رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید کشورش آماده است جنگنده‌های رادارگریز «اف-۳۵» را به عربستان سعودی بفروشد؛ تصمیمی بحث‌برانگیز که هم‌زمان با نخستین سفر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، به واشینگتن پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی، اتخاذ می‌شود.
دونالد ترامپ روز دوشنبه ۲۶ آبان در پاسخ به پرسشی دربارهٔ احتمال فروش این جنگنده‌ها به ریاض گفت: «این کار را انجام می‌دهیم. ما اف-۳۵ می‌فروشیم. آنها متحدی بسیار خوب بوده‌اند.»
عربستان سال‌هاست که خواهان خرید این جنگنده‌های پیشرفته است؛ هواپیماهایی که در خاورمیانه تنها اسرائیل در اختیار دارد و تل‌آویو نسبت به فروش آنها به ریاض ابراز نگرانی کرده است.
این معامله می‌تواند توازن نظامی در خاورمیانه را تغییر دهد و تعریف واشنگتن از حفظ آنچه که آمریکا «برتری کیفی نظامی» اسرائیل می‌نامد را محک بزند.
به گفته منابع آگاه، ترامپ و ولیعهد سعودی همچنین قرار است چارچوب همکاری هسته‌ای غیرنظامی را امضا کنند.
ریاض می‌گوید برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی به فناوری هسته‌ای آمریکا نیاز دارد، اما هر توافق «۱۲۳» مشمول قوانین سخت‌گیرانه منع گسترش است و بررسی دقیق کنگره را پیشِ رو خواهد داشت.
عربستان تأکید می‌کند به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست و اخیراً نیز یک شراکت دفاعی گسترده با پاکستان امضا کرده است.
این سفر برای بن‌سلمان نقطه عطفی مهم است؛ او از سال ۲۰۱۸ و قتل جمال خاشقجی در کنسولگری سعودی در استانبول، به آمریکا سفر نکرده بود.
قتل جمال خاشقجی، ستون‌نویس واشنگتن پست توسط ماموران سعودی خشم جهانی را برانگیخت.
این قتل همچنین روابط با واشنگتن را به سردی کشاند، زیرا اطلاعات آمریکا حاکی از آن بود که شاهزاده محمد این عملیات را در داخل کنسولگری عربستان در استانبول تأیید کرده است، ادعایی که مقامات سعودی آن را رد می‌کنند.
بیشتر در این باره: درخواست عربستان برای خرید ۴۸ جنگندهٔ اف-۳۵ از «مانع پنتاگون عبور کرد»ترامپ که میزبان او در سه‌شنبه‌شب خواهد بود، مراسمی تشریفاتی مشابه یک ضیافت رسمی تدارک دیده است و همان‌طور که پیش‌تر گفته بود، قصد دارد از این دیدار برای تحکیم روابط با ریاض و تشویق عربستان به عادی‌سازی روابط با اسرائیل بهره ببرد.
در مقابل، به نوشته خبرگزاری فرانسه، ولیعهد سعودی با هدف دریافت تضمین‌های امنیتی روشن از آمریکا به واشینگتن آمده است.
حملات اسرائیل به اهدافی در قطر در ۱۸ شهریور، نگرانی‌هایی در منطقه ایجاد کرده و ریاض اکنون علاوه بر اف-۳۵، به‌دنبال سامانه‌های پیشرفته پدافندی و دسترسی بیشتر به فناوری تراشه‌های پرتوان مورد نیاز برنامه‌های هوش مصنوعی خود است.
با این حال، به نوشته خبرگزاری فرانسه، به گفته تحلیل‌گران، عربستان در شرایط فعلی تمایلی به عادی‌سازی روابط با اسرائیل ندارد.
پس از جنگ غزه در سال ۲۰۲۳، ریاض تأکید کرده که بدون پیشرفت ملموس در مسیر تشکیل کشور فلسطین، گامی در این زمینه برنمی‌دارد.
ترامپ روز سه‌شنبه میزبان ولیعهد سعودی در کاخ سفید خواهد بود و قرار است هر دو در یک نشست سرمایه‌گذاری آمریکا ـ عربستان دربارهٔ انرژی و هوش مصنوعی نیز شرکت کنند. هم‌زمان، یک شرکت توسعه ملکی سعودی از همکاری تازه با سازمان ترامپ برای ساخت هتلی لوکس در مالدیو خبر داده است؛ نشانه‌ای دیگر از پیوندهای گسترده تجاری میان دو طرف.
پیامی از ایران به بن سلمان
یک روز پیش از سفر محمد بن سلمان به ایالات متحده، رسانه‌های سعودی از دریافت پیامی کتبی از سوی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، توسط ولیعهد عربستان خبر دادند.
خبرگزاری رسمی عربستان روز دوشنبه ۲۶ آبان گزارش داد که این پیام در همان روز و در جریان دیدار عبدالعزیز بن سعود بن نایف بن عبدالعزیز، وزیر کشور عربستان، با علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت ایران، تسلیم ولیعهد شده است.
رسانه‌ها در عربستان در مورد محتوای این پیام گزارشی نداده‌اند.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت ایران، روز سه‌شنبه گفت که پیام اخیر رئیس‌جمهور ایران به ولیعهد عربستان «با هدف قدردانی از همکاری ریاض در بازگشت حجاج ایرانی در سال گذشته» ارسال شده است؛ بازگشتی که هم‌زمان با آغاز جنگ غزه صورت گرفت.
او گفت در این پیام بر «تقویت همکاری‌ها و روابط دو کشور» نیز تأکید شده است.