مذاکرات ایران و قدرت‌های اروپایی درباره مکانیسم ماشه «بدون نتیجه پایان یافت»

گزارش‌ها حاکی از آن است که مذاکرات میان نمایندگان ایران و سه کشور اروپایی عضو توافق برجام درباره مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در شهر ژنو بدون نتیجه پایان یافته است.

این مذاکرات روز سه‌شنبه چهارم شهریور و تنها پنج روز پیش از مهلت تعیین‌شده فرانسه، بریتانیا و آلمان برگزار شد و به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس طرفین نتوانستند بر سر چگونگی جلوگیری از اقدام اروپا برای بازگرداندن این تحریم‌ها به توافق برسند.

این خبرگزاری به نقل از یک دیپلمات که خواست نامش فاش نشود نوشت: «گفت‌وگوها بدون نتیجه نهایی پایان یافت.»

او تأکید کرد تلاش‌ها برای یافتن راه‌حل پیش از ضرب‌الاجل تعیین‌شده از سوی تروئیکای اروپایی در پایان ماه جاری میلادی ادامه خواهد داشت.

این کشورها هشدار داده‌اند که اگر ایران بر سر پرونده هسته‌ای خود به میز مذاکرات بازنگردد و با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری نکند، سازوکار بازگشت تحریم‌های سازمان ملل موسوم به «مکانیسم ماشه» را تا روز ۹ شهریور فعال می‌کنند. این تحریم‌ها به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل مرتبط است.

ار سوی دیگر، باراک راوید، خبرنگار وب‌سایت اکسیوس، نیز در شبکه ایکس به نقل از دو منبع مطلع نوشت که این مذاکرات بدون نتیجه پایان یافت.

او همچنین خبر داد با توجه به حاصل نشدن پیشرفت در گفت‌وگوهای طرفین، محتمل است که طرف‌های اروپایی برجام، مکانیسم ماشه را طی روزهای آینده فعال کنند.

در این دور از مذاکرات، مجید تخت روانچی و کاظم غریب‌آبادی، معاونان وزیر خارجه ایران، با مدیران سیاسی سه کشور اروپایی و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت‌وگو کردند.

آقای غریب‌آبادی درباره این دور از مذاکرات در شبکه ایکس نوشت که طرفین دیدگاه‌های خود را در مورد قطعنامه ۲۲۳۱ تشریح کردند.

او با اشاره به این که جمهوری اسلامی همچنان به «دیپلماسی و راه‌حل دیپلماتیک سودمند برای هر دو طرف» متعهد است، خواستار آن شد که «سه کشور اروپایی و شورای امنیت سازمان ملل انتخاب درستی انجام دهند و به دیپلماسی زمان و فضا بدهند.»

ساعتی قبل از این دیدار، اساعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، نیز گفت که دولت در پی «تقلیل دادن تبعات سازوکار ماشه نیست».

آقای بقائی در مورد بازگشت تحریم‌های سنگین به‌دلیل فعال شدن مکانیسم ماشه گفت که جمهوری اسلامی «به خوبی به تبعات نامطلوب چنین اتفاقی واقف است» و «برنامه روشنی داریم و تلاش‌های گسترده‌ای را به کار گرفتیم که چنین اتفاقی نیفتد.»

او در نشست خبری خود دربارهٔ اقدامات دستگاه دیپلماسی برای جلوگیری از اجرایی شدن مکانیسم ماشه، گفت: «به هیچ وجه چنین نیست که ما درصدد تخفیف اهمیت آنچه که موسوم به سازوکار بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت باشیم. در این مرحله تمرکز ما بر جلوگیری از بروز اقداماتی است که ممکن است برای کشور هزینه‌ساز شود.»

اسماعیل بقائی اما توضیحی دربارهٔ روش‌های جلوگیری از این روند نداد.

مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند غنی‌سازی حق ایران است و آنها حاضر نیستند درباره توقف آن مذاکره کنند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران تأکید کرد: «آگاه به تبعات نامطلوب چنین اتفاقی هستیم. وقتی می‌گوییم به هیچ عنوان طرف‌های اروپایی از صلاحیت قانونی و اخلاقی برای توسل به این سازوکار برخوردار نیستند یعنی نه تنها تأیید نمی‌کنیم بلکه نگران تبعاتش هستیم.»

این در حالی است که علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و عباس عراقچی در روزهای اخیر گفتند که بازگشت تحریم‌های جهانی علیه ایران وضع سخت‌تری را در مقایسه با شرایط کنونی به کشور تحمیل نخواهد کرد.

نقش چین و روسیه در مکانیسم ماشه؛ آیا بازگشت تحریم‌ها قطعی است؟

خبرگزاری رویترز سه‌شنبه پیش از برگزاری نشست ژنو به نقل از یکی از دیپلمات‌های تروئیکای اروپایی نوشت «ما خواهیم دید که آیا ایرانی‌ها قابل اعتماد هستند یا این‌که می‌خواهند با ما بازی کنند» و خواهیم دانست که آیا پذیرش شرایطی که ما برای تمدید مهلت (پیش از فعال کردن «سازوکار ماشه») تعیین کرده‌ایم، پیشرفتی داشته است یا نه».

به نوشته رویترز، مقامات غرب ارزیابی می‌کنند که جمهوری اسلامی با تاکتیک‌های مذاکراتی و طولانی کردن گفت‌وگوها برای خود زمان خریده اما سه کشور اروپایی در نشست امروز می‌خواهند مشخص کنند که آیا این رویکرد در شرایط کنونی نیز ادامه دارد یا نه.

ایران بررسی پیش‌نویس روسیه برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ را تأیید کرد

روز سه‌شنبه همچنین سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفت تهران پیش‌نویس پیشنهادی روسیه برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ را بررسی می‌کند.

اسماعیل بقائی گفت ایران در جریان این پیشنهاد روسیه قرار گرفته، در حال بررسی آن است و موضع خود در این زمینه را بعداً اعلام خواهد کرد.

خبرگزاری‌ها گزارش دادند که پس از مذاکره تلفنی روزهای گذشته میان مسعود پزشکیان با ولادیمیر پوتین، روسیه پیش‌نویس قعطنامه تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را به این نهاد ارائه می‌کند. مهلت این قطعنامه ماه آینده به پایان می‌رسد.

در حالی تهران از بررسی پیشنهاد روسیه خبر داد که عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در روزهای گذشته گفت تهران پیشنهاد سه کشور اروپایی برای تمدید مهلت پیش از بازگشت «سازوکار ماشه» را رد می‌کند زیرا این کشورها «صلاحیت آن را ندارند و لذا، فاقد صلاحیت برای تمدید این مهلت نیز هستند».

سه دولت اروپایی به ایران فرصت داده‌اند تا ۹ شهریور، هفته آینده، مذاکره با آمریکا را آغاز کرده و همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از سربگیرد تا از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بر اساس «سازوکار ماشه» جلوگیری شود.

سه کشور اروپایی در نشست دو هفته پیش با تهران که ناموفق بود، حاضر بودند این مهلت را شش ماه دیگر تمدید کنند.