رئیسجمهور اوکراین که شامگاه پنجشنبه ۲۴ مهر وارد واشینگتن شد، قرار است روز جمعه در دیدار با دونالد ترامپ درخواست دریافت موشکهای آمریکایی تاماهاوک را مطرح و پیگیری کند. همزمان رئیسجمهور ایالات متحده در حال تلاش برای برگزاری نشست جدیدی با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، است.
این سومین سفر ولودیمیر زلنسکی به واشینگتن از زمان بازگشت ترامپ به قدرت است. این بار اما او پس از ورود به آمریکا در پیامی در تلگرام نوشت که روسیه ظاهراً با شنیدن احتمال ارسال تاماهاوک از سوی آمریکا بهدنبال ازسرگیری گفتوگوها است.
همزمان با بالا گرفتن بحث دربارۀ احتمال تصمیم آمریکا برای ارسال موشکهای تاماهاوک به اوکراین، ترامپ و زلنسکی در چند روز اخیر دو بار با یکدیگر گفتوگو کردهاند. ترامپ ارسال این موشکها را رد نکرده، اما روز پنجشنبه گفت ایالات متحده نمیتواند «ذخایر تاماهاوک خود را تحلیل ببرد».
رئیسجمهور آمریکا در آستانه سفر زلنسکی اعلام کرد قصد دارد در بوداپست با پوتین دیدار کند تا بار دیگر برای رسیدن به توافق صلح و پایان دادن به تهاجم نظامی روسیه که از سال ۲۰۲۲ آغاز شده، تلاش کند.
خبرگزاری فرانسه میگوید اوکراین امیدوار بود سفر زلنسکی بیشتر بر افزایش فشار بر پوتین متمرکز باشد، بهویژه از طریق دریافت موشکهای دوربرد تاماهاوک ساخت آمریکا که قادرند اهدافی را در عمق خاک روسیه هدف قرار دهند.
اما ترامپ، که پیشتر گفته بود میتواند جنگ اوکراین را ظرف ۲۴ ساعت پایان دهد، ظاهراً بهدنبال دستاورد دیپلماتیکی تازه است؛ ادامهای بر توافق آتشبس غزه که هفته گذشته با میانجیگری او حاصل شد.
ترامپ روز پنجشنبه اعلام کرد گفتوگویی «بسیار سازنده» با پوتین داشته و قرار است ظرف دو هفته آینده در پایتخت مجارستان با او دیدار کند. او افزود امیدوار است دیدارهایی «جداگانه اما همسطح» با هر دو رهبر برگزار کند.
او توضیح بیشتری در این باره نداد، اما افزود وقتی در تماس تلفنی با پوتین بحث احتمال ارسال تاماهاوک به اوکراین را مطرح کرد، پوتین «خوشش نیامد».
زلنسکی هنگام ورود به واشینگتن گفت امیدوار است موفقیت ترامپ در دستیابی به توافق غزه، به پیشرفتی مشابه برای پایان دادن به جنگی منجر شود که ویرانیهای گستردهای در کشورش به جا گذاشته است.
او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امیدواریم شتابی که در مهار ترور و جنگ در خاورمیانه به دست آمد، به پایان دادن به جنگ روسیه علیه اوکراین نیز کمک کند.»
با این حال، ترامپ که بیستم مهرماه از احتمال ارسال موشکهای تاماهاوک به اوکراین خبر داده و گفته بود این اقدام میتواند فشار بر روسیه را برای پایان دادن به جنگ افزایش دهد، روز پنجشنبه در این موضوع ابراز تردید کرد که اوکراین واقعاً بتواند این موشکها را دریافت کند.
برد موشکهای تاماهاوک ۲۵۰۰ کیلومتر است و به اوکراین اجازه میدهد تا اهدافی مانند پالایشگاههای نفت را حتی در بخش آسیایی روسیه هدف قرار دهد.
ترامپ روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت: «ایالات متحده نمیتواند ذخایر خودش را خالی کند. ما خودمان هم به آنها نیاز داریم، پس نمیدانم واقعاً چه میشود کرد.»
رئیسجمهور آمریکا همچنین گفت پوتین «خوشش نیامد» وقتی در تماس تلفنیشان بحث احتمال ارسال تاماهاوک به اوکراین را مطرح کرده است.
پوتین اوایل ماه جاری میلادی گفته بود استفاده از موشکهای تاماهاوک بدون مشارکت مستقیم پرسنل نظامی ایالات متحده غیرممکن است و بنابراین ارسال چنین موشکهایی به اوکراین «مرحلۀ جدیدی از تشدید تنش» را بهدنبال خواهد داشت.
با این حال، کرملین روز پنجشنبه اعلام کرد پس از گفتوگوی «بسیار صریح و اعتمادآمیز» میان پوتین و ترامپ، فوراً آمادهسازی برای نشست بوداپست را آغاز کرده است.
بهگفته یوری اوشاکوف، مشاور ارشد رئیسجمهور روسیه، پوتین در این تماس به ترامپ گفته است ارسال تاماهاوکها به اوکراین «تغییری در وضعیت میدان جنگ ایجاد نخواهد کرد» و به «چشمانداز دستیابی به راهحل صلحآمیز» لطمه میزند.
روابط ترامپ با پوتین و همچنین با زلنسکی از زمان بازگشتش به کاخ سفید در ماه ژانویه، بارها دستخوش تغییر شده است.
پس از دورهای از نزدیکی اولیه، ترامپ بهتدریج از پوتین ابراز نارضایتی کرد، بهویژه پس از دیدارشان در آلاسکا که نتیجهای در جهت پایان جنگ نداشت.
در مقابل، زلنسکی پس از دیدار پرتنش در دفتر بیضی کاخ سفید، توانست دوباره حمایت ترامپ را بهدست آورد.
زمان و محل دقیق دیدار ترامپ و پوتین در مجارستان هنوز مشخص نشده است.
ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران گفت انتظار دارد دیدارش با پوتین ظرف «دو هفته آینده» برگزار شود و نخستوزیر مجارستان، ویکتور اوربان، میزبان این دیدار خواهد بود.
اوربان روابط دوستانۀ خود را با روسیه حفظ کرده و نسبت به ارسال کمک نظامی به اوکراین تردید نشان داده است.