واکنش‌ها به درز فیلم عروسی دختر شمخانی؛ از حامیان «حریم خصوصی» تا منتقدان حکومت

انتشار فیلم عروسی دختر علی شمخانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی و دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی ایران، با واکنش‌های زیادی در میان افکار عمومی ایرانیان داخل و خارج از کشور روبرو شده است.

در حالی که اصلاح‌طلبان و اصولگراها در حاکمیت جمهوری اسلامی انتشار این فیلم را محکوم کرده‌اند، کاربران شبکه‌های اجتماعی آن را نمونه‌ دیگری از تفاوت زندگی واقعی مقام‌های حکومت جمهوری اسلامی و خانواده‌ها‌یشان با مردم عادی دانسته‌اند.

فیلمی کوتاه از عروسی فاطمه (ستایش) شمخانی که اوایل بهار پارسال در هتل اسپیناس پالاس در تهران برگزار شده، از روز ۲۶ مهر بار دیگر در فضای مجازی وایرال شده و بلافاصله با موجی از واکنش‌ها روبه‌رو شد، به گونه‌ای که رسانه‌های ایران را نیز وادار کرد در این باره موضع بگیرند.

فیلم لحظاتی را نشان می‌دهد که همراه با موسیقی، علی شمخانی دست در دست دختر خود با پیراهن یقه‌باز عروس وارد تالار زنانهٔ عروسی می‌شود.

همسر شمخانی نیز در کنار برخی از زنان دکولته‌پوش در تالار، در فیلم دیده می‌شود. علی شمخانی هنگام خروج از این محل از سوی زنی از بستگان یا آشنایان در آغوش گرفته و بوسیده می‌شود و سپس همسر شمخانی دست در کمر او، شمخانی را به سوی در خروجی تالار هدایت می‌کند.

برخی رسانه‌ها در ایران زمان کوتاهی پس از عروسی دختر شمخانی در اشاره به هزینهٔ آن، حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان، آن را نشانی دیگر از ریخت‌وپاش‌های نابه‌جا در شرایطی دانستند که اکثریت مردم ایران در فقر و نداری زندگی می‌کنند. بعد از جنگ ۱۲ روزهٔ امسال بین ایران و اسرائیل، شرایط معیشتی ایرانیان بسیار وخیم‌تر نیز شده است.

حامیان حکومتی «حریم خصوصی» شمخانی

در حالی که کاربران بسیاری در فضای مجازی در واکنش به فیلم درزکرده از خانوادهٔ شمخانی، به مو و لباس باز دختر و همسر این مقام ارشد نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی توجه کرده و آن را با سخت‌گیری‌های جمهوری اسلامی در خصوص رعایت قوانین حجاب اجباری در تضاد شدید دانسته‌اند، برخی چهره‌های حکومتی و رسانه‌های جمهوری اسلامی تلاش کرده‌اند درز دادن فیلم را دارای اهداف مغرضانه برای تضعیف جایگاه شمخانی جلوه داده و آن را در بستر رقابت‌های سیاسی بررسی کنند.

روزنامه اعتماد، نزدیک به جناح اصلاح‌طلب، نوشت: «چرا بعد از ترور فیزیکی علی شمخانی توسط اسرائیل، حالا او هدف ترور دیگری قرار گرفته است؟»

یکی از مشاوران محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز درز فیلم عروسی را «ترور زرد مقام‌های نظام، به‌ویژه آن‌ها که تکیه‌گاه کشور در مبارزه با اسرائیل هستند» توصیف کرده است.

مصطفی نجفی، تحلیلگر سیاسی اصولگرای نزدیک به محسن رضایی و محمدباقر قالیباف، در پیامی مدعی شد که این فیلم «هم در سطح سیاسی و هم اجتماعی، می‎‌تواند به نفع او تمام شود».

او افزود: «این حملات را باید در یک پازل بزرگ‌تر تحلیل کرد».

مهدیه شادمانی، دختر علی شادمانی، فرمانده ارشد سپاهی کشته‌شده در روز پنجم از جنگ اسرائیل و ایران، نیز در پیامی نوشت: «به بهانهٔ تقابل افکار سیاسی، پروژه‌ای را که موساد رقم زده، در داخل، ادامه ندهیم».

خانم شادمانی از جمله افراد درون نظام جمهوری اسلامی است که مانند برخی از رسانه‌های وابسته به حاکمیت نوشته که درز دادن فیلم، نقض «حریم خصوصی» بوده و امری قابل نکوهش است.

