دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، و شی جینپینگ، رهبر چین، در نشستی در کره به توافق رسیدند بخشهایی از جنگ تجاری پرتنش میان دو کشور را کاهش دهند؛ نشستی که پیش از آن ترامپ بهطور ناگهانی اعلام کرد به پنتاگون دستور داده، پس از وقفهای ۳۳ ساله، آزمایش سلاحهای هستهای را از سر بگیرد.
ترامپ پس از این دیدار روز پنجشنبه ۸ آبان در هواپیمای ویژهٔ ریاستجمهوری گفت «نشست فوقالعادهای» با شی داشته و بر سر «نکات مهم زیادی» از جمله مسائل مربوط به تجارت، تعرفهها و مواد معدنی کمیاب توافق کردهاند.
او به خبرنگاران گفت که تعرفهها علیه چین را بهدلیل نقش پکن در بحران فنتانیل ۱۰ درصد کاهش خواهد داد و چین نیز دوباره «مقادیر زیادی» سویا از ایالات متحده خریداری خواهد کرد؛ خریدی که از اردیبهشت امسال در واکنش به تعرفههای آمریکا متوقف شده بود.
ترامپ افزود که همچنین توافقی دربارهٔ لغو محدودیتهای چین در صادرات مواد معدنی کمیاب حاصل شده، هرچند جزئیاتی ارائه نکرد.
او گفت: «تمام مسئلهٔ مواد معدنی کمیاب حل شد و این برای کل دنیا است… این موضوع فقط مربوط به آمریکا نبود بلکه جهانی بود. حالا دیگر از جانب چین هیچ مانعی وجود ندارد.»
مواد معدنی کمیاب در انحصار چین است، موادی که در تولید همه چیز از لوازم خانگی گرفته تا خودروها، انرژی و سلاح ضروری هستند.
ترامپ اضافه کرد که دربارهٔ جنگ اوکراین نیز با شی گفتوگو کرده و دو طرف توافق کردهاند «با هم همکاری کنند».
او گفت: «ما توافق کردیم که دو طرف درگیر جنگ هستند و گاهی باید گذاشت بجنگند، اما ما قرار است با هم دربارهٔ اوکراین همکاری کنیم.»
چین هنوز گزارشی رسمی از این دیدار و توافق منتشر نکرده، اما رئیسجمهور چین نیز پس از دیدار با رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد که چین و ایالات متحده درباره مسائل اقتصادی و تجاری به «توافق مشترک» دست یافتهاند. شی جینپینگ همچنین از تیمهای اقتصادی و تجاری چین و آمریکا خواست فهرست مشکلات را بهطور مستمر کاهش دهند و فهرست همکاریها را گسترش دهند.
این دیدار ۹۰ دقیقهای در فرودگاه بینالمللی بوسان در کره جنوبی برگزار شد و به نظر میرسد زمینهساز گفتوگوهای گستردهتری در ماههای آینده باشد. ترامپ اعلام کرد قصد دارد در ماه آوریل به چین سفر کند و احتمال دارد توافق تجاری موقتی نیز بهزودی امضا شود.
دستور ترامپ به پنتاگون برای ازسرگیری آزمایش سلاحهای هستهای
دقایقی پیش از آغاز این دیدار، ترامپ اعلام کرد که به پنتاگون دستور داده فوراً ممنوعیت داوطلبانهٔ آمریکا در آزمایش سلاحهای هستهای را لغو کند و پس از وقفهای ۳۳ ساله آزمایش سلاحهای هستهای را از سر بگیرد.
ترامپ در حالی که سوار هلیکوپتر در مسیر بوسان برای مذاکره تجاری با شی بود، در شبکه اجتماعی تروث سوشیال نوشت به پنتاگون دستور داده تا زرادخانه هستهای آمریکا را «بر پایه برابری» با دیگر قدرتهای هستهای آزمایش کند.
ترامپ نوشت: «بهدلیل برنامههای آزمایشی دیگر کشورها، به وزارت جنگ دستور دادهام آزمایش سلاحهای هستهای ما را بهصورت برابر آغاز کند. این روند بلافاصله آغاز خواهد شد.»
او افزود: «روسیه دوم است و چین بسیار عقبتر، اما ظرف پنج سال به سطح ما خواهد رسید.»
ترامپ در مسیر بازگشت به واشینگتن هم گفت انجام آزمایشها ضروری است تا آمریکا از رقبای هستهای خود عقب نماند.
او در هواپیمای مخصوص ریاستجمهوری گفت: «وقتی کشورهای دیگر در حال آزمایشاند، فکر میکنم مناسب است ما هم انجام دهیم»، و افزود که مکان آزمایشها بعداً مشخص میشود.
ترامپ در پاسخ به پرسشی دربارهٔ ورود جهان به مرحلهای خطرناکتر در حوزه سلاحهای هستهای، این نگرانی را رد کرد و گفت زرادخانه آمریکا «بهخوبی ایمن شده» است، اما افزود از خلعسلاح هستهای استقبال میکند.
او گفت: «مایلم خلع سلاح انجام شود، چون ما بسیار زیاد داریم، روسیه دوم است و چین سوم و ظرف چهار یا پنج سال به ما خواهد رسید. ما واقعاً در حال گفتوگو با روسیه هستیم و اگر اقدامی کنیم، چین نیز به آن اضافه خواهد شد.»
هنوز مشخص نیست ترامپ منظورش آزمایش انفجاری سلاحهای هستهای بوده یا آزمایش پروازی موشکهای با قابلیت حمل کلاهک هستهای.
دیگر محورهای دیدار ترامپ و شی
برخی تحلیلگران به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی گفتند احتمال دستیابی به توافقی گسترده اندک است، اما کاهش تنشهای تجاری میتواند پایهای برای مذاکرات گستردهتر در زمان سفر ترامپ به چین و بازدید احتمالی شی از آمریکا در سال آینده باشد.
در آغاز دیدار ترامپ و شی، هر دو از یکدیگر تمجید کردند.
ترامپ گفت باور دارد که دو کشور «برای مدت طولانی رابطهای فوقالعاده خواهند داشت»، و شی نیز گفت طبیعی است که آمریکا و چین «همیشه همنظر نباشند» و افزود «برای دو اقتصاد برتر جهان، گاهی اصطکاک داشتن امری عادی است.»
پیش از نشست، انتظار میرفت دو طرف دربارهٔ موضوعات تنشزایی مانند تایوان و حمایت چین از روسیه نیز گفتوگو کنند.
اما ترامپ گفت که دربارهٔ تایوان، که پکن آن را بخشی از خاک خود میداند، بحثی نشد. او افزود که دربارهٔ خرید نفت روسیه توسط چین نیز گفتوگویی صورت نگرفت؛ موضوعی که مسکو از آن برای تأمین هزینههای جنگ خود استفاده کرده است.
پیش از دیدار، اوکراین و متحدانش از ترامپ خواسته بودند شی جینپینگ را برای کاهش حمایت از روسیه تحت فشار بگذارد. این نشست یک هفته پس از آن برگزار شد که واشینگتن دو شرکت بزرگ نفتی روسیه را تحریم کرد
چین بزرگترین خریدار نفت خام روسیه است و در جریان جنگ فرسایشی ولادیمیر پوتین در اوکراین، نقشی حیاتی در حفظ صنعت انرژی روسیه داشته است.