دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، افغانستان را تهدید کرد که اگر پایگاه هوایی بَگرام در نزدیکی کابل به کنترل آمریکا بازگردانده نشود، این کشور با «اتفاقات بدی» روبه‌رو خواهد شد.
طالبان که پیشتر این درخواست را رد کرده بود، روز یک‌شنبه بار دیگر ضمن یادآوری توافق آمریکا با این گروه بر لزوم «واقع‌بینی و عقلانیت» تأکید کرد.
ترامپ روز شنبه ۲۹ شهریور در پیامی در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «اگر افغانستان پایگاه بگرام را به سازندگان آن، یعنی ایالات متحده آمریکا، پس ندهد، اتفاقات بدی خواهد افتاد.»
وقتی خبرنگاران در کاخ سفید از او پرسیدند آیا اعزام نیرو برای بازپس‌گیری این پایگاه را در نظر دارد، تنها گفت: «درباره آن صحبت نخواهیم کرد.»
او افزود: «ما اکنون با افغانستان گفت‌وگو می‌کنیم و می‌خواهیم پایگاه را پس بگیریم، زود و بلافاصله. اگر این کار را نکنند، خواهید فهمید که چه خواهم کرد.»
این سخنان پس از آن مطرح شد که ترامپ در روز ۲۷ شهریور اعلام کرد آمریکا در تلاش است پایگاه بگرام را از طالبان پس بگیرد، با این استدلال که این گروه برای دریافت کمک به آمریکا نیاز دارد و همچنین این پایگاه در نزدیکی تأسیسات هسته‌ای چین قرار دارد.
رئیس جمهور آمریکا در جریان یک نشست خبری مشترک با کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، در لندن گفت که «سعی داریم آن را بازپس بگیریم زیرا آنها [حاکمان طالبان] از ما چیزهایی می‌خواهند.»
او گفت: «اما یکی از دلایلی هم که ما این پایگاه را می‌خواهیم این است که، همان‌طور که می‌دانید، تنها یک ساعت با جایی که چین سلاح‌های هسته‌ای خود را می‌سازد فاصله دارد. بنابراین مسائل زیادی در جریان است.»
واکنش طالبان
روز یک‌شنبه، ۳۰ شهریور، و پس از اظهارات رئیس جمهور آمریکا، فصیح‌الدین فطرت، رئیس ستاد قوای مسلح طالبان گفت که «برخی افراد» می‌خواهند پایگاه بگرام را از طریق یک «توافق سیاسی» پس بگیرند.
او در سخنانی که از رسانه‌های محلی پخش شد، اظهار داشت: «اخیراً برخی گفته‌اند که برای پس گرفتن پایگاه هوایی بگرام وارد مذاکره با افغانستان شده‌اند.»
فطرت افزود: «توافق بر سر حتی یک وجب از خاک افغانستان امکان‌پذیر نیست. ما به آن نیازی نداریم.»
همزمان، در همین روز، حمدالله فطرت، معاون سخنگوی «امارت اسلامی افغانستان» هم در بیانیه‌ای نوشت که «امارت اسلامی افغانستان در واکنش به اظهارات اخیر رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که بر اساس سیاست خارجی متوازن و اقتصادمحور خود به دنبال روابط سازنده با همه کشورها بر پایه منافع مشترک است.»
این بیانیه تأکید کرده است که استقلال و تمامیت ارضی افغانستان برای امارت اسلامی «اولویت دارد» و آمریکا طبق توافق دوحه تعهد داده است که علیه تمامیت ارضی و استقلال سیاسی افغانستان از زور استفاده نکند و در امور داخلی این کشور دخالت نداشته باشد.
حکومت طالبان در این بیانیه از واشینگتن خواسته است «به تعهداتش پایبند بماند و به‌جای تکرار رویکردهای شکست‌خورده گذشته، سیاست واقع‌گرایانه و عقلانی در پیش گیرد.»
بیشتر در این باره: چرا ترامپ می‌خواهد کنترل پایگاه بگرام افغانستان را به‌دست گیرد؟پایگاه بگرام که بازپس گرفتن آن مورد نظر دونالد ترامپ است، در حدود ۴۰ کیلومتری شمال کابل قرار دارد و در دهه ۱۹۵۰ توسط شوروی ساخته شد و از سال ۲۰۰۱ تا خروج نیروهای آمریکایی در اوت ۲۰۲۱، مرکز اصلی عملیات نظامی ایالات متحده و ناتو در افغانستان بود.
پایگاه بگرام در ژوئیه ۲۰۲۱ با مجموعه‌ای از ادوات و تسلیحات نظامی به ارزش دست‌کم شش میلیارد دلار از سوی آمریکا به دولت پیشین افغانستان تحویل داده شد، تنها چند هفته پیش از خروج آشفته نیروهای آمریکا و بازگشت طالبان به قدرت.
حاکمان طالبان که با فقر، بلایای طبیعی، ناامنی و حملات تروریستی روبه‌رو هستند، تلاش کرده‌اند روابط خود را با جامعه جهانی بهبود بخشند، هرچند تنها روسیه تاکنون روابط دیپلماتیک رسمی با آنها برقرار کرده است.
کشورهای غربی شرط بهبود روابط را رعایت حقوق بشر، به‌ویژه در مورد زنان و دختران، دانسته‌اند.
روزنامه وال‌استریت جورنال روز جمعه از قول «منابع آگاه» گزارش داد مقام‌های آمریکایی و طالبان درباره احتمال استفاده آمریکا از بگرام به‌عنوان پایگاه و «نقطه آغاز» برای عملیات ضدتروریستی گفت‌وگو کرده‌اند.
کارشناسان هشدار داده‌اند که حتی اگر طالبان اجازه حضور آمریکا را بدهد، این پایگاه باید در برابر تهدیدهای القاعده و داعش که در افغانستان فعال هستند، محافظت شود.
واشینگتن پس از تسلط طالبان ارتباطات رسمی خود را به حداقل رسانده و عمدتاً به مذاکرات مربوط به گروگان‌ها محدود کرده است.
بیشتر در این باره: تسلیحات آمریکایی طالبان و انتقال تجهیزات به ایرانافغانستان همچنان در انزوای جهانی قرار دارد و اقتصادش برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و حمایت بین‌المللی تلاش می‌کند.
با وجود رد درخواست ترامپ در مورد بگرام از سوی مقام‌های طالبان، آنها امکان گفت‌وگو برای بهبود روابط را منتفی ندانسته‌اند.
ذاکر جلالی، مقام وزارت خارجه طالبان، پیش از این در شبکه‌های اجتماعی نوشته بود: «بدون حضور نظامی آمریکا در افغانستان، هر دو کشور نیاز به تعامل با هم دارند و می‌توانند بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک روابط سیاسی و اقتصادی داشته باشند.»
ترامپ پیشتر نیز بارها درباره تصاحب یا خرید دارایی‌های بین‌المللی مانند کانال پاناما، گرینلند و حتی الحاق کانادا به‌عنوان «پنجاه‌ویکمین ایالت آمریکا» سخن گفته بود؛ اظهاراتی که با واکنش تند دولت‌های مربوطه مواجه شد.