رئیس‌جمهوری آمریکا تهدید کرد که در صورت کارشکنی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، در مسیر برقراری صلح در اوکراین، «عواقب شدیدی» در انتظار مسکو خواهد بود.
دونالد ترامپ همزمان گفت که دیدار روز جمعه ۲۴ مرداد او با پوتین در آلاسکا می‌تواند به‌سرعت با نشستی دیگر و با حضور رئیس‌جمهوری اوکراین ادامه یابد. در این دیدار قرار است در مورد پایان جنگ در اوکراین گفت‌وگو شود.
آقای ترامپ در سخنان روز چهارشنبه ۲۲ مرداد خود مشخص نکرد که این عواقب چه خواهد بود، اما پیش‌تر هشدار داده بود که در صورت بی‌نتیجه بودن گفت‌وگو در آلاسکا، احتمال اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه وجود دارد.
رهبران اتحادیه اروپا و اوکراین روز چهارشنبه در یک نشست مجازی با دونالد ترامپ بر لزوم مشارکت مستقیم کی‌یف در هرگونه مذاکره دربارهٔ آتش‌بس یا مسائل سرزمینی با روسیه تأکید کردند.
اظهارات دونالد ترامپ و فضای حاکم پس از نشست مجازی او با رهبران اروپایی و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، می‌تواند برای کی‌یف امیدبخش باشد؛ به‌ویژه پس از نگرانی‌هایی که مطرح شده بود مبنی بر این که دیدار آلاسکا ممکن است به زیان اوکراین تمام شود و به تقسیم سرزمین این کشور بینجامد.
با این حال، به نوشته خبرگزاری رویترز، انتظار می‌رود روسیه در برابر خواسته‌های اوکراین و اروپا به‌شدت مقاومت کند و مسکو نیز پیش‌تر اعلام کرده بود که موضعش از زمان بیان آن توسط پوتین در ژوئن ۲۰۲۴ تغییری نکرده است.
ترامپ در پاسخ به این پرسش که آیا در صورت عدم توافق پوتین برای پایان جنگ پس از دیدار روز جمعه، روسیه با پیامدهایی روبه‌رو خواهد شد، گفت: «بله، این‌طور خواهد بود.»
وقتی از او پرسیده شد که این پیامدها شامل تحریم یا تعرفه خواهد بود، پاسخ داد: «لازم نیست بگویم، عواقب بسیار شدیدی خواهد داشت.»
رئیس‌جمهوری آمریکا هدف از دیدار آلاسکا را «چیدن مقدمات» برای برگزاری سریع یک نشست دیگر با حضور زلنسکی توصیف کرد و افزود: «اگر نشست اول خوب پیش برود، بلافاصله نشست دومی خواهیم داشت. می‌خواهم این کار تقریباً فوری انجام شود و دیداری سه‌جانبه میان پوتین، زلنسکی و خودم داشته باشیم، اگر آن‌ها بخواهند من هم حضور داشته باشم.»
ترامپ برای نشست دوم بازه زمانی مشخصی اعلام نکرد.
واکنش‌ها پس از نشست مجازی روز چهارشنبه
رهبران اروپایی که در تلاش هستند تا خطرات زیر پا گذاشتن منافع کی‌یف در نخستین نشست رهبران ایالات متحده و روسیه از سال ۲۰۲۱ را به طور کامل توضیح دهند، روز چهارشنبه نشستی مجازی با دونالد ترامپ برگزار کردند.
اورسولا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، گفت‌وگو را «بسیار خوب» توصیف کرد و گفت اروپا، آمریکا و ناتو مواضع مشترک خود را در حمایت از اوکراین تقویت کرده‌اند.
پس از نشست مجازی روز چهارشنبه، کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، نیز اعلام کرد که مرزهای بین‌المللی نباید با زور تغییر کند و اوکراین باید تضمین‌های امنیتی قوی برای حفظ تمامیت ارضی‌اش داشته باشد.
فردریش مرتز، صدراعظم آلمان، پس از این تماس گفت که مواضع اوکراین، متحدان اروپایی و ترامپ «تا حد زیادی همسو» است. او تأکید کرد که هر صلحی باید منافع امنیتی اروپا و اوکراین را تضمین کند و کی‌یف آماده مذاکره دربارهٔ مسائل سرزمینی است، اما به رسمیت شناختن اشغال روسیه «غیرقابل بحث» است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، روز چهارشنبه برای شرکت در این نشست مجازی با دونالد ترامپ و رهبران اروپایی، وارد برلین شد و مورد استقبال فردریش مرتز، صدراعظم آلمان، قرار گرفت.
ولودیمیر زلنسکی که در برلین در کنار مرتز سخن می‌گفت، هشدار داد که پوتین دربارهٔ تمایل به پایان جنگ «بلوف» می‌زند و پیش از نشست آلاسکا فشار نظامی را در تمام جبهه‌ها افزایش داده است.
او خواستار برگزاری یک نشست سه‌جانبه شد و گفت نباید دربارهٔ اوکراین بدون حضور اوکراین مذاکره کرد.
مارک روتِه، دبیرکل ناتو، هم با استقبال از «رهبری ترامپ» گفت که اکنون «توپ در زمین پوتین» است.