علی قلهکی، فعال رسانه‌ای نزدیک به اصولگرایان، نیز مدعی شده که تصاویر و اتفاقات داخل خانواده‌ها «جز مسائل خصوصی هر خانواده‌ای است و شخصی، چه مسئول باشد و چه نباشد».

او اما افزوده است: «ولی سبک زندگی یک مسئول آن هم فردی که در حال حاضر و گذشته، از رهبر انقلاب حکم دارد و زمانی عالی‌ترین مسئول امنیتی کشور بوده با رعایت خطوط قرمز شرعی و قانونی، قطعا قابل نقد و پرداختن است».

بیشتر در این باره: برکناری علی شمخانی؛ دربار قجر از این بده‌بستان‌ها بسیار دارد

«جامعه متأثر شده» و زیان وارده «غیرقابل جبران» است

از سوی دیگر، میلاد علوی، روزنامه‌نگار، در پیامی در شبکه ایکس نوشت: برگزاری عروسی مجلل در یکی از لوکس‌ترین و گران‌ترین هتل‌های ایران، آن هم عروسی فرزند یک مقام سیاسی- امنیتی که از بانیان وضع موجود است و بارها از «بی‌تأثیری تحریم‌ها» دم زده، «حریم خصوصی» نیست.

به نوشته علوی، آقای شمخانی و مقاماتی چون او، روزی باید پاسخگوی عملکرد، ثروت و تناقض‌هایشان باشند.

کاربری دیگر با انتشار کارت عروسی ستایش (فاطمه) شمخانی نوشت: «گشت ارشاد سمت این عروسی نرفته، سرکوبگران جرأت برخورد با دختران مقامات جمهوری اسلامی را ندارند و زور و کتک‌شان فقط به سر دختران وطن می‌رسد».

خبرگزاری اصولگرای دانشجو نیز با اشاره به «جامعه که از دیدن این فیلم متاثر شده»، نوشت: «خودتان محرم و نامحرم را رعایت نمی‎‌کنید، بعد مردم را به حجاب دعوت می‌کنید؟»

این خبرگزاری افزود: پرده‌هایی برافتاده که تناقض آن برای افکار عمومی «غیرقابل جبران است» و حالا که این تصاویر منتشر شده، علی شمخانی به عنوان یکی از مسئولین شاخص جمهوری اسلامی و عضو شورای دفاع باید پاسخ‌گو باشد.

این خبرگزاری در همین حال به مقامات جمهوری اسلامی توصیه کرده که «پرده حریم خصوصی خود را چنان حفظ کنند که چنین اتفاقات هولناکی در این سطح رقم نخورد».

کدام رقابت زمینه‌ساز انتشار فیلم خانوادگی شمخانی شد؟

درز فیلم پس از تشدید درگیری لفظی شمخانی و روحانی

یک هفته پیش از درز این فیلم به فضای مجازی، علی شمخانی از یک‌سو و حسن روحانی از سوی دیگر، در مصاحبه‌ها و گفتارهایی مواضع خود را درباره وضعیت کشور و نظام تکرار کرده بودند.

از جانب سوم، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت روحانی، افشاگری‌های بی‌سابقه‌ای را در مورد روسیه بیان کرد که با خشم حامیان نزدیک به مسکو در میان حاکمیت جمهوری اسلامی روبه‌رو شد.

شمخانی در مصاحبه اخیر با جواد موگویی، یک مستندساز نزدیک به نظام، گفت که او در ساعات اولیه پس از ساقط شدن مرگبار هواپیمای مسافربری اوکراینی در زمستان سال ۱۳۹۸ برفراز حومه تهران، از سوی محمد باقری، رئیس ستاد نیروهای مسلح باخبر شد که شلیک موشک‌ها کار سپاه پاسداران بود و «بلافاصله پس از پایان تماس باقری، گوشی را برداشت و این امر را به حسن روحانی خبر داد».

او به زمان این تماس در بامداد روز چهارشنبه (۱۸ دی ۱۳۹۸)، ساعاتی پس از ساقط شدن هواپیما اشاره کرد.

حسن روحانی ادعا کرده بود که او «تأیید» این خبر را روز جمعه (۲۱ دی) در یک تماس تلفنی، شخصاً از محمد باقری دریافت کرد و گفت باید افکار عمومی را باخبر کرد.

