ترامپ میگوید ایران دو ماه تا دستیابی به سلاح هستهای فاصله داشت
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، شامگاه سهشنبه ۱۴ مرداد در اظهارنظری کوتاه به خبرنگاران گفت جمهوری اسلامی ایران «تنها دو ماه تا دستیابی به سلاح هستهای فاصله داشته است».
ایالات متحده روز اول تیرماه در میانهٔ حملات اسرائیل به ایران، سه سایت هستهای فردو، نطنز و اصفهان را با بمبافکنهای بی-۲ و موشکهای تاماهاوک بمباران کرد که بهگفتهٔ آقای ترامپ باعث شد این تأسیسات «به طور مطلق نابود شود».
جمهوری اسلامی میگوید قصد ساخت سلاح هستهای ندارد، و پس از جنگ ایران و اسرئیل نیز میگوید حاضر به توقف غنیسازی اورانیوم نیست.
دونالد ترامپ هفتهٔ گذشته نیز با بیان اینکه آمریکا قابلیتهای هستهای ایران را از بین برده است، افزود: «آنها میتوانند دوباره شروع کنند. ولی اگر این کار را بکنند، ما آن را سریعتر از تکان دادن دست محو خواهیم کرد.»
سازمان ملل: جمهوری اسلامی از پاسخگویی دربارهٔ دفن حمید حسیننژاد طفره میرود
مای ساتو، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، با اشاره به اعدام حمید حسیننژاد حیدرانلو، زندانی سیاسی کُرد، اعلام کرد که پاسخ رسمی دولت ایران به مکاتباتش، ابهامات دربارهٔ دفن مخفیانه پیکر او را برطرف نکرده است.
به گفته او، جمهوری اسلامی در این پاسخ نه دفن مخفیانه را تأیید کرده و نه آن را رد، بلکه صرفاً مدعی شده که «اطلاعات لازم ارائه شدهاند». با این حال، تا روز ۱۵ مرداد ۱۴۰۴، خانواده حسیننژاد از محل دفن او بیاطلاعاند.
ساتو همچنین افزود که پاسخی به این پرسش که چرا پیکر از همان ابتدا به خانواده تحویل داده نشد، ارائه نشده است.
در پاسخ رسمی صرفاً آمده که «دفن در محل مناسب و با درنظرگرفتن ملاحظات و کرامت» انجام شده، اما جزئیاتی از این ملاحظات بیان نشده است. او تأکید کرد که این رفتارها، مجازاتی مضاعف برای خانواده قربانی بهشمار میرود.
حمید حسیننژاد حیدرانلو اهل روستایی در منطقه چالدران فروردین ۱۴۰۱ به همراه چند شهروند افغان و به اتهام قاچاق کالا بازداشت شد و به گفته عثمان مزین، وکیل او، ماموران امنیتی مدتی بعد و در بازداشتگاه اتهام «دست داشتن در آن ترور» را مطرح کردند.
مای ساتو در پیام تازه خود نوشته است: «طبق گزارشهایی که دریافت کردم روند دادرسی ناقض حقوق اساسی او بوده است، از جمله عدم دسترسی کافی به وکیل و مترجم. در عین حال ادعاهای جدیای منبی بر اینکه از او تحت شکنجه اعتراف گرفته شده است وجود دارد.»
انتصاب علی لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی چه معنا و پیامی دارد؟
انتصاب علی لاریجانی به عنوان دبیر «شورای عالی امنیت ملی» دو روز پس از اعلام تشکیل «شورای دفاع» و چند هفته پس از جنگ ۱۲ روزهٔ ایران و اسرائیل انجام شد.
در شرایطی که نگرانیهای زیادی در مورد احتمال از سرگیری جنگ وجود دارد. او پیشتر هم یکبار دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده اما از آن روز تا کنون، هم او و هم حکومت، دستخوش تغییراتی شدهاند. این انتصاب چه معنا و پیامی دارد و حکومت به کدام سو میرود؟
این سوال را از رضا علیجانی، تحلیلگر مسائل ایران ساکن پاریس، پرسیدیم.
نرگس محمدی: صلحآمیز بودن برنامهٔ هستهای تنها یک شعار سیاسی است
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۳، در سخنرانی آنلاین خود در مرکز نوبل صلح در اسلو، نسبت به گسترش رقابتهای هستهای در جهان هشدار داد و گفت که ادعای صلحآمیز بودن برنامه هستهای جمهوری اسلامی، صرفاً یک شعار سیاسی بیپشتوانه است.
خانم محمدی که به دلیل فعالیتهای مدنیاش به دهها سال زندان محکوم شده و تاکنون حدود یک دهه را در حبس گذرانده است، این سخنان را به زبان فارسی بیان کرد و برادرش حمیدرضا محمدی متن ترجمهشده را به زبان انگلیسی قرائت کرد.
