استعفای مشاور رسانه‌ای عباس عراقچی
در پی اعلام جرم دادستانی تهران علیه محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشاور رسانه‌ای عباس عراقچی که با او مصاحبه کرده بود، از سمت خود استعفا کرد.
محمدحسین رنجبران روز چهارشنبه ۵ شهریور در شبکه اجتماعی ایکس نوشت دلیل استعفایش «مصالح نظام و کشور و جلوگیری از حواشی غیرضرور» بوده است.
محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که به جبهه اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی نزدیک است، دوم شهریورماه در مصاحبه با رنجبران گفته بود: «ابراهیم رئیسی را اسرائیل زد. این پیام اسرائیل در صحنه عمل بود که اگر ایران ادامه دهد، ما هم ادامه خواهیم داد.»
او همچنین عملکرد عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، را زیر سؤال برده و گفته بود «وزیر خارجه باید دیپلماتیک حرف بزند. نباید جوری حرف بزند که گویی یک آدم نظامی است. عراقچی در مذاکرات باید متوجه می‌شد الان که دارد پیش می‌رود و به بن‌بست می‌رسد احتمال جنگ زیاد است این را باید منتقل می‌کرد».
او با انتقاد از نگاه سیاستمداران جمهوری اسلامی به روسیه نیز گفت در این جنگ مشخص شد که پیمان استراتژیک با روسیه «کشک» است.
قوه قضاییه روز چهارشنبه اعلام کرد پس از حضور یک شخصیت سیاسی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در برنامه‌ای اینترنتی که «با اظهار ادعاهایی خلاف همراه بود»، دادستانی تهران علیه وی اعلام جرم کرده و پرونده قضایی برای او تشکیل شد.
دیدار و گفت‌وگوی گروسی با روبیو دربارهٔ فعالیت‌های آژانس در ایران و اوکراین
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه در پیامی در شبکهٔ ایکس از دیدار خود با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در واشینگتن خبر داد.
آقای گروسی نوشت این گفت‌وگو دربارهٔ فعالیت‌های آژانس در ایران و اوکراین و نیز همکاری نزدیک آمریکا و آژانس در زمینه نوآوری‌های هسته‌ای انجام شده است.
او همچنین از حمایت مستمر ایالات متحده از مأموریت آژانس «برای صلح» ابراز قدردانی کرد.
این دیدار در حالی صورت گرفت که مقام‌های جمهوری اسلامی حضور بازرسان آژانس انرژی هسته‌ای در ایران را تأیید کرده‌اند و از سوی دیگر خبرگزاری رویترز به نقل از چهار دیپلمات غربی نوشت که بریتانیا، فرانسه و آلمان، موسوم به تروئیکای اروپایی، احتمالاً از روز پنجشنبه، ششم شهریور، روند فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» را آغاز خواهند کرد.
این چهار دیپلمات در عین حال به رویترز گفتند که این سه کشور امیدوارند تهران در ۳۰ روز آینده تعهداتی دربارهٔ برنامهٔ هسته‌ای خود ارائه دهد تا مانع از اجرای عملی این تصمیم شوند.
معرفی سپاه پاسداران در رسانه‌های استرالیایی
نخست‌وزیر استرالیا روز چهارم شهریور جمهوری اسلامی را مسئول دو حمله ضدیهودی در خاک خود معرفی کرد و اعلام کرد که سفیر ایران را از کانبرا اخراج کرده است. او همچنین اعلام کرد دولت استرالیا قصد دارد نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی ثبت کند.
درپی این تحول، رسانه‌های استرالیا به معرفی سپاه پاسداران برای مخاطبان خود پرداخته‌اند که خلاصهٔ یک مطلب توضیحی روزنامه آنلاین «نایتلی» استرالیا در این باره که روز چهارم شهریور منتشر شده در زیر می‌آید:
«سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که بازوی نظامی رهبر جمهوری اسلامی برای پیشبرد سیاست‌های او است، حدود ۲۰۰ هزار نیروی فعال دارد و ۴۵۰ هزار نیروی ذخیره تحت عنوان بسیج را نیز در بر می‌گیرد.
