هفته گذشته صنعت هوانوردی ایران باز هم شاهد اخبار ناخوشایندی بود؛ پس از آنکه مشخص شد بعد از بوئينگ، شرکت ایرباس هم به دلیل تحریم‌های جدید آمریکا به ایران هواپیما تحویل نمی‌دهد، شرکت ای تی آر هم اعلام کرد دیگر به ایران هواپیما تحویل نخواهد داد. این در حالی است که این شرکت چند فروند هواپیما را آماده تحویل به ایران داشت و حتی این هواپیماها را برای ایران‌ایر رنگ‌آمیزی کرده بود.
پایان رویای خرید هواپیمای نو برای شرکت‌های ایرانی
پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا، دیگر شرکت‌هایی که حداقل ۱۰ درصد قطعات آمریکایی در محصولاتشان داشته باشند، هواپیما به ایران تحویل نخواهند داد. البته احتمالاً اگر این شرکت‌ها بتوانند این قطعات را با نمونه‌های غیرآمریکایی جایگزین کنند، باز هم خطر جریمه آمریکا سبب می‌شود به ایران هواپیما نفروشند.
شرکت‌های ایرانی تا کنون با شرکت‌هایی مانند بوئینگ، ایرباس و ای تی آر بیش از ۴۰ میلیارد دلار قرار داد و تفاهم‌نامه امضا کرده بودند و پیش‌بینی می‌شد اگر این تحریم‌ها باز نمی‌گشت، این رقم به بیش از ۵۰ میلیارد دلار برسد.
شاید تنها شرکت‌های چینی یا روس مانند سوخو باشند که حاضر شوند با جایگزین کردن قطعات غیرآمریکایی در هواپیماهای خود به دلیل بازار میلیاردی به سمت فروش هواپیما به ایران حرکت کنند. در این شرایط دوباره تنها راه شرکت‌های ایرانی خرید هواپیماهای دست دوم است.
شرکت ای تی آر آخرین شرکتی بود که اعلام کرد دیگر به ایران هواپیما تحویل نمی‌دهد این در حالی است که این شرکت چهار فروند هواپیما را آماده تحویل به ایران ایر داشت. ای تی آر از ۲۰ فروند هواپیمایی که قرار بود به ایران ایر تحویل دهد، تنها هشت فروند را تحویل داده است.
کمبود پرواز از روسیه به ایران
در هفته گذشته پس از حذف تیم ملی ایران از رقابت‌های جام جهانی، بخش قابل توجهی از مسافران ایرانی سعی کردند ظرف کوتاه‌ترین مدت به ایران بازگردند و این موضوع تقاضای پروازهای روسیه به سمت ایران را بسیار بالا برد.
با توجه به آزادسازی نرخ بلیت هواپیما که در سال‌های گذشته رسماً اجرایی شده، شرکت‌های هواپیمایی می‌توانند با توجه به شرایط بازار و اهداف و برنامه‌ریزی‌هایی که دارند، نرخ بلیت خود را جابه‌جا کنند که همین موضوع در ایام پرتقاضا مشکلاتی را به وجود می‌آورد.
به دلیل کمبود پرواز بین ایران و روسیه بسیاری از کشورهای اطراف ایران سعی کردند تا از این بازار بی‌بهره نمانند؛ یکی از این شرکت‌ها، شرکت هواپیمایی ایرآستانا متعلق به کشور قزاقستان است.
در این میان خبرگزاری ایران از عرضه قیمت‌های عجیب گزارش داده‌اند و با اینکه قیمت بلیت تهران-مسکو بین دو تا سه میلیون تومان در کلاس‌های مختلف است، ایسنا گزارش داده برخی بلیت‌ها با قیمتی بین ۷ تا ۳۲ میلیون تومان عرضه شده است.
ادعای عجیب ساخت هواپیما در ایران
منوچهر منطقی، دبیر ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان هوایی و هوانوردی، گفته است: «می‌توانیم هواپیمای ساخت داخل داشته باشیم. به طور خلاصه در صنعت هوایی از لحاظ فناوری‌ها در جایگاه خوبی قرار داریم و در رتبه دهم الی بیستم در بخش‌های مختلف قرار می‌گیریم. موفق به طراحی دو نوع بالگرد شدیم که در حال حاضر در مرحله اخذ گواهینامه‌های بین‌المللی است؛ بالگرد ۸ نفره در چندین نمایشگاه به نمایش در آمده و مشتریان خارجی خوبی برای آن پیدا شده است. کمتر از ۲۰ کشور در جهان هستند که توان ساخت بالگرد را دارند و ایران هم در زمره کشور‌هایی است که قابلیت ساخت بالگرد‌ها را دارد».
