روز شنبه ۲۴ آبان خبر رسید که چین بهدلیل آسیبدیدگی فضاپیمای شِنژو-۲۰ و ایجاد اختلال در برنامه فضاییاش، فضاپیمای بدونسرنشین شنژو-۲۲ را شش ماه زودتر از موعد بهسوی ایستگاه فضایی تیانگونگ آماده پرتاب میکند.
در روزهای اخیر سه فضانورد چینی پس از یک نقص فنی غیرمنتظره در مدار زمین، بازگشتی پرماجرا را پشت سر گذاشتند. بازگشت آنها که باید ۹ روز زودتر انجام میشد، بهدلیل برخورد زبالهٔ فضایی با فضاپیمای شنژو-۲۰ و ترک خوردن یکی از پنجرههای آن به تعویق افتاد.
آسیب دیدن کپسول اصلی باعث شد فضانوردان ناچار شوند از فضاپیمای شنژو-۲۱، که حامل خدمهٔ تازهوارد ایستگاه تیانگونگ بود، برای بازگشت استفاده کنند. این جابهجایی نیازمند چند روز تنظیمات فنی و انتقال صندلیهای ویژهٔ هر فضانورد بود.
سرانجام آنها با موفقیت در دشتهای مغولستان داخلی فرود آمدند، اما این حادثه پیامد دیگری هم داشت: خدمهٔ جدید ایستگاه فضایی اکنون وسیلهٔ بازگشت اضطراری در اختیار ندارند. به همین دلیل، چین باید فضاپیمای شنژو-۲۲ را زودتر از موعد به مدار بفرستد تا این خلأ برطرف شود.
کارشناسان میگویند این حادثه یادآور تهدید فزایندهٔ زبالههای فضایی است که در سالهای آینده خطر بیشتری برای مأموریتهای فضایی ایجاد خواهد کرد.
شنژو-۲۲ که بهصورت بدون سرنشین پرتاب میشود، شش ماه زودتر از برنامهٔ اولیه راهی تیانگونگ خواهد شد تا نقش پشتیبان و کپسول نجات را برای فضانوردان کنونی ایفا کند و امکان بازگشت ایمن آنها را در آوریل ۲۰۲۶ فراهم سازد.
این فضاپیما افزون بر وظیفهٔ حیاتی خود، حامل تدارکات کامل برای خدمهٔ ایستگاه و تجهیزات مورد نیاز برای نگهداری از آن خواهد بود.
سرنوشت نامعلوم فضاپیمای آسیبدیده
هنوز سرنوشت فضاپیمای آسیبدیدهٔ شنژو-۲۰ بهطور رسمی اعلام نشده است، اما برخی کارشناسان این احتمال را مطرح کردهاند که این فضاپیما از ایستگاه فضایی چین جدا شده و به صورت هدایتشده برای سقوط در اقیانوس آرام از مدار خارج شود تا خطر ایجاد زبالهٔ فضایی جدید را به حداقل برساند.
در همین حال، فضانوردان مأموریت شنژو-۲۱ برای یک اقامت ششماهه در ایستگاه برنامهریزی کردهاند تا به انجام آزمایشهای علمی و راهپیمایی فضایی بپردازند.
چین این مأموریتهای جسورانه را بخشی از برنامهٔ بلندمدت خود میداند که هدف نهایی آن، فرود سرنشیندار بر سطح ماه تا سال ۲۰۳۰ است و این مانور اضطراری، آزمونی مهم برای چابکی و توانمندی اجرایی دستگاه فضایی چین در مدیریت بحرانهای فضایی بود.
چین با برنامهٔ فضایی بلندپروازانه خود، ایستگاه فضایی دائمی تیانگونگ را تکمیل کرده و بهطور مداوم از آن برای پژوهشهای مدار پایین استفاده میکند، برنامهٔ چانگئی را برای اکتشاف ماه پیش میبرد که شامل فرود بر سمت پنهان ماه، بازگرداندن نمونهها و هدفگذاری برای اعزام فضانورد تا ۲۰۳۰ و ایجاد پایگاه علمی تا حدود ۲۰۳۵ است.
چین در عین حال مأموریتهای مریخی و طرحهای بازگشت نمونه از مریخ را هم توسعه میدهد.