اف‌بی‌آی در نوامبر گذشته اعلام کرد طرحی از سوی سپاه پاسداران برای استفاده از شبکه‌های جنایی مستقر در آمریکا با هدف ترور دونالد ترامپ، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در آن زمان، و یک روزنامه‌نگار آمریکایی را خنثی کرده است. کریستوفر ری، رئیس اف‌بی‌آی، گفت سپاه که به‌عنوان یک «سازمان تروریستی خارجی» شناخته می‌شود، با تبهکاران و آدمکش‌های حرفه‌ای همکاری کرده بود تا شهروندان آمریکایی را در خاک ایالات متحده هدف قرار دهد.
نیروی قدس، بازوی برون‌مرزی سپاه پاسداران، نقش اصلی را در سازماندهی این فعالیت‌ها دارد. گزارش‌ها حاکی است در سال ۲۰۲۱ نیروی قدس به گروه‌هایی مانند کتائب حزب‌الله، حرکت النجباء و عصائب اهل‌الحق کمک کرد؛ گروه‌هایی که طی همان سال با بیش از ده حمله موشکی و پهپادی، نیروهای آمریکا و ائتلاف در عراق را هدف گرفتند.
پیش‌تر نیز در سال ۲۰۱۱ این نیرو در طرحی ناکام برای ترور سفیر عربستان سعودی در واشینگتن نقش داشت و در سال ۲۰۱۸ به یک توطئه تروریستی در آلمان مرتبط دانسته شد.
اسرائیل در جریان جنگ غزه چندین فرمانده ارشد ایرانی از جمله حسین سلامی، فرمانده کل سپاه و چهره نزدیک به خامنه‌ای را هدف قرار داد و کشت. خامنه‌ای سپس احمد وحیدی، وزیر کشور و فرمانده پیشین نیروی قدس را به‌طور موقت به‌عنوان فرمانده کل سپاه منصوب کرد. وحیدی از سوی اینترپل به دلیل نقش در بمب‌گذاری مرکز یهودیان در بوئنوس‌آیرس در سال ۱۹۹۴ تحت تعقیب است.»
روزنامه «نایتلی» با فهرست کردن موارد یادشده، به مخاطب خود خاطرنشان می‌کند که سپاه پاسداران، «نیروی نظامی تحت حمایت حکومت ایران که به طراحی حملات با بمب و آتش و هدفمند علیه جامعه یهودیان استرالیا متهم شده، پیشینه‌ای از اقدامات تروریستی خشونت‌بار علیه غرب دارد.»
نرخ دلار آمریکا در بازار آزاد ایران از مرز ۱۰۰ هزار تومان گذشت
نرخ برابری دلار آمریکا در بازار آزاد ایران روز چهارشنبه از مرز صد هزار تومان گذشت.
بر اساس نرخ سایت‌های مختلف ارز و طلا، دلار ظرف یک روز جهشی بیش از سه هزار تومان را ثبت کرد که بالاترین میزان رشد یک روزه، طی پنج ماه گذشته به شمار می‌رود.
قیمت سکه، طلا و دیگر ارزهای خارجی نیز روند افزایشی داشتند. هر سکه طرح جدید موسوم به «امامی» در بازار تهران بیش از ۹۲ میلیون تومان معامله شد.
کارشناسان بازار و اقتصاد دلیل افزایش نرخ ارز و طلا را ناموفق بودن مذاکرات ایران با سه کشور اروپایی عضو برجام در رابطه با فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» می‌دانند.
همزمان با بسته شدن بازار آزاد ایران در روز چهارشنبه، دیپلمات‌های غربی از احتمال کلید خوردن روند «مکانیسم ماشه» از روز پنجشنبه ششم شهریورماه خبر دادند.
اجرای «مکانیسم ماشه» به این معنا است که تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که در سال ۱۳۹۴ بر اساس برجام ملغی شده بود، بازخواهد گشت.
سه کشور اروپایی طرف برجام بارها به تهران هشدار داده‌اند که اگر برای حل‌وفصل برنامۀ هسته‌ای خود گفت‌وگو نکند، از این سازوکار که به معنی بازگشت خودکار تحریم‌ها است، استفاده خواهند کرد.