نگرانی‌های اروپا و اوکراین
نشست آلاسکا، که نخستین دیدار مستقیم رهبران آمریکا و روسیه از سال ۲۰۲۱ خواهد بود، با هدف بررسی راه‌های پایان جنگ برگزار می‌شود. ترامپ پیش‌تر گفته بود که این گفت‌وگو «تمرین شنیدن» خواهد بود، اما اظهارات او دربارهٔ «نوعی تبادل سرزمین» نگرانی‌هایی را در میان اوکراین و متحدانش ایجاد کرد که مبادا توافقی به زیان امنیت اروپا و منافع کی‌یف شکل گیرد.
آقای ترامپ گفته است که مذاکرات آلاسکا «تمرین شنیدن» خواهد بود زیرا او به دنبال آتش‌بس در جنگ مسکو علیه اوکراین است. این در حالی است که او هفته گذشته، در میان بهت و حیرت کی‌یف و کشورهای اروپایی، گفته بود که هرگونه توافقی شامل «نوعی تبادل سرزمین» خواهد بود.
ترامپ در «تروث سوشیال»، شبکهٔ اجتماعی خود، نوشت: «به زودی با رهبران اروپایی صحبت خواهم کرد. آن‌ها شخصیت‌های بزرگی هستند که می‌خواهند توافق انجام شود».
غیرقابل پیش‌بینی بودن نشست آلاسکا موجب بروز نگرانی‌هایی در میان رهبران اروپایی شده است، زیرا ایالات متحده و روسیه ممکن است تصمیمات گسترده‌ای بگیرند و حتی اوکراین را به سمت یک توافق نامطلوب سوق دهند.
رهبران اروپایی بارها گفته‌اند که از تلاش‌های ترامپ استقبال می‌کنند، اما در عین حال تأکید کرده‌اند که نباید هیچ توافقی در مورد اوکراین، که روسیه تقریباً یک پنجم آن را اشغال کرده است، بدون مشارکت کی‌یف صورت گیرد.
دولت ترامپ روز سه‌شنبه انتظارات را تعدیل کرد و به خبرنگاران گفت که این اجلاس «تمرین شنیدن» برای او خواهد بود تا ببیند که برای رسیدن به یک توافق چه چیزی لازم است.
موافقت ترامپ در هفته گذشته با این نشست، یک تغییر ناگهانی پس از هفته‌ها ابراز ناامیدی از پوتین به دلیل مقاومت در برابر ابتکار صلح ایالات متحده بود. ترامپ گفت که فرستاده او در مذاکرات مسکو «پیشرفت بزرگی» داشته است.
شش مقام ارشد اروپایی به خبرگزاری رویترز گفتند که نگران دستیابی به توافقی هستند که ممکن است برای اروپا و امنیت اوکراین نامطلوب باشد. آن‌ها گفتند که در صورت وقوع چنین اتفاقی، وحدت اروپا حیاتی خواهد بود.
پس از دیدار ترامپ و پوتین، «ائتلاف کشورهای داوطلب»، گروهی از کشورها که روی برنامه‌هایی برای حمایت از اوکراین در صورت آتش‌بس کار می‌کنند، نیز به صورت آنلاین تشکیل جلسه خواهند داد.
یک نظرسنجی گالوپ که هفته گذشته منتشر شد، نشان می‌دهد که ۶۹ درصد از اوکراینی‌ها طرفدار پایان جنگ در اسرع وقت هستند. اما نظرسنجی‌ها همچنین نشان می‌دهد که اوکراینی‌ها صلح را به هر قیمتی نمی‌خواهند، اگر این به معنای دادن امتیاز باشد.
زلنسکی پیش از این تماس‌ها گفت که برای کی‌یف غیرممکن است توافقی را بپذیرد که مستلزم خروج نیروهایش از منطقهٔ دونباس در شرق کشور باشد، منطقه‌ای که بخش بزرگی از آن در حال حاضر در اشغال روسیه است.
او روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت که این امر اوکراین را از یک شبکهٔ دفاعی گسترده در منطقه محروم می‌کند و راه را برای پیشروی بیشتر روسیه در خاک این کشور در آینده هموار می‌کند.
رئیس‌جمهور اوکراین تصریح کرد مسائل سرزمینی فقط زمانی قابل بحث هستند که آتش‌بس برقرار شده باشد و کی‌یف تضمین‌های امنیتی دریافت کرده باشد.
الکسی فادیف، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، گفت که موضع مسکو از زمان اعلام آن توسط پوتین در ژوئن ۲۰۲۴ تغییر نکرده است.
رهبر کرملین به عنوان پیش‌شرط آتش‌بس و شروع مذاکرات، خواستار آن شده بود که اوکراین نیروهای خود را از چهار منطقه‌ای که روسیه ادعای مالکیت آن‌ها را دارد اما به طور کامل در کنترل مسکو نیست، خارج کند و رسماً از برنامه‌های خود برای پیوستن به ناتو صرف نظر کند.
کی‌یف به سرعت این شرایط را به عنوان «تسلیم شدن» رد کرد.
بیشتر در این باره: ترامپ برای گفت‌وگو دربارۀ پایان جنگ اوکراین «در آلاسکا با پوتین دیدار خواهد کرد»