یک روز پس از رد شدن قطعنامه جلوگیری از اعمال مجدد تحریمها علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل، بورس تهران بیش از ۵۰ هزار واحد سقوط کرد و قیمت دلار و سایر ارزهای خارجی در بازار غیررسمی اوج گرفت.
این قطعنامه پیشنهادی کره جنوبی به عنوان رئیس دورهای شورای امنیت روز جمعه با ۹ رأی مخالف در شورای امنیت رد شد و زمینه فعال شدن «سازوکار ماشه» که تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را بازمیگرداند، فراهم کرد.
رسانههای ایران روز شنبه ۲۹ شهریور از «شوک سنگین» نزدیک شدن به موعد بازگشت تحریمها بر بازار سرمایه ایران خبر دادند.
بر اساس این گزارشها، در نخستین روز کاری بعد از رد قطعنامه، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران ۵۰ هزار و ۶۶۶ واحد سقوط کرد و به تراز ۲ میلیون و ۵۴۲ هزار رسید.
بیشتر در این باره: شورای امنیت قطعنامهٔ لغو تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را رد کرد؛ واکنش تهرانشاخص هموزن نیز ۸۸۹۱ واحد افت کرد و به ۷۸۱ هزار واحد برگشت و همچنین روز شنبه ۱۳۴۸ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد.
روزنامه اعتماد به نقل از برخی کارشناسان نوشته است در صورت ادامه این روند و فعال شدن سازوکار ماشه و بازگشت تحریمهای سازمان ملل، شاخص کل بورس میتواند تا ۲ میلیون واحد نیز سقوط کند.
از سوی دیگر، حوالی ظهر روز شنبه قیمت دلار آمریکا در بازار آزاد ایران روز شنبه از ۱۰۳ هزار تومن هم فراتر رفت. سایتهایی که به طور غیررسمی بهای دلار در بازار آزاد ایران را ثبت میکنند، روز شنبه قیمت ۱۰۳ هزار و ۴۵۰ تومن را هم برای هر دلار آمریکا نشان دادند.
این نرخ سپس اندکی پایین آمد و در آستانه ۱۰۳ هزار تومان ایستاد. روز شنبه، قیمت هر یورو هم به بالای ۱۲۱ هزار تومن رسید.
ساعتی پیشتر، خبرگزاری ایسنا به نقل از رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران از «افزایش چشمگیر قیمتها» در بازار داخلی طلا و سکه خبر داده بود.
به گفته نادر بذرافشان، در آغاز هفته جدید، هر گرم طلای ۱۸ عیار با ۶۷۷ هزار تومان رشد، به ۹ میلیون و ۱۲۹ هزار تومان رسید.
سایتهای غیررسمی قیمت سکه تمام معروف به امامی را هم ۹۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومن ثبت کردند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان که به عنوان طرفهای اروپایی برجام سازوکار ماشه یا «اسنپبک» را فعال کردهاند، به تهران هشدار دادهاند که زمان برای رسیدن به یک راهحل دیپلماتیک پیش از گردهمایی سالانهٔ رهبران جهان در سازمان ملل متحد در هفتهٔ آینده رو به اتمام است.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به رد قطعنامه لغو تحریمهای ایران در روز جمعه و نقش فرانسه، بریتانیا و آلمان در این زمینه هشدار داد که مسئولیت این اقدام «در صورتی که منجر به بازگشت قطعنامههای لغوشدهٔ شورای امنیت علیه ایران شود، بر عهدهٔ آمریکا و سه کشور اروپایی است».
این در حالی است که نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل اعلام کرد که مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، هفته آینده در نیویورک با مقامات اروپایی دیدار خواهند کرد.
امیرسعید ایروانی شامگاه جمعه پس از نشست شورای امنیت سازمان ملل، که برای رایگیری درباره تمدید تحریمهای ایران برگزار شد، به خبرنگاران گفت این دیدارها در سفر مقامات بلندپایه ایران به نیویورک انجام خواهد شد.
در صورتی که طی چند روز آینده توافقی بین ایران و غرب شکل نگیرد، همه تحریمهای سازمان ملل ششم مهر دوباره برقرار میشوند.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، روز ۲۷ شهریور در مصاحبهای در پاسخ به این سوال که آیا بازگشت «سازوکار ماشه» قطعی است، گفت: «بله، فکر میکنم همینطور است زیرا آخرین اخباری که از ایرانیها دریافت کردهایم نشان میدهد که جدی نیستند».
روند اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، موسوم به «سازوکار ماشه» به گونهای طراحی شده است که در سازمان ملل متحد غیرقابل وتو باشد.
این روند در پایان ماه سپتامبر اجرایی خواهد شد، مگر اینکه شورای امنیت سازمان ملل با توقف آن موافقت کند.