قوه قضائیه ایران علیه یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام جرم کرد
مرکز رسانه قوه قضائیه جمهوری اسلامی اعلام کرد که دادستانی تهران علیه یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام جرم کرده است.
این مرکز گفته که پس از حضور یک شخصیت سیاسی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در برنامه‌ای اینترنتی که «با اظهار ادعاهایی خلاف همراه بود»، دادستانی تهران علیه وی اعلام جرم کرده و پرونده قضایی برای او تشکیل شد.
مرکز رسانه قوه قضائیه بدون نام بردن از این عضو مجمع افزوده که او به دادستانی احضار شده است.
به نظر می‌رسد اشاره قوه قضائیه ایران به محمد صدر باشد که هفتهٔ جاری در یک مصاحبه اینترنتی گفته بود که «روسیه اطلاعات مربوط به سامانه‌های پدافند ایران را به اسرائیل داده بود».
او با انتقاد از نگاه سیاستمداران جمهوری اسلامی به روسیه گفت در این جنگ مشخص شد که پیمان استراتژیک با روسیه «کشک» است.
آقای صدر همچنین عملکرد عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، را زیر سوال برده و گفته بود که «وزیر خارجه باید دیپلماتیک حرف بزند. نباید جوری حرف بزند که گویی یک آدم نظامی است. عراقچی در مذاکرات باید متوجه می‌شد الان که دارد پیش می‌رود و به بن‌بست می‌رسد احتمال جنگ زیاد است این را باید منتقل می‌کرد، انشالله که کرده من نمی‌دانم».
محمد صدر نزدیک به جبهه اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی است.
ساعت شنی هسته‌ای: تلاش روسیه برای تمدید مهلت مکانیسم ماشه
با نزدیک شدن به مهلت انقضای «مکانیسم ماشه» در ماه اکتبر، تروئیکای اروپایی ایران را تهدید کرده است که در صورت عدم پیشرفت در محدودسازی برنامه هسته‌ای خود، این مکانیسم را برای بازگرداندن خودکار تحریم‌های سازمان ملل فعال خواهد کرد.
سه کشور اروپایی حاضر در برجام شامل آلمان، بریتانیا و فرانسه اعلام کرده‌اند که در صورت همکاری ایران با بازرسان آژانس، تعیین و تکلیف ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد، و بازگشت تهران به میز مذاکره با واشینگتن بر سر برنامه هسته‌ایش، آماده‌اند تا مهلت انقضای مکانیسم ماشه را تمدید کنند.
همزمان، روسیه با ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای در شورای امنیت، خواستار تمدید مکانیسم ماشه، بدون هرگونه پیش شرطی شده است.
در همین زمینه ارزیابی بهنام طالب‌لو، پژوهشگر ارشد در بنیاد دفاع از دموکراسی در واشینگتن، را دربارهٔ شانس به نتیجه رسیدن پیش‌نویس قطعنامه روسیه در شورای امنیت پرسیدیم.
حضور فرستاده ویژه آمریکا در منطقه‌ای از استقرار نیروهای حزب‌الله لبنان
توماس باراک، فرستاده ویژه آمریکا در امور سوریه و لبنان که همراه با شماری از سناتورهای آمریکایی مانند لیندسی گراهام در حمایت از اجرای طرح خلع سلاح شبه‌نظامیان لبنان به این کشور سفر کرده است، روز چهارشنبه پنجم شهریور برای دیدار از مرجعیون با بالگرد وارد این منطقه شد؛ جایی که نیروهای حزب‌الله لبنان نیز در آن مستقر هستند.
رسانه‌های محلی لبنان در گزارش‌های خود در خصوص دیدار توماس باراک از مرجعیون، افزودند که سفر او در این روز به شهرهای خیام و صور بدون ارائه دلیل لغو شده است. شبکه المیادین که به حزب‌الله و جمهوری اسلامی ایران نزدیک است، مدعی شد که آقای باراک به دلیل مخالفت و اعتراض‌هایی که در این مناطق علیه طرح خلع سلاح رخ داده، سفر به این دو منطقه را لغو کرده است.
توماس باراک روز سه‌شنبه در دیدار با جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان، رایزنی بیشتری در مورد طرح خلع سلاح انجام داد.
