در حالی که عراق برای برگزاری انتخابات پارلمانی در ۱۱ نوامبر آماده میشود، ناظران میگویند جمهوری اسلامی ایران با دقت این رویداد را دنبال میکند تا در سایهٔ کاهش نفوذ منطقهایاش پس از جنگ غزه، جای پای خود را در عراق حفظ کند.
در دو سال گذشته، گروههای مورد حمایت تهران از جمله حماس، حزبالله لبنان و حوثیها در یمن، از حملات اسرائیل آسیب جدی دیدهاند. ایران نیز پس از بمباران بیسابقهٔ اسرائیل در خرداد امسال و سقوط بشار اسد در سوریه، متحدان کلیدی خود را از دست داده است. از این رو، بغداد اکنون برای تهران به عنوان نقطهای محوری برای تثبیت نفوذ باقیمانده تلقی میشود.
ایران از طریق احزاب شیعه و گروههای مسلح همپیمان، نقش مؤثری در تعیین نخستوزیر عراق، از جمله در انتصاب محمد شیاع السودانی، دارد. اما تحلیلگران میگویند توان تحمیل شرایط از سوی تهران کاهش یافته است.
منقذ داغر، تحلیلگر سیاسی، به خبرگزاری فرانسه گفت که «ایران دیگر در جایگاهی نیست که شرایط خود را تحمیل کند.»
این مدیر اندیشکدۀ IIACSS افزود: «اما این بدان معنا نیست که برای اعمال نفوذ تلاش نخواهد کرد.»
در عین حال، احسان الشمری، تحلیلگر سیاسی، در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه گفت: «تا زمانی که متحدان ایران در قدرت تصمیمگیری باشند، نفوذ تهران پابرجاست.»
بیشتر در این باره: انتقادها از غیبت ایران در نشست مصر؛ «بدون حضور شما برای منطقه برنامهریزی کردند»در همین حال، ایالات متحده نیز با هدف کاهش نفوذ ایران در بغداد، فشارهای سیاسی و اقتصادی خود را افزایش داده است. واشینگتن در ماه اکتبر شماری از بانکداران و شرکتهای عراقی مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و کتائب حزبالله را تحریم کرد و هشدار داد که عراق نباید به کانالی برای دور زدن تحریمها و فروش نفت ایران تبدیل شود.
ایالات متحده همچنین حضور اقتصادی خود در عراق را از طریق قراردادهایی در نفت، فناوری و مراقبتهای بهداشتی تقویت کرده است.
مارک ساوایا، فرستادهٔ ویژهٔ آمریکا در عراق، ماه گذشته در پیامی در شبکهٔ ایکس تأکید کرد: «عراق باید کشوری کاملاً مستقل باشد، عاری از مداخلهٔ مخرب خارجی، از جمله از سوی ایران و نیروهای نیابتی آن. هیچ جایی برای گروههای مسلح خارج از اختیار دولت وجود ندارد.»
در آستانهٔ انتخابات، مقامهای آمریکایی به بغداد هشدار دادهاند که هرگونه دخالت گروههای مسلح مورد حمایت ایران در عملیات برنامهریزیشدهٔ ایالات متحده در منطقه، با پاسخ قاطع روبهرو خواهد شد.
پیت هگست، وزیر جنگ آمریکا، در تماس تلفنی با وزیر دفاع عراق، ثابت العباسی، گفته است: «این آخرین هشدار ماست و شما میدانید دولت کنونی چگونه واکنش نشان خواهد داد.»
در سوی دیگر، اسرائیل نیز از آمادهباش نیروهای خود برای مقابله با حملات احتمالی شبهنظامیان مورد حمایت ایران در عراق خبر داده است. منابع نظامی به وبسایت والانیوز گفتهاند که واحدهای وابسته به سپاه قدس در خاک عراق مواضعی برای پرتاب موشک و پهپاد علیه اسرائیل آماده کردهاند.
انتخابات پیشرو ششمین انتخابات عراق از زمان سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳ است. بیش از ۲۱ میلیون رأیدهندهٔ واجد شرایط برای انتخاب ۳۲۹ نماینده پای صندوق خواهند رفت. بر اساس سهمیهبندی، دستکم ۲۵ درصد کرسیها به زنان اختصاص دارد.
بهرغم اهمیت این انتخابات، مؤسسهٔ چتم هاوس پیشبینی کرده است که میزان مشارکت ممکن است پایینترین حد خود از سال ۲۰۰۳ تاکنون باشد، زیرا «بسیاری از عراقیها انتخابات را نه بهعنوان ابزاری برای تغییر، بلکه بهعنوان نمایشی بیاثر میبینند».
بیشتر در این باره: ایالات متحده یک شبکهٔ کشتیرانی و مخلوط کردن نفت ایران و عراق را تحریم کرد