی تلخ اما غیرقابل انکار.»
دبیرکل فدراسیون صنعت آب حتی افزود که ادامه این وضعیت «ممکن است به مهاجرت اجباری از تهران بینجامد.»
در همین حال، ویدئویی از سد لتیان که روز ۱۶ آبان در شبکههای اجتماعی منتشر شد، نشان میدهد کف مخزن سد به دلیل کمبود آب بهطور کامل آشکار شده است. مدیر سد لتیان پیشتر گفته بود تنها نیمی از ۱۰ درصد آب باقیمانده در این سد قابل برداشت است.
همزمان، مقامهای آب استان البرز نیز از خالی شدن بیش از ۹۰ درصد سد کرج و باقی ماندن تنها هفت درصد از ظرفیت مخزن خبر دادهاند.
به گفته مدیران وزارت نیرو، تهران اکنون در یکی از خشکترین دورههای ۵۰ سال اخیر قرار دارد و در صورت ادامه روند کنونی، پایتخت تنها برای چند هفته دیگر ذخیره آب آشامیدنی خواهد داشت.