حزب‌الله از هواداران خود خواسته امروز علیه این طرح به خیابان‌ها بریزند و از جمله در میدانی در بیروت گرد هم آیند. این فراخوان از سوی جنبش امل نیز مورد حمایت قرار گرفت اما نگرانی از وقوع درگیری در این کشور را در میان حامیان خلع سلاح شبه‌نظامیان افزایش داده است.
مورگان اورتگاس، مقام آمریکایی که توماس باراک را در سفر به لبنان همراهی می‌کند، دوشنبه‌شب در یک ضیافت شام برای هیئت آمریکایی در بیروت گفت حزب‌الله، لبنان را نمایندگی نمی‌کند و نعیم قاسم، دبیرکل این «گروه تروریستی» عملاً نماینده جمهوری اسلامی ایران است.
نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، نیز پس از دیدار با هیئت آمریکایی اعلام کرد که لبنان در مسیری برگشت‌ناپذیر برای قرار دادن تمامی سلاح‌ها تحت کنترل دولت گام نهاده و ارتش قرار است تا هفته آینده یک طرح جامع در این زمینه ارائه دهد.
اسرائیل هم اعلام کرده اگر نیروهای مسلح لبنان اقدامی برای خلع سلاح حزب‌الله انجام دهند، در مورد حضور نظامی خود در جنوب لبنان بازنگری خواهد کرد.
با وجود تصویب طرح خلع سلاح در کابینه لبنان، حزب‌الله صراحتاً اعلام کرده حاضر به خلع سلاح نیست و این تصمیم را «در خدمت منافع اسرائیل» می‌داند. نعیم قاسم، دبیرکل این گروه، هم تهدید کرده که حزب‌الله آماده است وارد «یک جنگ کربلایی» بر سر خلع سلاح این گروه شود.
درخواست اسرائیل از کره جنوبی برای مشارکت در توسعه سامانه‌های رهگیری
یک مقام ارشد صنایع نظامی اسرائیل خواهان همکاری بیشتر کشورش با کره جنوبی تا سطح «ادغام» برای مقابله مشترک با «تهدید رو به رشد ایران برای اسرائیل و تهدیدات فزاینده کره شمالی برای کره جنوبی» شد.
یووال بیسکی، مدیرکل سامانه‌های دفاع هوایی در صنایع نظامی اسرائیلی «رافائل»، به رسانه‌های کره جنوبی گفت سامانه دفاع هوایی اسرائیل در جنگ اخیر با جمهوری اسلامی ایران عملکرد و کارآیی خوبی داشت اما ایران و شریکان آن مانند کره شمالی «بیکار ننشسته و در حال تلاش برای دستیابی به موشک‌های پیشرفته‌تری هستند که یک تهدید مشترک برای اسرائیل و کره جنوبی است».
آقای بیسکی ادعا کرد کره شمالی و ایران منابع مالی قابل توجهی را برای توسعه سامانه‌های جدید موشکی به کار گرفته‌اند.
به گزارش سایت اقتصادی اسرائیلی گلوبز در روز چهارشنبه، پنجم شهریور، یووال بیسکی از کره جنوبی خواسته از جمله در پروژه اسرائیلی سامانه موسوم به «اسکای سونیک» که برای رهگیری موشک‌های مافوق صوت در صنایع نظامی «رافائل» طراحی شده مشارکت کند. «رافائل» اوایل تابستان دو سال پیش از این سامانه رونمایی کرده بود.
به گفته این مقام اسرائیلی، ظرفیت تولید انبوه در کره جنوبی در ردیف بهترین‌ها در میان کشورهای جهان است و اسرائیل برای دانش این کشور نیز به‌ویژه در زمینه مقابله با تهدیدها از نواحی کوهستانی (مانند ایران) ارزش زیادی قائل است.
او گفت این همکاری برای دستیابی به یک سیستم مؤثرتر و توسعه‌یافته‌تر نتایج راهبردی و اقتصادی قابل توجهی برای هر دو کشور اسرائیل و کره جنوبی خواهد داشت.
