اذعان تلویحی ایکائو به ناتوانی خود در واکنش موثر به نشاندن پرواز خانواده دایی

عکس یکی از جلسات شورای ایکائو

پس از سه روز سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی، ایکائو، در پاسخ به درخواست‌های مکرر حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانواده کشته‌شدگان سرنگونی هواپیمای اوکراینی، برای نشان دادن واکنش به ماجرای نشاندن هواپیمای مسافربری حامل خانواده علی دایی مجبور به واکنش شد.

این سازمان رسما اعلام کرد که دستش بسته است و تنها می‌تواند در امور پروازهای بین‌المللی که از سوی دولت‌های زیان‌دیده مطرح می‌شود، ورود کند.

آقای اسماعیلیون روز سه‌شنبه این هفته در رشته توییتی به ایکائو یادآوری کرد که زمانی که رئیس جمهوری روسیه سفید دو سال پیش یک پرواز را به اجبار در مینسک، پایتخت آن کشور، به زمین نشاند، واکنش نشان داده است.

حامد اسماعیلیون همان جا خطاب به رئیس ایکائو افزود که اگر استاندارد دوگانه ندارید، در مورد بازگرداندن اجباری هواپیمای حامل خانواده علی دایی به خاک ایران نیز باید واکنش نشان دهید.

شرکت هوایی ماهان‌ایر گفته است بر اساس یک دستور قضایی که بنا به خواست شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی ایران صادر شده بود، روز دوشنبه، پنجم دی، یک فروند هواپیمای مسافربری این شرکت در مسیر تهران- دوبی، در حالی که نزدیک به فرود بود، به حریم ایران برگردانده و در جزیره کیش فرونشانده شد.

پرواز یاد شده پس از خارج کردن همسر و دختر آقای دایی از آن، دوباره به سوی دوبی پرواز کرد.

غیر از آقای اسماعیلیون، شماری از ایرانیان ساکن کانادا نیز با وجود یخبندان شدید این روزهای این کشور، روز چهارشنبه، هفتم دی، در برابر دفتر ایکائو در شهر مونترآل تجمع کرده و از «بی‌عملی» و «سکوت» این سازمان انتقاد کردند.

با این حال، ایکائو روز هشتم دی در توییتی در پاسخ نوشت که در مورد پرواز ماهان ایر «توضیحاتی دریافت کرده»، اما «هر گونه نقض کنوانسیون شیکاگو تنها می‌تواند برای بررسی بین‌المللی از سوی دولت‌های آسیب‌دیده در این سازمان مطرح شود».

کنوانسیون شیکاگو معاهده هوانوردی و حقوق هوایی است که در سال ۱۹۴۷ میلادی تصویب شده و ایران نیز عضو آن است.

حامد اسماعیلیون پاسخ ایکائو در توییتر این سازمان را چنین معنا کرده است: «[شما می‌گویید که] انتظار این است که جنایتکاران خود جنایت‌شان را گزارش کنند.»

آخرین بار که هواپیمایی در ایران به دستور نهادهای امنیتی به زمین نشانده شد، در اسفند ۱۳۸۸ در مورد هواپیمای حامل عبدالمالک ریگی، رهبر گروه بلوچ جندالله بود که در مسیر دوبی- قرقیزستان پرواز می‌کرد. او بعدا اعدام شد.

برخی رسانه‌های حکومتی به نقل از مقامات قضایی ایران مدعی شده‌اند که خانم مونا فرخ‌آذری، همسر علی دایی، از اعتصابات و اعتراضات اخیر حمایت کرده و می‌بایست خروج خود را اطلاع می‌داد.

در مقابل آقای دایی تاکید کرده که این اخبار کذب است و دستوری از سوی قوه قضاییه در مورد ممنوع‌ الخروجی همسرش وجود نداشته است.

اقدام شورای عالی امنیت ملی ایران به صدور دستور برای فرو نشاندن یک هواپیما تنها برای بیرون کشیدن بانویی که از اعتراضات هم‌میهنان خود حمایت کرده، رویدادی نادر است که واکنش‌های زیادی در ایران نیز به دنبال داشته است.

بیشتر در این باره: علی دایی: خدا را شکر می‌کنم که هواپیمای خانواده‌ام مورد اصابت موشک قرار نگرفت

از جمله علی شکوری راد، فعال سیاسی جناح اصلاح‌طلب، روز چهارشنبه در توییتی نوشت که رئیس‌ جمهور، وزیر اطلاعات، رئیس قوه قضائیه و فرمانده کل سپاه باید درباره این اقدام توضیح بدهند. آقای شکوری راد با طعنه به این‌که «قدرت‌نمایی در برابر همسر و دختر علی دایی فوق‌العاده بود»، از مقامات حکومت خواست که «عوامل اصلی این آبروریزی ترکیبی را معرفی و محاکمه کنند».

این در حالی است که صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به مثابه بازو و توجیه‌گر اقدامات نهادهای امنیتی، در دو روز گذشته حملات به علی دایی را به دلیل حمایت او از مطالبات معترضان تشدید کرده است.

شبکه‌های مختلف سیما در روزهای گذشته گزارش‌ها و به اصطلاح «مستندهای» متعددی را علیه شماری از فعالان ایرانی حامی اعتراضات، در داخل و خارج، پخش کردند تا آن‌ها را «مزدورانی» به تصویر بکشند که جوانان ایران را «به گوشت دم توپ تبدیل کرده و خود در ساحل آرامش نشسته‌اند».

جمهوری اسلامی ایران در بیش از چهار دهه موجودیت خود در ایجاد ارعاب در میان منتقدان داخلی و خارجی از توسل به انواع شیوه‌ها از جمله از طریق لطمه زدن به حیثیت آن‌ها در به اصطلاح «مستندهای تلویزیونی» کوتاهی نکرده، اما این نخستین بار است که یک هواپیمای مسافربری با صدها مسافر را به کشور باز می‌گرداند تا یک شهروند منتقد و فرزند او را از هواپیما خارج کند.