با فعال شدن سازوکار ماشه علیه ایران، سازمان ملل در بیانیه‌ای اجرای دوبارهٔ شش قطعنامهٔ تحریمی و بازگرداندن فهرست ۴۳ فرد و ۷۸ نهاد را رسما اعلام کرد؛ این فهرست اما بدون هیچ به‌روزرسانی و با نام برخی افراد کشته‌شده همچون قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه، منتشر شده است.
در پی فعال شدن سازوکار ماشه توسط قدرت‌های غربی و اقدام مرتبط از سوی سازمان ملل، اتحادیه اروپا هم بازگرداندن تحریم‌های گسترده علیه ایران را تأیید کرد.
اتحادیه اروپا روز دوشنبه هفتم مهر تأیید کرد که تحریم‌های گسترده علیه ایران را به دلیل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی بازگردانده و این تحریم‌ها علاوه بر ممنوعیت فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی، مسدود کردن دارایی‌های بانک مرکزی ایران را هم در بر می‌گیرد.
در بیانیۀ مطبوعاتی اتحادیه اروپا آمده است که این تحریم‌ها شامل ممنوعیت واردات و خرید و حمل‌ونقل نفت خام، فرآورده‌های نفتی و گاز طبیعی، و همچنین تجارت برخی محصولات نرم‌افزاری، فناوری انرژی، تجهیزات دریایی، فلزات گرانبها و الماس است.
این تحریم‌ها همچنین شامل اقداماتی می‌شود برای جلوگیری از دسترسی هواپیماهای باری ایران به فرودگاه‌های اتحادیه اروپا، ممنوعیت تعمیر هواپیماهای باری و کشتی‌های ایرانی که مواد یا کالاهای خاصی را حمل می‌کنند.
ممنوعیت‌های مسافرتی و مسدود کردن دارایی‌های افراد، شرکت‌ها و سازمان‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران نیز دوباره اعمال می‌شود.
تهران این اقدام را «غیرقابل توجیه» خوانده اما اتحادیه اروپا تأکید کرده که راه‌های دیپلماسی همچنان باز است.
کایا کالاس، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، روز یک‌شنبه گفت بازگرداندن تحریم‌ها «نباید پایان دیپلماسی باشد».
ازسرگیری تحریم‌های ژاپن علیه ایران
دولت ژاپن اعلام کرد در پی بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، توکیو نیز تحریم‌های اقتصادی خود علیه تهران را بار دیگر اعمال می کند.
مقامات ژاپنی تاکید کردند که این تصمیم در هماهنگی با قطعنامه‌های بین‌المللی اتخاذ شده است.
بر اساس این تصمیم، دارایی‌های ۷۸ نهاد و ۴۳ فرد حقیقی ایرانی در ژاپن مسدود خواهد شد.
در عین حال دبیر کابینه ژاپن در یک نشست خبری با اشاره به اهمیت راهکار‌های دیپلماتیک افزود: «نباید فرصت‌های گفتوگو را از دست داد».
او تأکید کرد: «ما در عین پایبندی به تصمیم شورای امنیت، تلاش‌های دیپلماتیک لازم را ادامه خواهیم داد».
ایران: اقدام سازمان ملل «فاقد مبنای حقوقی» است
همزمان رئیس‌جمهور ایران بار دیگر گزارش‌های مربوط به تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای را رد کرد و نمایندهٔ ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به دبیرکل، اقدام دبیرخانه این سازمان را «فاقد مبنای حقوقی» دانست.
در پی فعال شدن تحریم‌های مربوط به «سازوکار ماشه»، سازمان ملل روز یک‌شنبه ششم مهر در بیانیه‌ای اجرای دوبارهٔ شش قطعنامهٔ تحریمی علیه ایران و فهرست تحریم‌های کمیته ۱۷۳۷ شامل ۴۳ فرد و ۷۸ نهاد را رسما ابلاغ کرد.
این فهرست ظاهراً به‌روز نشده و همان متن پیشین است که تا سال ۲۰۱۵ رسمی تلقی می‌شد، از همین رو در آن نام افرادی دیده می‌شود که در حملات پیشین یا در جنگ ۱۲ روزهٔ تابستان بین ایران و اسرائیل کشته شده‌اند، از جمله محسن فخری‌زاده، دانشمند هسته‌ای و قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران، و فریدون عباسی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی ایران. سلیمانی در سال ۱۳۹۸ و فخری‌زاده یک سال پس از او کشته شد. عباسی هم در میان دانشمندانی بود که در جنگ ۱۲ روزه کشته شدند.
