حبهه اصلاحات ایران با انتشار بیانیهای خواستار اعلام آمادگی جمهوری اسلامی برای «تعلیق داوطلبانه غنیسازی» اورانیوم و پذیرش نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی در قبال رفع کامل تحریمها شد و از سیاست مذاکره برای خرید زمان توسط جمهوری اسلامی انتقاد کرد.
این بیانیه که روز یکشنبه ۲۶ مرداد منتشر شد، با هشدار دربارهٔ فعالسازی «مکانیزم ماشه» از سوی سه کشور اروپایی عضو توافق برجام گفته است «تکرار الگوی ۲۲ سال گذشته» مبتنی بر «مذاکره تاکتیکی برای خرید زمان، بیآنکه ریشه بحرانها درمان شود» یکی از راههای پیش روی حکومت ایران است.
اما این تشکل عمده جریان اصلاحطلبی که شامل ۳۱ حزب است، در ادامه خواستار «آشتی ملی» و همچنین «ترک تخاصم در داخل و خارج کشور» شده است.
جبهه اصلاحات که در انتخابات ریاستجمهوری سال گذشته از مسعود پزشکیان حمایت کرده بود، یک «نقشه راه فوری و عملیاتی» اعلام کرده است که شامل یازده بند است.
در بند دهم آمده است لازمه خروج از بحران فعلی «اعلام آمادگی تعلیق داوطلبانه غنیسازی و پذیرش نظارت آژانس انرژی اتمی در قبال رفع کامل تحریمها، با هدف آغاز مذاکرات جامع و مستقیم با ایالات متحده آمریکا و عادیسازی روابط بر اساس عزت، حکمت و مصلحت» است.
بیشتر در این باره: هشدار پزشکیان درباره حمله مجدد آمریکا؛ «برویم درست کنیم، دوباره میآید میزند»در ماههای اخیر و پس از جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل، انتقادهای داخلی از حکومت جمهوری اسلامی به دلیل سیاستهای هستهایش و کشاندن کشور به سوی درگیری نظامی تشدید شده است.
مهدی کروبی، رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی و از رهبران جنبش سبز که تا چند ماه پیش در حبس خانگی بود، روز ۲۳ مرداد گفت که حکومت جمهوری اسلامی میخواست با انرژی هستهای مردم را به قله ببرد در حالی که ملت را به کف دره برد.
این در حالی است که مقامهای ایران بویژه رهبر جمهوری اسلامی به رغم خسارتهای زیادی که این جنگ به دنبال داشت، خود را پیروز آن معرفی میکنند.
جبهه اصلاحات ایران در بند دیگری از نقشه راه پیشنهادی خود خواستار تدوین و اجرای «دکترین توسعه و آبادانی ایران» به جای اولویت دادن به «منازعات ایدئولوژیک» شده است.
حکومت ایران طی سالهای گذشته در سیاست خارجی خود ایده «محور مقاومت» در خاورمیانه را پیگیری میکرد و با صرف هزینه و وقت فراوان گروههای نیابتی خود در کشورهایی مانند لبنان، عراق، سوریه و یمن را تقویت میکرد.
در پی حمله ۱۵ مهر ۱۴۰۲ توسط گروه افراطی حماس به خاک اسرائیل که آغازگر حمله گسترده اسرائیل و آغاز جنگ غزه شد، گروههای مورد حمایت ایران در لبنان، سرزمینهای فلسطینی آسیبهای جدی دیدند و در ادامه حکومت بشار اسد که متحد کلیدی جمهوری اسلامی بود، در سوریه سقوط کرد.
اسرائیل همچنین روز ۲۳ خرداد در حمله غاقلگیرکنندهای فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هستهای ایران را کشت که به جنگ ۱۲ روزه میان طرفین منتهی شد و در جریان این جنگ، ایالات متحده نیز تأسیسات هستهای ایران را هدف قرار داد.
مقامهای جمهوری اسلامی پس از جنگ با اسرائیل نیز بر حمایت خود از «محور مقاومت» تأکید کردهاند و به عنوان نمونه تلاش دولت لبنان برای خلع سلاح گروه حزبالله را محکوم کردهاند. این اظهارات با واکنش تند مقامهای لبنانی مواجه شده است.
بیشتر در این باره: عون خطاب به لاریجانی: دخالت در امور داخلی خود را از هر طرفی که باشد رد میکنیمجبهه اصلاحات ایران در بیانیه روز یکشنبه خود اعلام کرده پس از جنگ ۱۲ روزه، دفاع از تمامیت ارضی ایران «بدون بازسازی اعتماد ملی و گشودن باب تعامل سازنده با جهان، هزینههای انسانی، مالی و روانی بسیاری بر ملت تحمیل خواهد کرد».
این تشکل همچنین در بیانیه خود خواستار رفع حصر میرحسین موسوی، اصلاح رویکرد صداوسیما و بازگشت نیروهای نظامی به پادگانها شده است.
پیش از این حسن روحانی، رئیسجمهور پیشین ایران، با اشاره به شرایط کشور پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، خواستار اصلاحات گسترده در حوزههای سیاست خارجی، ساختار اطلاعاتی، رسانهای و رابطه حاکمیت با مردم شده بود.
او در یک سخنرانی در روز ۲۲ مرداد بهصراحت گفت که کاهش تنش حتی با آمریکا، اگر به نفع ملت باشد، نه تنها اشکالی ندارد بلکه «لازم و واجب است».
آقای روحانی همچنین خواستار آن شد که نیروهای مسلح به «وظایف ذاتی» خود بازگردند و از فعالیتهای اقتصادی، تبلیغاتی و سیاسی داخلی و خارجی دور بمانند.