نخستوزیران بریتانیا، کانادا و استرالیا یکشنبه ۳۰ شهریور به شکل جداگانه اعلام کردند که کشورهایشان از همین روز فلسطین را به عنوان کشور به رسمیت میشناسد. ساعاتی بعد پرتغال نیز به جمع این سه کشور پیوست.
این اقدام با واکنش اسرائیل مواجه شد و این کشور گفت که تصمیم سه کشور را نمیپذیرد. او همچنین بهروشنی تأکید کرد که کشور فلسطین هرگز «تأسیس نخواهد شد».
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، در بیانیهای اعلام کرد: «امروز، برای احیای امید به صلح میان فلسطینیها و اسرائیلیها و راهحل دو کشوری، بریتانیا رسماً کشور فلسطین را به رسمیت میشناسد.»
این اقدام، بریتانیا را در کنار بیش از ۱۴۰ کشور دیگر قرار میدهد، اما خشم اسرائیل و متحد اصلی آن، ایالات متحده، را برخواهد انگیخت.
به گزارش رویترز، این تصمیم بار نمادین سنگینی دارد، چرا که بریتانیا در شکلگیری اسرائیل بهعنوان یک کشور مدرن پس از جنگ جهانی دوم نقشی اساسی ایفا کرده و مدتها متحد آن بوده است.
دولت کییر استارمر در ماه ژوئیه به اسرائیل اولتیماتوم داده بود که در صورت عدم اقدام برای پایان دادن به «وضعیت اسفبار» در غزه، کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت.
دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا درباره تصمیم این کشور گفت: «از زمان آن اعلامیه در ژوئیه، در واقع با حمله به قطر، آتشبس در این مقطع از هم پاشیده و چشماندازها تیره است.»
او یادآوری کرد اسرائیل همچنین برنامهای برای شهرکسازی پیش برده است.
آقای استارمر زیر فشار بسیاری از قانونگذاران حزب خود بوده است که از افزایش تلفات انسانی در غزه و تصاویر کودکان گرسنه خشمگین هستند.
نخستوزیر بریتانیا در بیانیه روز یکشنبه خود حماس را «سازمان تروریستی وحشی» خواند و تصریح کرد که راهحل دو کشوری برای اسرائیل و فلسطین «پاداشی برای حماس نیست، زیرا به این معناست که حماس هیچ آیندهای نخواهد داشت؛ نه نقشی در حکومت و نه نقشی در حوزه امنیت».
او افزود: «ما پیشتر حماس را در فهرست تروریستی قرار داده و تحریم کردهایم و فراتر نیز خواهیم رفت. من دستور دادهام که در هفتههای آینده افراد دیگری از حماس تحریم شوند.»
بیشتر در این باره: مجمع عمومی سازمان ملل به قطعنامۀ تشکیل کشور فلسطین بدون حضور حماس رأی مثبت دادکانادا و استرالیا نیز روز یکشنبه کشور فلسطین را به رسمیت شناختند. انتظار میرود پرتغال نیز روز یکشنبه تصمیم مشابهی را اعلام کند.
همچنین بریتانیا و کانادا نخستین کشورهای گروه هفت به شمار میروند که این گام را برداشتند و انتظار میرود فرانسه و برخی کشورهای دیگر نیز در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل که دوشنبه در نیویورک آغاز میشود، چنین اقدامی انجام دهند.
مارک کارنی، نخستوزیر کانادا، روز یکشنبه با انتشار بیانیهای گفت: «امروز کانادا کشور فلسطین را به رسمیت میشناسد.»
او در بیانیه خود اضافه کرد که کانادا «همکاری خود را برای ساختن آیندهای صلحآمیز برای کشور فلسطین و کشور اسرائیل اعلام میکند.»
همچنین آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا، بیانیهای منتشر کرد و ضمن اعلام به رسمیت شناختن کشور فلسطین گفت که گروه افراطی حماس نباید در آینده فلسطین نقشی داشته باشد.
