استونی اعلام کرد سه فروند جنگنده میگ ۳۱ روسیه روز جمعه، ۲۸ شهریور، وارد حریم هوایی این کشور شده‌اند. این اتفاق با واکنش رئیس‌جمهور آمریکا و ناتو مواجه شد.
استونی بعد از این حادثه خواستار تصمیم‌گیری درباره فعال شدن ماده ۴ پیمان ناتو شد.
در ماده ۴ سازمان پیمان آتلانتیک شمالی آمده است: «هر زمان که به نظر هر یک از اعضای ناتو، تمامیت ارضی، استقلال سیاسی یا امنیت هر یک از اعضا مورد تهدید قرار بگیرد، طرف‌ها با یکدیگر مشورت خواهند کرد». مشورت بر اساس ماده ۴ می‌تواند منجر به اقدام جمعی هر ۳۰ کشور عضو شود.
آلیسون هارت، سخنگوی ناتو، اعلام کرد پیمان آتلانتیک شمالی اوایل هفته آینده تشکیل جلسه خواهد داد تا این حادثه را با جزئیات بیشتری بررسی کند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، نیز ساعاتی بعد گفت به‌زودی در جریان گزارش‌هایی قرار خواهد گرفت که حاکی از نقض حریم هوایی استونی توسط روسیه است و به‌وضوح نشان داد که از این وضعیت راضی نیست.
وزارت دفاع روسیه در واکنش به این خبر گفته است که جنگنده‌های این کشور وارد حریم هوایی استونی نشده‌اند و تنها از روی «آب‌های بی‌طرف در دریای بالتیک» گذر کرده‌اند.
ساعاتی پس از اعتراض استونی، نیروی هوایی لهستان در بامداد روز شنبه، ۲۹ شهریور، اعلام کرد که جنگنده‌های این کشور و نیروهای متحد لهستان نیز به پرواز درآمده‌اند.
اعزام این نیروها پس از آن اتفاق افتاده که حملات هوایی شبانه روسیه به غرب اوکراین آغاز شده، و لهستان برای «حفظ ایمنی حریم هوایی» خود جنگنده‌ها را به آسمان فرستاده است.
به نوشته خبرگزاری رویترز، در بامداد شنبه «تقریبا تمام اوکراین» در آماده‌باش بود و آژیر حمله در همه جا به گوش می‌رسید.
وزارت خارجه استونی می‌گوید جنگنده‌های روسیه به مدت ۱۲ دقیقه در حریم هوایی استونی باقی ماندند.
مارگوس تساهکنا، وزیر خارجه استونی، اعلام کرد: «روسیه امسال پیش‌تر چهار بار حریم هوایی استونی را نقض کرده که به خودی خود غیرقابل قبول است. اما تجاوز امروز که شامل ورود سه جنگنده به حریم هوایی ما بود، به شکلی بی‌سابقه گستاخانه است.»
استونی عضو ناتو و اتحادیه اروپا است. ناتو اعلام کرد که جنگنده‌هایش هواپیماهای روسی را رهگیری کردند.
این حادثه پس از تجاوزهای اخیر پهپادهای روسی به لهستان و رومانی رخ داد؛ کشورهایی که آن‌ها نیز عضو هر دو سازمان هستند.
در واکنش به این اتفاق‌ها، ناتو از آغاز مأموریت یا عملیات تازه‌ای با نام «نگاهبان شرق» برای تقویت توان دفاعی در برابر روسیه در جناح شرقی اروپا خبر داده بود.
بیشتر در این باره: رومانی تجاوز پهپادهای روسیه به حریم هوایی خود را «چالش جدید» در منطقه خوانددوویله ساکالیِنه، وزیر دفاع لیتوانی، یکی از سه کشور بالتیک، نیز در پی ورود جنگنده‌های روسیه به آسمان استونی گفت ناتو باید فوراً توانمندی‌های پدافند هوایی خود را به کشورهای خط مقدم منتقل کند.
او در گفت‌وگو با رویترز تأکید کرد: «ما در حال آزمایش شدن هستیم و تقریباً هر روز شهروندان ما تهدید می‌شوند. این بدان معناست که باید توانمندی‌ها از متحدانمان جمع‌آوری شده و در مرزهای ما مستقر شوند، زیرا این مرز، مرز ناتو است.»
در پی این تحولات، اروپا به سرعت به حادثه ورود جنگنده‌های روسی در روز جمعه واکنش نشان داد. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نخست‌وزیر پیشین استونی، در اظهاراتی که توسط سخنگوی او منتشر شد، گفت: «این یک حادثه نبود»،
وزارت خارجه استونی نیز اعلام کرد که دیپلمات ارشد روسیه در این کشور را احضار کرده تا اعتراض خود را اعلام کرده و یادداشتی رسمی تسلیم کند.
اورسولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، ساعتی قبل هنگام اعلام پیشنهادهای مربوط به تازه‌ترین بسته تحریم‌های اتحادیه اروپا به ورود پهپادها اشاره کرده بود.
او گفت: «پوتین بارها و بارها تنش را افزایش داده است و در پاسخ، اروپا فشار خود را بیشتر می‌کند.»
فن در لاین گفت تمرکز اصلی بر ضربه زدن به درآمدهای سوخت‌های فسیلی روسیه است که ماشین جنگی آن در اوکراین را تأمین مالی می‌کند.
بروکسل به دنبال اعمال ممنوعیت کامل واردات گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) روسیه تا آغاز سال ۲۰۲۷ است، اقدامی که برنامه قبلی برای پایان سال همان سال را جلو می‌اندازد.
این طرح‌ها که باید به اتفاق آرا توسط کشورهای عضو تصویب شود، همچنین شامل اضافه کردن ۱۱۸ کشتی دیگر به فهرست سیاه «ناوگان سایه» روسیه است که برای دور زدن محدودیت‌های صادرات نفت استفاده می‌شوند.
خانم فن در لاین گفت: «وقت آن رسیده که شیر را ببندیم»، و یادآور شد که تاکنون ۵۶۰ کشتی از ناوگان سایه تحریم شده‌اند.
او همچنین از اعمال ممنوعیت کامل تراکنش‌ها با غول‌های انرژی روسیه، روس‌نفت و گازپروم‌نفت خبر داد و معافیت‌هایی که این شرکت‌ها از تحریم‌های قبلی داشتند لغو کرد.