رئیس‌جمهوری آمریکا پس از گفت‌وگوهای فشردهٔ مقام‌های آمریکایی و اوکراینی در ژنو دربارهٔ طرحی برای پایان دادن به جنگ روسیه علیه اوکراین، گفت «شاید اتفاق خوبی در راه باشد» و از احتمال پیشرفت در روند صلح سخن گفت.
دونالد ترامپ بامداد دوشنبه سوم آذر در شبکهٔ اجتماعی خود، تروث سوشال، نوشت: «آیا واقعاً ممکن است پیشرفت بزرگی در مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین در حال وقوع باشد؟ باور نکنید تا زمانی که آن را ببینید، اما شاید اتفاق خوبی در راه باشد».
اظهارات ترامپ کمتر از ۲۴ ساعت پس از آن بیان شد که او در پستی دیگر، رهبری اوکراین را به‌دلیل آنچه «عدم قدردانی» از تلاش‌های آمریکا خواند، مورد انتقاد قرار داده بود.
با این حال، پس از یک روز گفت‌وگوهای فشرده در ژنو، به نظر می‌رسد مقام‌های آمریکایی نسبت به امکان دستیابی به پیشرفت در مسیر پایان جنگ خوشبین‌تر شده‌اند. مذاکرات فنی همچنان ادامه دارد و رهبران اتحادیه اروپا نیز برای رایزنی‌های بیشتر دربارهٔ این موضوع گرد هم آمده‌اند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، پس از مذاکرات ژنو از برداشته شدن «گام‌های مهم» در این مذاکرات استقبال کرد، اما تأکید کرد که برای پایان دادن به جنگ با روسیه هنوز به تلاش‌های بیشتری نیاز است.
مقام‌های اوکراینی، آمریکایی و اروپایی روز دوم آذر در سوئیس با هم دیدار کردند؛ نشستی که پس از ارائهٔ پیشنهاد آمریکا برای پایان دادن به تهاجم نزدیک به چهار سالهٔ روسیه برگزار شد.
این پیشنهاد از سوی شمار زیادی از افراد دخیل مورد انتقاد قرار گرفت که دلیل آن را «همسویی با خواسته‌های مسکو» عنوان کردند.
در عین حال همه طرف‌ها از پیشرفت در مذاکرات ژنو سخن گفته و در بیانیه‌ای مشترک این گفت‌وگوها را «سازنده» توصیف کرده‌اند.
کاخ سفید اعلام کرده است مذاکرات ژنو با اوکراین «پیشرفتی معنادار» در مسیر پایان جنگ ایجاد کرده و به چارچوبی به‌روزشده انجامیده که حاکمیت اوکراین را حفظ و زمینه صلحی عادلانه را فراهم می‌کند، هرچند جزئیات تغییرات در طرح ۲۸بندی آمریکا ارائه نشد.
انتظار می‌رود رهبران اتحادیه اروپا نیز در حاشیه نشست امروز خود در آنگولا، گفت‌وگوهای اضطراری دربارهٔ اوکراین برگزار کنند.
زلنسکی که از طریق ارتباط ویدیویی با یک کنفرانس در سوئد سخن می‌گفت، اعلام کرد: «در گام‌هایی که با طرف آمریکایی هماهنگ کرده‌ایم، موفق شدیم نکات بسیار حساسی را حفظ کنیم.»
او افزود این موارد شامل «آزادی کامل همه اسیران جنگی اوکراین بر اساس فرمول همه در برابر همه و همچنین غیرنظامیان، و بازگشت کامل کودکان اوکراینی ربوده‌شده توسط روسیه» است.
کی‌یف در طول جنگ بارها گفته است که روسیه کودکان اوکراینی را به‌طور غیرقانونی از مناطق اشغالی به داخل خاک خود منتقل کرده و خواستار بازگرداندن آن‌ها شده است.