تهران می‌گوید بازرسان آژانس برای نظارت بر تعویض سوخت نیروگاه بوشهر به ایران آمده‌اند
عباس عراقچی می‌گوید بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای نظارت بر تعویض سوخت نیروگاه بوشهر که باید تحت نظر آنان انجام شود، به ایران آمده‌اند و طبق قانون تمامی درخواست‌های آژانس به شورای عالی امنیت ملی می‌رود تا در مورد آن‌ها تصمیم‌گیری شود.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی چهارشنبه ۵ شهریور همچنین اعلام کرد «هنوز هیچ متنی» برای تعیین چارچوب جدید همکاری با آژانس «مورد تأیید نهایی قرار نگرفته است».
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، هم با تأکید بر این‌که هرگونه بازرسی پس از توافق ایران و آژانس بر روی چارچوب ترتیبات همکاری‌ها و تأیید آن توسط شورای عالی امنیت ملی صورت خواهد گرفت، گفت «در راستای اجرای برنامه زمان‌بندی‌شده نیروگاه اتمی بوشهر و ضرورت تامین به موقع برق مورد نیاز برای شبکه، مقرر گردید بازرسان آژانس بر امر تعویض سوخت این نیروگاه نظارت نمایند».
صبح امروز بازگشت بازرسان آژانس به ایران را محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز روز چهارشنبه تأیید کرد و گفت شروط مصوب مجلس برای همکاری مجدد با آژانس «رعایت شده است».
وزیر خارجه ایران می‌گوید تهران نمی‌تواند همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به‌صورت کامل قطع کند. او همچنین گفت انکار نمی‌کند که ممکن است در نهایت مکانیسم ماشه هم فعال شود.
عباس عراقچی ۲۹ مرداد گفته بود قطع کامل همکاری با آژانس منوط به زمانی است که «نظام تصمیم بگیرد از ان‌پی‌تی خارج شود، در حالی که فعلاً تصمیم داریم در ان‌پی‌تی بمانیم». عراقچی همچنین افزود بود در صورت قطع همکاری با آژانس، ایران از انجام برخی فعالیت‌ها باز خواهد ماند، همچون تعویض سوخت نیروگاه بوشهر که تا یکی دو ماه دیگر باید در حضور بازرسان آژانس صورت بگیرد.
تجمع یهودیان در استرالیا پس از اخراج سفیر ایران
احمد صادقی، سفیر ایران در استرالیا، روز چهارشنبه پنجم شهریور هنگام ترک سفارت ایران در کانبرا مشاهده شد.
آنتونی آلبانیزی، نخست‌وزیر استرالیا، روز سه‌شنبه گفت دستگاه امنیتی کشورش به شواهد «معتبر» دست یافته که نشان می‌دهد دولت ایران پشت دو حمله آتش‌سوزی و خرابکاری در رستوران «لوئیس کانتیننتال کیچن» در سیدنی در اکتبر گذشته و کنیسه «آداس اسرائیل» در ملبورن در دسامبر ۲۰۲۳ بوده است.
استرالیا به سفیر ایران هفت روز فرصت داد خاک این کشور را ترک کند؛ اقدامی که «نخستین اخراج یک سفیر از زمان جنگ جهانی دوم» به شمار می‌رود.
شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل هم گزارش داد شامگاه سه‌شنبه، چهارم شهریور، شماری از یهودیان در استرالیا و ایرانیان مخالف جمهوری اسلامی ایران در کنار یکدیگر از تصمیم دولت استرالیا برای اخراج سفیر جمهوری اسلامی ایران استقبال کردند.
براساس این گزارش، فعالان جامعه یهودیان استرالیا در یک «گردهمایی خیابانی» در حمایت از «تصمیم خارق‌العاده دولت استرالیا» گفتند این رویکرد «امیدوارکننده است»؛ «نه تنها برای یهودیان استرالیا بلکه برای ایرانیان تبعیدی که خواهان به رسمیت شناخته شدن جنایات جمهوری اسلامی در سرزمین مادری خود هستند».
اوفر بیرنباوم، یک اسرائیلی ساکن سیدنی، به شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل گفت «هیچ‌کس دراینجا انتظار چنین تصمیم قاطعی از سوی دولت استرالیا را نداشت و من خودم فکر نمی‌کردم که مقامات این‌جا تا این حد قاطع عمل کند».