این ادعا در حالی است که بالگردهایی که به اسم بالگردهای جدید تولید شده‌اند در اصل بالگردهای قدیمی بهینه‌سازی شده مانند محصولات قدیمی شرکت بل هستند.
آقای منطقی در ادعای عجیب دیگری گفته است: «بوئینگ و ایرباس هواپیماهای بالای ۲۰۰ نفره را می‌سازند و طیفی که ما در حال برنامه‌ریزی بر روی آن هستیم طیف خاص و ۱۵۰ نفره است و رقیبان ما در این حوزه بوئینگ و ایرباس نیستند بلکه شرکت‌های هواپیماسازی برزیل، کانادا، ژاپن وروسیه است».
این در حالی است که ایران در پروژه ساخت هواپیمای ایران ۱۴۰ که در اصل مونتاژ آنتونوف ۱۴۰ بود هم با مشکل روبه‌رو شده بود. آنتونوف ۱۴۰ یک هواپیما توربوپراپ ۵۰ نفره اوکراینی است که تکنولوژی آن به دهه ۹۰ میلادی باز می‌گردد.
به دلیل اینکه در هواپیماهای تولیدی در ایران نمونه‌ای از موتور تغییر شکل یافته هلیکوپتر میل ۱۷ روسی استفاده شده بود، بیشتر هواپیماها از نظر موتور دارای مشکل بودند. البته این هواپیما از نظر اقلیمی نیز با آب هوای ایران سازگاری نداشت و در درجه بالای هوای دچار مشکل می‌شد. پس از سقوط‌های پی در پی استفاده از این هواپیما ممنوع شود.
اجاره خلبان در آفریقای جنوبی
خطوط هوایی آفریقای جنوبی اعلام کرد به دلیل مشکلات مالی و اینکه نمی‌خواهد نیروهای خود را تعدیل کند، خلبانان خود را به ایرلاین‌های دیگر قرض می‌دهد.
آمارها نشان می‌دهد خطوط هوایی جهان با کمبود نیرو مواجهند، و خطوط هوایی آفریقای جنوبی برای اینکه بتواند بر زیان سال‌های اخیر غلبه پیدا کنند، حاضر شده‌اند خلبان و کادرهای پروازی خود را اجاره بدهند.
از خطوط هواپیمایی ژاپن، امارات، ترکیش ایرلاینز، سنگاپور، کاتای پاسفیک و قطر ایرویز به عنوان مقاصد احتمالی این خلبانان نام برده می‌شود.
در حال حاضر کمبود خلبان در برخی ایرلاین‌ها به مسئله‌ای جدی تبدیل شده است؛ به گونه‌ای که برای نمونه سن بازنشستگی خلبانان شرکت هواپیمایی ژاپن به ۶۷ سال افزایش یافته و برخی از ایرلاین‌های چینی برای مجاب کردن خلبانان به پرواز بیشتر سالانه تا نیم میلیون دلارحقوق به آنها پرداخت می‌کنند.
جنگنده جدید اروپا
اروپا قصد دارد با طراحی یک جنگنده جدید جایگزین مناسبی برای جنگنده‌های یوروفایتر و رافال پیدا کند. شرکت داسو و صنایع دفاعی و فضایی ایرباس، برای توسعه و تولید نسل تازه یک جنگنده، توافق کرده‌اند و قرار است جنگنده‌ای بسیار پیشرفته را تا سال ۲۰۴۰ وارد ارتش‌های کشورهای اروپایی کنند.
طراحی یوروفایتر تایفون با هدف ساخت یک هواپیمای جنگنده توسط پنج کشور بزرگ اروپایی؛ بریتانیا، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه در سال ۱۹۸۳ شروع شد. البته فرانسوی‌ها در ادامه سعی کردند ساز خود را بزنند و از این پروژه خارج شدند. آنها که با ساخت هواپیماهای میراژ سبک خاص خود را داشتند، یک طرح موازی با کشورهای اروپایی را آغاز کردند.
نمونه اولیه جنگنده یوروفایتر تایفون در سال ۱۹۹۴ اولین پرواز آزمایشی خود را انجام داد و در نهایت در سال ۲۰۰۳ این محصول عملیاتی شد. کشور فرانسه هم در نهایت محصول رافال را معرفی کرد که ساخت شرکت داسو است.