او بر تعهد استرالیا نسبت به راهحل دو کشوری تأکید کرد و گفت این تنها راه به دست آوردن صلح پایدار و امنیت برای مردم اسرائیل و فلسطین است.
شامگاه یکشنبه نیز پائولو رانژل، وزیر امور خارجه پرتغال، اعلام کرد که این کشور اکنون کشور فلسطین را به رسمیت میشناسد.
او در سخنانی در مقر نمایندگی دائم پرتغال در سازمان ملل متحد در نیویورک به خبرنگاران گفت: «به رسمیت شناختن کشور فلسطین تحقق یک مسیر بنیادین، ثابت و اساسی در سیاست خارجی پرتغال است.»
دیپلمات ارشد پرتغال افزود: «پرتغال راهحل دو کشوری را تنها مسیر برای دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار میداند… آتشبس فوری است.» او همچنین تأکید کرد که حماس «نمیتواند هیچگونه نقشی در غزه یا خارج از آن داشته باشد» و خواستار آزادی تمامی گروگانها شد.
نتانیاهو: کشور فلسطین تأسیس نخواهد شد
روز یکشنبه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اقدام چهار کشور را محکوم کرد.
او در بیانیهای گفت: «پیام روشنی برای آن رهبرانی دارم که پس از کشتار هولناک ۷ اکتبر، کشور فلسطین را به رسمیت میشناسند: شما پاداش بزرگی به تروریسم میدهید.»
نتانیاهو افزود: «و پیام دیگری برای شما دارم: این اتفاق نخواهد افتاد. کشوری به نام فلسطین در غرب رود اردن تأسیس نخواهد شد.»
پیش از آن وزارت خارجه اسرائیل گفته بود به رسمیت شناختن کشور فلسطین از سوی بریتانیا و دیگر کشورها، باعث بیثباتی بیشتر در منطقه میشود و چشمانداز دستیابی به یک راهحل صلحآمیز برای این مناقشه را تضعیف میکند.
وزارت خارجه اسرائیل در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اسرائیل هیچ متن بیربط یا خیالی را که تلاش کند ما را وادار به پذیرش مرزهای غیرقابل دفاع کند، نخواهد پذیرفت.»
مجمع عمومی سازمان ملل روز ۲۱ شهریور با اکثریت قاطع به قطعنامهای رأی داد که در آن بر «اقدامهای ملموس، زمانبندیشده و غیرقابل بازگشت» برای دستیابی به راهحل دو کشوری میان اسرائیل و فلسطینیها بدون مشارکت گروه افراطی حماس تأکید شده بود.
این قطعنامه در مجمع عمومی سازمان ملل ۱۴۲ رأی موافق، ۱۰ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع کسب کرد.
این اقدامات دیپلماتیک فشارها بر اسرائیل را در آستانه دومین سالگرد آغاز جنگ غزه تشدید میکند. این جنگ در پی حمله حماس و متحدانش به خاک اسرائیل انجام شد که به گفته مقامهای اسرائیلی باعث کشته شدن ۱۲۰۰ تن شد. گروههای فلسطینی همچنین ۲۵۱ شهروند اسرائیلی را ربودند که هنوز ۲۰ تن از آنها را در اختیار دارند و جسد حدود ۳۰ گروگان کشتهشدهٔ دیگر را نیز تحویل ندادهاند.
از سوی دگیر مقامهای بهداشتی غزه میگویند طی حدود دو سال عملیات نظامی اسرائیل در نوار غزه حدود ۶۵ هزار تن کشته شدهاند.
ارتش اسرائیل از هفته گذشته عملیات جدیدی برای به دست آوردن کنترل کامل شهر غزه را آغاز کرده است.
بیشتر در این باره: حماس میگوید «گروگانها را در چند محلهٔ شهر غزه پخش کرده است»