در حالی که شمخانی در مصاحبه اخیر گفته بود که در دهه ۷۰ خورشیدی در زمان وزارت دفاع می‌بایست برای دستیابی ایران به بمب اتم تلاش می‌کرد وهمچنین توصیه کرد که سیاست ستیز با اسرائیل و آمریکا بعد از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران نیز باید ادامه یابد و تحریم‌های تشدیدشده را «بی‌اثر» نامید، حسن روحانی در روزهای اخیر خواهان تعامل با دنیای غرب شد و بر لزوم ورود به گفت‌وگو با آمریکا تأکید کرد.

اظهارات شمخانی و حسن روحانی مانند سخنان شمار دیگری از مقامات پیشین حکومتی، از جمله محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور سابق، بخشی از تشدید رقابت‌های داخلی در شرایطی است که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، کمتر در انظار عمومی ظاهر می‌شود و شواهد حاکی از التهاب در پشت صحنه سیاست ایران برای زمانی است که احتمالا جنگ تکرار شود یا رهبر نظام در صحنه نباشد.

حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی، در روزهای گذشته در هشداری تلویحی نوشته بود: «بهتر است افراد مراقب باشند که وضعیتی ایجاد نشود که حسن روحانی و محمد جواد ظریف ناگفته‌های دیگری را برملا کنند».

رسانه‌هایی در ایران و همچنین کاربرانی در فضای مجازی انتشار فیلم عروسی خانواده شمخانی را بخشی از این تلاش‌های پشت صحنه رقیبان برای آینده نظام دانسته‌اند.

بیشتر در این باره: اروپا پسر شمخانی، مشاور خامنه‌ای، را به دلیل تجارت نفت با روسیه تحریم کرد

همزمانی افشاگری با خبر «۸۰ هزار آمر به معروف» در خیابان‌ها

فیلم عروسی دختر شمخانی در شرایطی درز کرده که ستاد مر به معروف و نهی از منکر به تازگی از تشکیل «اتاق وضعیت عفاف و حجاب» خبر داده و اعلام کرده که دوباره ۸۰ هزار «نیروی آمر به معروف» در خیابان‌های تهران حضور پیدا خواهند کرد.

جمهوری اسلامی در نزدیک به دو سال گذشته در تحمیل قوانین حجاب اجباری به زنان و دختران ایران عملا ناکام مانده و رفت‌وآمد زنان در سنین مختلف در خیابان‌های شهرهای مختلف بدون حجاب اجباری به یک رویداد نسبتا عادی تبدیل شده بود.

علی شمخانی در طول ۴۷ سال حاکمیت جمهوری اسلامی دارای سمت‌های مهمی از فرماندهی نیروی دریایی تا وزارت دفاع و دبیری شورای عالی امنیت ملی بوده و اکنون نیز در کمیته دفاع وابسته به شورای امنیت ملی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی ایران است.

او و خانواده‌اش تا کنون در برابر درز این فیلم و واکنش‌های برانگیخته‌شده سکوت کرده‌اند. در جمهوری اسلامی رسم پاسخ‌گویی به افکار عمومی وجود ندارد و در مواردی مانند برملا شدن فسادهای کلان در نهادهای حکومتی یا نزدیکان به ارشدترین مقامات نظام، علی خامنه‌ای خود خواسته است که «ماجرا را کش ندهند».

در این میان، علی شمخانی در سال‌های اخیر به دلیل انتشار گزارش‌های متعدد در رسانه‌های غربی در مورد مالکیت پسرش بر شرکت‌های بزرگ نفتی در امارات و غرب که دارای نفتکش‌های متعدد هستند و «ناوگان اشباح» جمهوری اسلامی برای دور زدن تحریم‌های آمریکایی نامیده می‌شوند، مورد انتقاد بوده است.

محمدحسین شمخانی ملقب به «هکتور» و کمپانی‌های پرسود او از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم شده‌اند.

همچنین پس از حمله جنگنده‌های اسرائیلی به پنت‌هاوس مجلل علی شمخانی در شمال تهران در بامداد ۲۳ خرداد امسال، او در مصاحبه‌ای با صداوسیمای جمهوری اسلامی مدعی شد که از بمباران جان سالم بدر برده است.

مصاحبه او نیز از زوایای گوناگونی مورد انتقاد شدید قرار گرفت و برخی در درست بودن آن شک کردند. حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی، یکی از کسانی بود که اصالت گفتار شمخانی در این امر را که هدف اسرائیل بوده، مورد تردید جدی قرار داد.