او گفت: «در مورد سیاست هستهای ایران، صلحآمیز بودن آن تنها یک شعار سیاسی است. ما بهخوبی میدانیم که مسئله اصلی، قدرت و رقابت است».
این فعال حقوق بشر در ادامه با اشاره به وضعیت نگرانکننده جهان افزود: «در جهانی که حکومتهای اقتدارگرا برای حفظ بقای خود به دنبال دستیابی به تسلیحات هستهای هستند، و تهاجم یک کشور به کشور دیگر به امری عادی بدل شده، و از سوی دیگر، نهادهای بینالمللی نظیر سازمان ملل متحد اثرگذاری خود را از دست دادهاند، تمایل کشورها برای پیوستن به رقابت هستهای افزایش یافته است».
نرگس محمدی تأکید کرد که جنبش خلع سلاح هستهای در جهان دچار عقبگرد شده و گفتمان صلح و جنبشهای جهانی صلحطلب تضعیف شدهاند. او گفت: «در چنین شرایطی، برخی معتقدند سطح درگیریها و تنشها آنقدر بالا رفته که شاید حتی همین حالا هم برای جلوگیری از رقابت هستهای در خاورمیانه دیر شده باشد».
این فعال حقوق بشر در بخش پایانی سخنانش بار دیگر بر خواسته خود و دیگر کنشگران دموکراسیخواه تأکید کرد و گفت: «من به مبارزهام در کنار مردم ایران برای گذار دموکراتیک، مسالمتآمیز و پایان دادن به حاکمیت استبداد دینی ادامه خواهم داد. ما خواهان برگزاری یک همهپرسی آزاد و شفاف تحت نظارت سازمان ملل و نهادهای بینالمللی هستیم تا مردم ایران بتوانند حاکمیت ملی خود را بازپس بگیرند».
عراقچی میگوید خامنهای با «عصای موسیگونه راهها را باز میکرد»
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، شامگاه چهارشنبه ۱۵ مرداد در یک گفتوگوی تلویزیونی گفت علی خامنهای در خلال جنگ ۱۲روزه «با عصای موسیگونهٔ خود راهها را باز میکرد».
عراقچی گفت رهبر جمهوری اسلامی هم در زمان ورود به مذاکرات و هم در زمان جنگ با اسرائیل «با همان عصای موسیگونهٔ خود راهها را باز کردند» و افزود: «همانگونه که عصای موسی دریا را شکافت و راه را باز کرد، ایشان در تمامی امور راهگشا بود».
سعید جلیلی، مشاور علی خامنهای و نمایندهٔ او در شورای عالی امنیت ملی، دو روز پیش، در انتقاد از مذاکرات هستهای، رهبر جمهوری اسلامی را به موسی تشبیه کرده و گفته بود «بنیاسرائیل پس از پیروزی بر فرعون، وقتی ۴۰ روز پیامبرشان به کوه طور رفت، گوسالهپرست شدند».
علی خامنهای در روزهای جنگ به پناهگاهی مخفی منتقل و تنها سه ویدئوی ضبطشده از او در طی جنگ ۱۲روزه منتشر شد و خود او شامگاه ۱۴ تیر، پس از ۲۳ روز در یک مراسم عمومی شرکت کرد و در انظار دیده شد.
گفتوگوی وزیران دفاع آمریکا و عربستان سعودی
وزیران دفاع آمریکا و عربستان سعودی چهارشنبه، ۱۵ مرداد، در یک گفتوگوی تلفنی در باره امور مرتبط با ایران نیز گفتوگو کردند.
بر اساس بیانیه وزارت دفاع آمریکا، پیت هگست و خالد بن سلمان، وزیران دفاع دو کشور، در رایزنی خود در خصوص مسائل امنیتی منطقه، امور مرتبط با سوریه و ایران را نیز مورد بحث قرار دادند.
این بیانیه در مورد جزئیات مذاکرات وزیران در ارتباط با ایران توضیح بیشتری نداده اما در مورد سوریه گفته است که دو وزیر «بر اهمیت پیشبرد دیدگاه رئیسجمهور ترامپ در خصوص یک سوریه باثبات و فراگیر که در وضعیت صلح داخلی و صلح با همسایگان باشد، تأکید کردند».
گزارش پنتاگون حاکی است که طرفین همچنین در باره پیشبرد قراردادهای نظامی امضاشده بین دو کشور در جریان سفر سه ماه پیش دونالد ترامپ به ریاض، گفتوگو کرده و بر «تلاش مشترک برای تعمیق همکاریهای امنیتی دوجانبه» گفتوگو کردند.
شاهزاده خالد نیز در پیامی در شبکه ایکس پس از گفتوگو با پیت هگست نوشت که راههای عمق بخشیدن به «همکاریهای دفاعی راهبردی» دو کشور را بررسی کرده است.
