آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید ایران به بازرسان این نهاد اجازه نداده است تا به تأسیسات هستهایش، که اسرائیل و آمریکا آنها را بمباران کردهاند، دسترسی پیدا کند.
مدیرکل آژانس روز چهارشنبه ۲۱ آبان در دو گزارش تازهٔ خود در مورد برنامهٔ هستهای ایران افزود: «عدم دسترسی آژانس به این مواد هستهای به مدت پنج ماه به این معناست که راستیآزمایی آن ... مدتهاست به تعویق افتاده است».
آژانس میافزاید «حیاتی» است که بتوان این کار را در اسرع وقت انجام داد.
این نهاد در عین حال تأیید کرده که برخی تأسیسات هستهای ایران که در جریان جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل و حملهٔ آمریکا آسیب ندیده بودند، را بازرسی کرده است.
در گزارش تازهٔ این نهاد، یافتههای گزارش قبلی مبنی بر اینکه در روز ۲۳ خردادماه، ذخیرهٔ اورانیوم غنیشدهٔ ایران به ۹ هزار و ۸۷۴ کیلو و ۹۰۰ گرم رسیده بوده، تأیید شده است.
در این گزارش آمده است: از آنجاییکه از زمان جنگ ۱۲ روزه، بازرسیهای آژانس به شکل کامل و قبلی بازنگشته است، این نهاد، تخمین تازه و متفاوتی از میزان انباشت اورانیوم غنیسازیشدهٔ ایران ندارد.
بر همین اساس و طبق آخرین یافتهها در بازرسیهای پیش از ۲۳ خردادماه، میزان اورانیوم غنیشدهٔ تا سطح ۶۰ درصد و در قالب هگزا فلوراید اورانیوم (UF6) انباشتشده در ایران، ۴۴۰ کیلوگرم و ۹۰۰ گرم بوده است.
طبق معیار آژانس بینالمللی انرژی اتمی، این مقدار اورانیوم در صورت غنیسازی بیشتر، برای ساخت ۱۰ بمب هستهای کافی است.
میزان اورانیوم غنیشده تا سطح ۲۰ درصد ایران هم، معادل ۱۸۴ کیلوگرم و یکصد گرم اعلام شده است.
بیشتر در این باره: آیا ایران برنامهٔ هستهایش را به «کوهِ کلنگ» منتقل کرده است؟در گزارش دومی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی در روز چهارشنبه در اختیار اعضا گذاشت، تأکید شده که ایران بر اساس مفاد پیمان عدم اشاعه تسلیحات هستهای (انپیتی) موظف است که بدون تأخیر دربارهٔ وضعیت مواد هستهای موجود در تأسیسات آسیبدیده در جنگ گزارش دهد؛ اقدامی که تهران هنوز به آن مبادرت نکرده است.
آژانس تصریح کرده است بهدلیل توقف و محدودیت بازرسیها از زمان جنگ، امکان بهروزرسانی اطلاعاتش در مورد محل نگهداری و وضعیت مواد هستهای ایران، از جمله محمولهٔ اورانیوم غنیسازیشده با خلوص بالا را از دست داده است.
در این گزارش یادآوری شده که میزان واقعی اورانیوم غنیسازیشده با خلوص بالای ایران و انباشت آن، «مایهٔ نگرانی جدی» است.
بمباران سه تأسیسات حساس هستهای ایران
ارتش ایالات متحده در نخستین ساعات بامداد اول تیرماه سه تأسیسات هستهای مهم نطنز، فردو و اصفهان را بمباران کرد. حملهای که به گفتهٔ دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، باعث «نابودی کامل و مطلق» برنامهٔ هستهای ایران شد.
آژانس بلافاصله خواستار دسترسی بازرسان به این تأسیسات و اطلاع از سرنوشت اورانیوم غنیسازیشدهٔ ایران شد. موضوعی که نهتنها با مخالفت تهران روبرو شد بلکه کمتر از یک هفته پس از حملهٔ آمریکا، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، مدیر کل آژانس را به داشتن «نیت بدخواهانه» از درخواست بازدید از تأسیسات آسیبدیده متهم کرد.
چند روز بعد مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران قانون مجلس شورای اسلامی برای تعلیق همکاری با آژانس را ابلاغ کرد؛ موضوعی که با واکنشهای منفی بینالمللی روبرو شد.