ایران روز سهشنبه هشتم مهر اعلام کرد که ایالات متحده صدها ایرانی را در هفتههای آینده به کشور بازخواهد گرداند و ۱۲۰ نفر اول اخراجی در یک یا دو روز آینده برای پرواز آماده میشوند.
اخراج ایرانیان، که خبر آن هنوز توسط دولت آمریکا تأیید نشده است، در حالی صورت میگیرد که تنشها بین دو کشور پس از بمباران سایتهای هستهای ایران توسط ایالات متحده در روز اول تیر امسال همچنان بالا است.
در همین حال، سازمان ملل متحد هفته گذشته تحریمهایی را علیه ایران به دلیل برنامه هستهایش اعمال کرد و فشار جدیدی را بر اقتصاد بیمار جمهوری اسلامی وارد کرد.
این اخراجها همچنین نشان دهنده تلاقی اولویت اصلی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا - هدف قرار دادن مهاجرت غیرقانونی - با رویه چندین دههای ایالات متحده در استقبال از مخالفان، تبعیدیان و دیگران ایرانی از زمان انقلاب بهمن ۱۳۵۷ است.
در همین حال، روزنامه نیویورک تایمز به نقل از دو مقام «ارشد» ایرانی و یک «مقام آمریکایی آگاه» گزارش داد که دولت دونالد ترامپ حدود یکصد ایرانی را از ایالات متحده به ایران اخراج کرده است.
منابع ایرانی که این روزنامه به آنها استناد کرده گفتهاند این افراد دوشنبهشب، هفتم مهر، با یک فروند هواپیمای چارتر از ایالت لوئیزیانا پرواز کرده و هواپیمای حامل آنها قرار است روز سهشنبه هشتم مهر از طریق قطر به ایران برسد.
یک مقام آمریکایی مطلع از این اقدام نیز به نیویورکتایمز گفت برنامههای این پرواز در حال نهاییشدن است.
با این حال، هویت و دلایل مهاجرت این افراد که در این اخراج جمعی از آمریکا به سوی ایران رانده شدهاند، هنوز مشخص نیست.
در همین حال، تلویزیون دولتی ایران به نقل از حسین نوشآبادی، مدیرکل امور پارلمانی وزارت خارجه ایران، اعلام کرد که بخشی از این افراد دارای مجوز اقامت بودند اما ادارهٔ مهاجرت آمریکا تصمیم به اخراج آنها گرفته است.
نوشآبادی مدعی شد که «بازگشت این افراد با رضایت خودشان انجام میشود» و افزود که این بازگشت از طریق قطر صورت خواهد گرفت.
مدیرکل پارلمانی وزارت خارجه ایران افزود: «ادارهٔ مهاجرت آمریکا تصمیم دارد حدود ۴۰۰ نفر از ایرانیانی را که در آمریکا فعلاً بهسر میبرند و عمدتاً بهصورت غیرقانونی وارد شدند، با توجه به رویکرد جدید دولت آمریکا که رویکرد مهاجرگریز دارد، اخراج کند.»
به گفتهٔ او، «در گام اول اینها تصمیم گرفتند که ۱۲۰ نفر از ایرانیانی را که از طریق غیرقانونی به آمریکا رفتند که اغلب هم از طریق مکزیک وارد شدند، اخراج کنند.»
برخی گزارشها حاکی است در حال حاضر حدود ۶۷۰ شهروند ایرانی در بازداشت مقامات مهاجرتی ایالات متحده بهسر میبرند.
دولت آمریکا شماری از ایرانیان غیرقانونی را در دوره اخیر به دو کشور کاستاریکا و پاناما اخراج کرده بود.
در سالهای گذشته ایرانیان بسیاری نیز در میان گروههای بزرگی از مردمی بودند که خود را به مرزهای جنوبی آمریکا رسانده و با عبور غیرقانونی از مرز، از ایالات متحده درخواست پناهندگی کرده بودند. برخی از این افراد گفته بودند که از آزار جمهوری اسلامی به دلیل باورهای سیاسی و مذهبی خود دست به اقدام زدهاند.
به نوشته نیویورک تایمز، آمریکا تا پیش از این، در مورد اخراج مهاجران به کشورهایی مانند ایران مردد بود و به دلیل نداشتن روابط رسمی در خصوص گرفتن اطلاعاتی دربارهٔ این افراد با مشکل روبهرو بود؛ امری که باعث میشد این مهاجران مدت طولانی در بازداشت بمانند یا آزاد شده و در آمریکا بهسر ببرند.
دو مقام ایرانی که نیویورکتایمز با آنها گفتوگو کرده ولی نامشان را نبرده، گفتند سال گذشته نیز آمریکا دهها مهاجر غیرقانونی ایرانی، شامل زنان و مردان، که برخی از آنها زن و شوهر بودند، به ایران برگرداند.
بیشتر در این باره: ایرانیهایی که توسط مأموران ادارهٔ مهاجرت آمریکا بازداشت شدنداین دو منبع گفتند برخی از اخراجشدگان سال گذشته پس از ماهها اقامت در مراکز بازداشت، خود «داوطلبانه» این اماکن را ترک کردند اما نه همه آنها.
این دو مقام ایرانی گفتند رویداد تازه در مورد اخراج مهاجران غیرقانونی «یک لحظه نادر» از همکاری بین ایالات متحده و دولت جمهوری اسلامی ایران پس از ماهها گفتوگو بین دو کشور است.
یکی از این منابع اظهار داشت که وزارت خارجه جمهوری اسلامی پذیرش اخراجشدگان از آمریکا را هماهنگ کرده و به آنها «اطمینان داده» که با رسیدن به ایران «با هیچ مشکلی» روبهرو نخواهند شد. این منبع در همین حال گفت بسیاری از این افراد «ناامید شده و برخی نیز ترسیدهاند».
دولت دونالد ترامپ و ایران رسماً به این گزارش نیویورک تایمز واکنش نشان ندادهاند.
ایالات متحده برای دههها پناهگاهی برای صدها هزار ایرانی بود که بعد از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، وطن خود را ترک کردند.
جمهوری اسلامی در گزارشهای متعدد سازمانهای حقوق بشری به پایمال کردن سیستماتیک حقوق زنان، مخالفان سیاسی، روزنامهنگاران، وکلا، اقلیتهای مذهبی و دگرباشان جنسی متهم است.