مقامات بلندپایه آمریکایی و سعودی هفته گذشته در یک نشست دو روزه در پنتاگون تقویت مناسبات دفاعی دو کشور را برای تقویت روابط فیمابین بررسی کرده بودند.
شاهزاده خالد بنسلمان که برادر محمد بنسلمان، ولیعهد و حاکم عملی عربستان است، هشت هفته پیش از آغاز حملات نظامی اسرائیل به ایران در ۲۳ خرداد، در سفر به تهران با علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، دیدار کرده بود.
شهردار تهران: بیش از ۵۵۰ واحد مسکونی آسیبدیده در جنگ به تخریب و نوسازی کامل نیاز دارد
شهردار تهران میگوید بیش از ۵۵۰ واحد مسکونی آسیبدیده در جنگ ایران و اسرائیل به تخریب و نوسازی کامل نیاز دارد که ممکن است تا دو سال طول بکشد.
علیرضا زاکانی روز چهارشنبه ۱۵ مرداد گفت «بخش عمده از کار بازسازی» حدود هشت هزار و ۲۵۰ خانه که در حملات اسرائیل آسیب به میزان «جزئی» دیده بود، انجام شده که بهگفتهٔ او ۹۸ درصد از خسارات حداقلی واردشده است.
او افزود عملیات اجرایی حدود ۵۶ درصد از اماکنی که نیاز به بازسازی در حد متوسط یا کلان دارند، در حال انجام است و «بخشی از آن هم تمام شده است».
به گفته زاکانی، برخی از بازسازیهای متوسط که نیاز به پایدارسازی دارند، توسط خود خانوادهها انجام میشود.
بیشترین آسیبها به خانههایی وارد شده بود که مقامات جمهوری اسلامی و فرماندهان ارشد نظامی ساکن واحدی از یک ساختمان بودهاند. اما در این بمبارانها خانههای بسیاری از غیرنظامیان نیز در شمال، مرکز و غرب تهران نیز آسیب دید.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از تهیه یک بسته مالی بازسازی خبر داده بود، اما برخی از مالکان خانههای آسیبدیده در فضای مجازی گفته بودند که غرامت بسیار اندکی برای آسیب واردشده برای آنها در نظر گرفته شده و کفاف بازسازی خانهها در وضعیت بحرانی اقتصاد ایران و گرانی شدید مصالح ساختمانی و کمبود کارگران ساختمانی را نمیدهد.
از سوی دیگر، رسانههای اسرائیل چهارشنبه، ۱۵ مرداد، خبر دادند که بیخانمان شدن هزاران اسرائیلی به دلیل آسیب واردشده به خانهها در حملات موشکهای بالستیک ایران، بهای اجاره خانه در تمامی شهرهای مرکزی اسرائیل را به میزان ملموسی افزایش داده است.
بر اساس گزارش شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل، این خانوادهها میتوانستند تا ۹ مرداد در هتلها با هزینهٔ دولتی اقامت کنند و بعد از آن، برای اجارهخانه کمک دولتی دریافت خواهند کرد اما این امر موجب شده که صاحبان خانه اجارهبها را بین پنج تا شش و نیم درصد افزایش دهند.
یک فعال بازار مسکن به این شبکه گفت مسئله تنها این خانوادهها نیستند بلکه کسانی هم که در آپارتمانهای قدیمی و بدون اتاق امن زندگی میکنند، به سوی بازار اجاره برای داشتن خانه نوساز با اتاق امن یا پناهگاه مستحکمتر هجوم آوردهاند.
بر اساس این گزارش، اجاره میانگین یک آپارتمان سه اتاق خوابه در شهر رماتگان، که مورد اصابت موشکهای ایران قرار گرفت، اکنون به هشت هزار و ۶۰۰ شکل، و در محلهای در تلآویو که یک موشک ایرانی در آن سقوط کرده بود، به ۱۱ هزار و ۳۰۰ شکل رسیده که شش و نیم درصد بیش از دو ماه قبل است.
حقوق میانگین امسال در اسرائیل برای کارمندان دولتی حدود ۱۵ هزار شکل است.
انتصابات جدید خامنهای در ساختار شورای عالی امنیت ملی و شورای دفاع
دو روز پس از انتصاب علی لاریجانی به سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی توسط مسعود پزشکیان، علی خامنهای او را به عنوان «نماینده رهبر جمهوری اسلامی» در این شورا و علی شمخانی و علی اکبر احمدیان را بهعنوان نمایندگان خود در «شورای دفاع» منصوب کرد.
علی خامنهای در حکم خود که پنجشنبه ۱۶ مرداد منتشر شد، نوشته است با توجه به انتصاب علیاکبر احمدیان «در جایگاه اجرای مسئولیتهای مهم دولتی»، علی لاریجانی را به نمایندگی خود در شورای عالی امنیت ملی منصوب میکند.