همچنین برخی شرکت‌های یادشده در این فهرست با تغییر نام یا ساختار به فعالیت خود ادامه می‌دهند؛ برای نمونه «یاس‌ایر» که اکنون با نام «پویاایر» فعالیت می‌کند.
بیشتر در این باره: پایان برجام؛ همهٔ تحریم‌های سازمان ملل علیه برنامه هسته‌ای ایران بازگشتپزشکیان: تلاش ایران برای ساخت سلاح اتمی توهم است
در همین حال، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در گفت‌وگوی تازه‌ای که با شبکه فاکس‌نیوز آمریکا انجام داده، گزارش‌ها درباره تلاش ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای را «توهمی غیرواقعی» خواند و گفت تهران آماده است همه مراکزی را که مظنون به فعالیت هسته‌ای نظامی معرفی می‌شوند، در معرض ارزیابی قرار دهد.
این در حالی است که در این هفته، ۷۱ نماینده مجلس شورای اسلامی با تأکید بر لزوم بازنگری در دکترین دفاعی ایران، خواستار بررسی ساخت و نگهداری سلاح هسته‌ای به‌عنوان «گزینه‌ای بازدارنده» شده و این طرح را به شورای عالی امنیت ملی ارائه کرده‌اند.
در همین حال، ایران همچنان ذخایری از اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد را در اختیار دارد که یک گام فنی کوتاه تا سطح تسلیحاتی ۹۰ درصدی فاصله دارد و بر اساس معیارهای آژانس برای ساخت دست‌کم شش بمب اتمی کافی است.
اما مسعود پزشکیان در گفت‌وگوی تازه خود با فاکس‌نیوز باز هم تأکید کرد که «سلاح هسته‌ای در دکترین جمهوری اسلامی جایگاهی ندارد».
او آمریکا را به نقض برجام و اروپا را به عمل نکردن به تعهدات متهم کرد و گفت اسرائیل در حالی مراکز هسته‌ای ایران را هدف قرار داده که خود عضو ان‌پی‌تی نیست و زرادخانه اتمی دارد.
پزشکیان هشدار داد فعال‌سازی سازوکار ماشه از سوی اروپا مسیر گفتوگو را می‌بندد و اوضاع را بدتر خواهد کرد، اما در عین حال تأکید کرد ایران همچنان آماده «همکاری و شفاف‌سازی» در چارچوب قوانین بین‌المللی است.
از سوی دیگر، روز دوشنبه هفتم مهر، نماینده ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به دبیرکل، اقدام دبیرخانه این سازمان در اطلاع‌رسانی درباره بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران را «فاقد مبنای حقوقی» و «نقض جدی ماده ۱۰۰ منشور ملل متحد» دانست.
به گفته امیرسعید ایروانی، قطعنامه ۲۲۳۱ «هیچ اختیاری» به دبیرخانه برای اعلام یا اطلاع‌رسانی درباره اجرای مجدد قطعنامه‌های خاتمه‌یافته نمی‌دهد و این موضوع «صرفاً در صلاحیت شورای امنیت است.»
او با متهم کردن دبیرخانه به «جانبداری از سه کشور اروپایی و آمریکا» خواستار جبران فوری این «تخلف فاحش» شد و توزیع نامه‌اش به‌عنوان سند شورای امنیت را خواستار شد.
فهرست تحریم‌های سازمان ملل
سازمان ملل روز یک‌شنبه ششم مهر اعلام کرد بر اساس روند مندرج در بندهای ۱۱ و ۱۲ قطعنامه ۲۲۳۱، از ساعت ۸ شب ۲۷ سپتامبر (پنجم مهر) به وقت شرق آمریکا، مفاد قطعنامه‌های ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و ۱۹۲۹ درباره ایران دوباره به همان شکل پیش از ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ اعمال می‌شود.
بر این اساس، فهرست تحریم‌های کمیته ذیل قطعنامه ۱۷۳۷ دوباره برقرار شده و شامل ۴۳ فرد و ۷۸ نهاد است که پیش از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ در آن فهرست قرار داشتند.