زلنسکی گفت: «این‌ها گام‌های مهمی هستند، اما برای دستیابی به صلح واقعی، باز هم بیشتر، بسیار بیشتر لازم است.»
او تأکید کرد که اوکراین در «لحظه‌ای بحرانی» قرار دارد و وعده داد به دنبال «مصالحه‌هایی باشد که ما را تقویت کند، نه تضعیف.»
پیشنهاد ۲۸بندی آمریکا در هفته گذشته باعث نگرانی اروپا شد، زیرا به روسیه امکان می‌دهذ سرزمین‌های بیشتری را که در اشغال دارد حفظ کند، موضوعی که بسیاری در کی‌یف و اتحادیه اروپا آن را به معنای تسلیم عملی در برابر مسکو دانسته‌اند.
زلنسکی گفت: «ولادیمیر پوتین خواهان به رسمیت شناخته شدن قانونی چیزهایی است که آن‌ها را به سرقت برده است.»
بیشتر در این باره: روبیو، پس از انتقاد تند ترامپ از اوکراین، از «پرثمر» بودن مذاکرات جاری خبر دادکرملین روز دوشنبه اعلام کرد از نتایج مذاکرات ژنو اطلاعی دریافت نکرده است.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت مسکو در جریان بوده که «اصلاحاتی» در طرحی صورت گرفته که پیش‌تر از سوی دونالد ترامپ تأیید و مورد استقبال پوتین قرار گرفته بود.
او اما اعلام کرد در مورد گفت‌وگوهای آمریکا و اوکراین دربارهٔ طرح احتمالی صلح، تا روشن شدن نتیجه نهایی منتظر خواهد ماند و بدون دریافت اطلاعات رسمی، به گزارش‌های رسانه‌ای واکنشی نشان نمی‌دهد.
طرح جایگزین اروپا برای صلح اوکراین؛ ادامه حملات مرگبار در خارکیف
بر اساس گزارش خبرگزاری آلمان، اروپا در حال بررسی طرحی جایگزین برای پایان جنگ اوکراین است که بر خلاف پیشنهاد آمریکا، اوکراین را وادار به واگذاری مناطق تحت کنترلش نمی‌کند و سقف نیروهای مسلح این کشور را تا ۸۰۰ هزار نفر افزایش می‌دهد.
این طرح همچنین تضمین‌های امنیتی قوی‌تری برای کی‌یف در نظر می‌گیرد و عضویت اوکراین در ناتو را به‌طور صریح منتفی نمی‌داند، در حالی که برای روسیه نیز عفو عمومی بابت جنایت‌های جنگی پیش‌بینی نشده است.
در همین حال، رهبران اروپایی و آفریقایی روز دوشنبه ۳ آذر در آنگولا گرد هم آمده‌اند و انتظار می‌رود جنگ اوکراین یکی از محورهای اصلی گفت‌وگوهای آنان باشد. کرملین تاکنون واکنشی به مذاکرات ژنو نشان نداده، اما رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، اعلام کرده است که در همین روز با ولادیمیر پوتین دربارهٔ تلاش‌های صلح گفت‌وگو خواهد کرد.
همزمان با ادامه رایزنی‌های دیپلماتیک، حملات روسیه در داخل اوکراین نیز ادامه دارد. مقام‌های اوکراینی اعلام کردند که روسیه در دوم آذر حمله پهپادی «گسترده‌ای» به خارکیف انجام داده که دست‌کم چهار کشته و ۱۷ زخمی برجای گذاشته است. این حملات زیرساخت‌های انرژی و مناطق مسکونی را هدف قرار داده و میلیون‌ها شهروند را برای ساعت‌های طولانی بدون برق و گرمایش گذاشته است.
اوکراین نیز در پاسخ، با پهپاد به اهداف انرژی و نظامی در داخل روسیه حمله کرده و مسکو از قطعی برق و فشار شدید اقتصادی ناشی از هزینه‌های جنگ و تحریم‌های غربی متحمل خسارت شده است.