انتصاب علی لاریجانی چند هفته بعد از پایان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل و دو روز بعد از اعلام رسمی تشکیل نهاد جدیدی به نام «شورای دفاع» زیر نظر شورای عالی امنیت ملی انجام شد.
سعید جلیلی دیگر نمایندهٔ علی خامنهای در شورای عالی امنیت کشور است که خود مدتی دبیری شورا را هم برعهده داشت. او در طول سالها رقیب و منتقد علی لاریجانی و حامیان او مانند حسن روحانی، رئیسجمهور پیشین، بهخصوص در موضوع مذاکرات هستهای بوده است.
علی لاریجانی در حالی به مرکز مهم تصمیمگیری در جمهوری اسلامی بازگشته که در سالهای گذشته صلاحیت او برای پست ریاستجمهوری دو بار از سوی شورای نگهبان رد شده بود.
آقای لاریجانی در سالهای ۱۳۸۴ تا ۸۶ نیز این سمت را برعهده داشت که بهدنبال اختلاف با محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت، از سمت خود استعفا داد.
او آن زمان ریاست مذاکرات هستهای ایران با اتحادیه اروپا را برعهده داشت که به نتیجهای نرسید.
روزنامه کیهان تهران، که روزنامه نزدیک به دفتر علی خامنهای است، پنجشنبه نوشت هدف از تحولات اخیر در شورا «برخلاف انگارهسازی موهوم افراطیون مدعی اصلاحات، تقویت اقتدار ملی است... نه محروم کردن شورا از فرد صاحبنظری مانند سعید جلیلی».
تغییرات جامعه ایران بعد از حملهٔ اسرائیل در گفتوگو با احمد بخارایی
«جامعهٔ ایران در بستر فروپاشی اجتماعی است»؛ این تعریف احمد بخارایی، عضو هیئت علمی دانشگاه و عضو انجمن جامعهشناسی ایران، از وضعیت جامعه در یک دهه گذشته است. اما بعد از حمله اسرائیل به ایران و جنگ ۱۲ روزه، این جامعه چه تغییری کرده و به چه سمتی میرود؟
احمد بخارایی در گفتوگو با رادیوفردا به این پرسش پاسخ مبسوط داده است.
وزارت خارجه لبنان اظهارات عراقچی را محکوم کرد
وزارت خارجه لبنان روز پنجشنبه ۱۶ مرداد اظهارات وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران پیرامون خلعسلاح حزبالله را محکوم کرد و آن را «تعرض به حاکمیت لبنان، وحدت، ثبات و دخالت در امور داخلی» خواند.
عباس عراقچی شامگاه چهارشنبه ۱۵ مرداد به تلویزیون ایران گفته بود موضعی که رهبر حزبالله لبنان در مورد خلعسلاح اتخاذ کرد، «نشان داد که حزبالله ایستادگی میکند و محکم با این موضوع برخورد کرده است».
عراقچی همچنین با بیان اینکه «اولین بار نیست که تلاش میشود حزبالله لبنان خلعسلاح شود»، تأکید کرده بود «دشمنان دیدهاند که در صحنه عمل سلاح مقاومت چه کارهایی میتواند انجام دهد».
او در عین حال افزود «ما از هر تصمیمی که حزبالله بگیرد، حمایت میکنیم».
این در حالی است که ایرج مسجدی، معاون هماهنگکننده نیروی قدس سپاه پاسداران، روز پنجشنبه خلعسلاح حزبالله لبنان را «طرحی شکستخورده از سوی آمریکا و اسرائیل» خواند و گفت: «این آرزو را به گور خواهند برد و این طرح نه در شورای دفاع لبنان و نه در هیچ عرصهای به نتیجه نخواهد رسید».
وزارت خارجه لبنان در بیانیهاش میگوید «استفاده از روابط بین کشورها برای حمایت خارج از چارچوب حکومت از گروههای داخلی، قابل پذیرش نیست و به کشور آسیب میزند».
رهبر حزبالله لبنان روز سهشنبه ۱۴ مرداد گفت که حزبالله هرگونه جدول زمانی برای تحویل سلاحهای خود را رد میکند. او همچنین هشدار داد که اگر اسرائیل عملیات نظامی خود را علیه این گروه تشدید کند، حزبالله شلیک موشک به سوی این کشور را از سر خواهد گرفت.
این رویدادها در حالی است که بحث در مورد خلعسلاح حزبالله در کابینهٔ لبنان جریان دارد.
بیروت تحت فشار ایالات متحده است تا گروه حزبالله را که اخیراً ۱۴ ماه با اسرائیل جنگیده و به شدت تضعیف شده و بسیاری از رهبران سیاسی و نظامی آن کشته شدهاند، خلعسلاح کند.