فهرست اعلام‌شده سازمان ملل، که شماری از افراد مذکور در آن پیش از این در حملات آمریکا یا اسرائیل کشته شده‌اند، بدین شرح است:
افراد حقیقی:
فریدون عباسی دوانی، داوود آقاجانی، عظیم آقاجانی، علی‌اکبر احمدیان، امیر موید علائی، بهمن عسگرپور، محمد فدایی آشتیانی، عباس رضایی آشتیانی، بهمنیار مرتضی بهمنیار، هاله بختیار، مرتضی بهزاد، احمد وحید دستجردی، احمد درخشنده، محمد اسلامی، رضا قلی اسماعیلی، محسن فخری‌زاده مهابادی، محمد حجازی، محسن حجتی، سید حسین حسینی، مهرداد اخلاقی کتابچی، علی حاجی‌نیای لیل‌آبادی، ناصر ملکی، حمیدرضا مهاجرانی، جعفر محمدی، احسان مناجمی، محمدرضا نقدی، محمدمهدی نژادنوری، هوشنگ نوبری، محمد قنادی، امیر رحیمی، جواد رحیقی، عباس رشیدی، مرتضی رضایی، محمدجواد کریمی ثابت، مرتضی صفاری، یحیی رحیم صفوی، سید جابر صفدری، حسین سلیمی، قاسم سلیمانی، علی‌اکبر طباطبایی، محمدرضا زاهدی، و محمدباقر ذوالقدر.
نهادها و شرکت‌ها:
هفتم تیر، شرکت ابزار برش کاوه، مجتمع صنعتی امین، گروه صنایع مهمات و متالورژی، گروه صنایع تسلیحاتی، سازمان انرژی اتمی ایران، بانک سپه و بانک سپه اینترنشنال، شرکت‌های بازرگانی تجارت توانمند ساکال، شرکت بازرگانی بهینه، گروه صنایع موشک کروز، سازمان صنایع دفاع، مرکز تحقیقات علوم و فناوری دفاعی، شرکت بین‌المللی دوستان، شرکت الکتروصنام، مرکز تحقیق و تولید سوخت هسته‌ای اصفهان و مرکز فناوری هسته‌ای اصفهان، گروه فنی اتحاد، گروه صنعتی فجر، صنایع فراساخت، فرایند تکنیک، مؤسسه فاتح، بانک صادرات شرق اول، قرارگاه سازندگی قائم، قرارگاه کربلا، قرارگاه نوح، شرکت هارا، مؤسسه مهندسان مشاور ایمن‌سازان، کارخانجات صنعتی ماشین‌افزار دقیق، شرکت کشتیرانی ایران و هند، شرکت بنلوکس، جابر بن حیان، شرکت صنعتی جوزا، کلا-الکتریک، مرکز تحقیقات هسته‌ای کرج، شرکت ابزار برش کاوه، شرکت کاوشیار، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء، صنایع متالورژی خراسان، صنایع م. بابایی، ماکین، دانشگاه مالک‌اشتر، شرکت انرژی مصباح، وزارت دفاع – صادرات لجستیک، شرکت ماشین‌سازی میزان، شرکت صنایع امروزی تکنیک، شرکت باتری‌سازی نیرو، شرکت انرژی نوین، مرکز تحقیقات هسته‌ای کشاورزی و پزشکی، عمران ساحل، شرکت نفت اورینتال کیش، صنایع شیمیایی پارچین، شرکت خدمات هوایی پارس، شرکت پسماند پارس، شرکت خدمات صنعتی پژمان، صنایع انرژی پیشگام، صنایع هوایی قدس، راه ساحل، مؤسسه مهندسی رهاب، شرکت سبلان، شرکت واردات و صادرات صاد، تهیه تجهیزات ایمنی، شرکت صنعتی قطعات آلومینیومی سهند، مهندسان مشاور ساحل، گروه صنعتی صنام، سپانیر، شرکت مهندسی سپاسد، گروه صنعتی شهید باقری، گروه صنعتی شهید همت، صنایع شهید کلازی، صنایع شهید ستاری، صنایع شهید صیاد شیرازی، شرکت هواپیمایی شعاع، کشتیرانی جنوب ایران، گروه صنایع خاص، شرکت تاماس، تیزپارس، گروه صنایع یا مهدی، یاس ایر، و صنایع متالورژی یزد.
بیشتر در این باره: بازگشت تحریم‌ها؛ پزشکیان: مذاکره‌ای را که مشکلات جدید بسازد نمی‌پذیریم