دونالد ترامپ تهدید خود برای اعمال تحریم علیه روسیه را در صورت عدم پیشرفت در مسیر دستیابی به توافق صلح در اوکراین طی دو هفته آینده تکرار کرد؛ اقدامی که نارضایتی او از مسکو تنها یک هفته پس از دیدارش با ولادیمیر پوتین در آلاسکا را نشان میدهد.
رئیسجمهور آمریکا روز جمعه ۳۱ مرداد در کاخ سفید به خبرنگاران گفت: «قرار است تصمیم بگیرم که چه کاری انجام دهیم و این تصمیم بسیار مهم خواهد بود. اینکه آیا تحریمهای گسترده (علیه روسیه) اعمال کنیم یا تعرفههای سنگین یا هر دو، یا اینکه هیچ کاری نکنیم و بگوییم این جنگ متعلق به شماست.»
او اعلام کرد از حمله مرگبار مسکو به یک کارخانه با مالکیت آمریکا در اوکراین در همین هفته ناراضی است.
ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران گفت: «از این موضوع خوشحال نیستم. از هیچ چیزی که مربوط به این جنگ باشد خوشحال نیستم.»
از سوی دیگر، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، روز جمعه گفت روسیه تمام تلاش خود را میکند تا مانع دیدار او با پوتین شود، در حالی که وزیر خارجه روسیه گفت دستورکار چنین دیداری هنوز آماده نیست.
آقای زلنسکی بارها خواستار دیدار با همتای روسی شده و گفته است تنها راه مذاکره برای پایان جنگ همین است.
بیشتر در این باره: تدوین طرح تضمینهای امنیتی برای اوکراین؛ آمریکا: بار اصلی باید بر دوش اروپا باشدرئیسجمهور ایالات متحده گفته بود پس از تماس تلفنی با پوتین در روز دوشنبه، که بعد از دیدار آلاسکا انجام شد، مقدمات برگزاری نشست پوتین ـ زلنسکی را آغاز کرده است.
زلنسکی روسیه را به کارشکنی متهم کرد و گفت: «روسها هر کاری میکنند تا این دیدار انجام نشود. این دیدار یکی از مؤلفههای پایان جنگ است. و چون آنها نمیخواهند جنگ تمام شود، دنبال بهانهای برای اجتناب از آن خواهند گشت.»
این در حالی است که کییف روز پنجشنبه اعلام کرد طرح کلی بخش نظامی تضمینهای امنیتی غرب برای این کشور در حال تدوین است.
موضع روسیه درباره دیدار پوتین-زلنسکی
در همین حال سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز جمعه به شبکه خبری آمریکایی انبیسی گفت دستورکار نشست میان روسای جمهور روسیه و اوکراین هنوز وجود ندارد: «پوتین آماده دیدار با زلنسکی است زمانی که دستورکار نشست آماده باشد. و این دستورکار اصلاً آماده نیست.»
این اظهارات بازتابی از موضع همیشگی مسکو بود که دیدار رهبران را غیرممکن میدانست مگر اینکه شرایط خاصی محقق شود.
این در حالی است که فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، پیشتر گفته بود رهبران روسیه و اوکراین قرار است طی دو هفته آینده دیدار کنند.
وقتی روز جمعه از دونالد ترامپ در مورد واکنشش به سخنان لاوروف و گامهای بعدی پرسیده شد، او گفت: «خواهیم دید. باید ببینیم آیا پوتین و زلنسکی میتوانند با هم کار کنند یا نه. این کمی مثل روغن و سرکه است.»
ترامپ پیش از نشست در آلاسکا با پوتین، موضوع تحریمها را کنار گذاشته بود. اما در کاخ سفید و در حضور رئیس فیفا همزمان با اینکه دوباره از تحریمها سخن گفت، عکسی از دیدار خود با پوتین روی فرش قرمز در آلاسکا را نشان داد و اعلام کرد که رئیسجمهور روسیه خواهان حضور در جام جهانی فوتبال ۲۰۲۶ در آمریکا است.
آقای ترامپ گفت که میخواهد این عکس را برای او امضا کند و اضافه کرد که پوتین بسته به شرایط «ممکن است بیاید یا نیاید».
رئیسجمهور روسیه نیز در بازدیدی از یک مرکز تحقیقات هستهای گفت ویژگیهای رهبری دونالد ترامپ به بهبود روابط روسیه و آمریکا کمک خواهد کرد.
او گفت: «با آمدن رئیسجمهور ترامپ فکر میکنم بالاخره نوری در انتهای تونل پدیدار شده است. ما دیداری بسیار خوب، معنادار و صریح در آلاسکا داشتیم.»
هزاران غیرنظامی اوکراینی از زمان آغاز تهاجم تمامعیار روسیه در سال ۲۰۲۲ کشته شدهاند. تحلیلگران برآورد میکنند بیش از یک میلیون سرباز از هر دو طرف کشته یا زخمی شدهاند و نبردها همچنان بدون وقفه ادامه دارد، در حالی که هر دو طرف زیرساختهای انرژی را نیز هدف قرار میدهند.
بیشتر در این باره: روسیه با حملات گستردهٔ پهپادی و موشکی به اوکراین به مذاکرات واشینگتن پاسخ دادروسیه همچنان بر مطالبه دیرینه خود مبنی بر واگذاری بخشهایی از خاک اوکراین در دو منطقه شرقی پافشاری میکند، در حالی که پیشنهاد داده خطوط جبهه در دو منطقه جنوبی دیگر، که مسکو مدعی مالکیت کامل آنهاست، متوقف شود و شاید بخشهای کوچکی از دیگر مناطق اشغالی اوکراین بازگردانده شود.
رئیسجمهور اوکراین در همین حال درخواست خود برای برقراری آتشبس طولانیمدت بهعنوان پیششرط دیدار رهبران را کنار گذاشته است، اگرچه پیشتر گفته بود اوکراین نمیتواند «زیر لوله تفنگ» مذاکره کند.
او روز جمعه از متحدان کشورش خواست روسیه را تحت فشار بگذارند تا دستکم به «موضعی حداقلی اما سازنده» برسد، از جمله از طریق اعمال تحریمهای تازه در صورتی که روسیه علاقهای به حرکت به سمت صلح نشان ندهد.
ولودیمیر زلنسکی در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با مارک روته، دبیرکل ناتو، گفت دربارهٔ تضمینهای امنیتی برای اوکراین گفتوگو کردهاند. او تأکید کرد که این تضمینها باید مشابه ماده ۵ ناتو باشند که حمله به یک عضو را به معنای حمله به همه اعضا میداند.
رئیسجمهور اوکراین گفت: «این آغاز یک کار بزرگ است و آسان نیست، چون تضمینها هم شامل آن چیزی است که شرکای ما میتوانند به اوکراین بدهند و هم اینکه ارتش اوکراین باید چگونه باشد و از کجا میتوانیم فرصتهایی برای حفظ توان ارتش پیدا کنیم.»
دبیرکل ناتو نیز گفت متحدان ناتو و اوکراین با هم همکاری میکنند تا تضمینهای امنیتی در سطحی قدرتمند فراهم شود که روسیه هرگز دوباره جرئت حمله نداشته باشد.