کابینهٔ امنیتی اسرائیل، در یک نشست ۱۰ساعته و برخلاف موضع صریح رئیس ستاد ارتش این کشور، بامداد جمعه ۱۷ مرداد طرح «تسلط بر شهر غزه» را تصویب کرد؛ طرحی که مورد حمایت احزاب راست هم‌پیمان با بنیامین نتانیاهو بود و برای اجرا نیازمند تأیید در هیئت کامل دولت است که قرار است یکشنبه ۱۹ مرداد تشکیل جلسه دهد.
طرح تصویب‌شده بر کنترل کامل شهر غزه تأکید دارد. شهر غزه در بخش شمالی باریکهٔ غزه بزرگ‌ترین شهر در این منطقهٔ محاصره‌شده و جنگ‌زده است.
بنیامین نتانیاهو شامگاه پنج‌شنبه در آستانهٔ این نشست کابینهٔ خود در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز از تسلط بر تمامی نوار غزه سخن گفته بود.
او به فاکس‌نیوز گفت قصد کشورش ایجاد امنیت است و نه ادارهٔ غزه یا تبدیل شدن به نهاد حکومتی بر این باریکه.
با این حال، به‌گفتۀ سی‌ان‌ان، درحالی‌که نتانیاهو ساعتی پیش از نشست کابینه گفته بود هدف اسرائیل به دست گرفتن کنترل کامل باریکه غزه است، هنوز معلوم نیست چرا مصوبۀ کابینه او تنها بر تسلط بر شهر غزه تمرکز کرده است.
یک منبع اسرائیلی به سی‌ان‌ان گفت این طرح بیش از یک مرحله است که ممکن است پنج ماه طول بکشد.
هفتم اکتبر امسال، ۱۵ مهر، که سالروز حمله گروه افراطی حماس به اسرائیل است، به‌عنوان مهلت پایان مرحلۀ نخست عملیات، «شامل تخلیه شهر غزه ضمن گسترش کمک انسانی در خارج از این شهر»، تعیین شده است.
در نخستین واکنش‌های بین‌المللی به این طرح، فولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، گفت: «طرح دولت اسرائیل برای تسلط کامل نظامی بر نوار اشغالی غزه باید فوراً متوقف شود.»
فولکر ترک همچنین گفت این طرح «با حکم دیوان بین‌المللی دادگستری که خواستار پایان هر چه سریع‌تر اشغالگری اسرائیل است، با تحقق راه‌حل دوکشوریِ توافق‌شده و با حق تعیین سرنوشت فلسطینیان در تضاد کامل است».
کابینه امنیتی در این طرح که آن را مصوبۀ «شکست حماس» نامیده، به «پنج اصل» رأی داده است: خلع‌سلاح حماس، بازگشت همۀ گروگان‌های زنده یا جان‌باخته، غیرنظامی شدن غزه، کنترل امنیتی اسرائیل بر غزه و ایجاد یک دولت غیرنظامی که نه حماس باشد نه تشکیلات خودگردانی.
به‌گفتهٔ نتانیاهو، اسرائیل این منطقه را در خاتمهٔ جنگ به «نیروهای عربی که این باریکه را اداره خواهند کرد» واگذار خواهد کرد. او به کشورهای عربی که ممکن است بخشی از نهاد حاکمیتی در غزه باشند، اشاره نکرد.
دفتر نخست‌وزیری اسرائیل بامداد جمعه پس از تصویب طرح تسلط ارتش بر شهر غزه در کابینهٔ محدود خود، در بیانیه‌ای اعلام کرد ارتش آماده می‌شود تا کنترل شهر غزه را در دست بگیرد و هم‌زمان کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان در مناطق خارج از عملیات جنگی ارائه کند.
دفتر نخست‌وزیری اسرائیل در بیانیهٔ خود، طرح ارائه‌شده از سوی رئیس ستاد ارتش برای وادار کردن گروه افراطی حماس به تسلیم و استرداد گروگان‌های اسرائیلی را کافی ندانسته است.
علاوه بر اسرائیل، آمریکا و اتحادیه اروپا نیز گروه افراطی حماس را یک سازمان تروریستی می‌دانند.
رسانه‌های اسرائیل پیش‌تر گزارش داده بودند که ایال زمیر، رئیس ستاد ارتش، با تسلط بر غزه مخالف است و در روزهای گذشته یک نشست پرتنش با اعضای کابینه داشته، اما نخست‌وزیر اسرائیل گفته بود ارتش موظف به اجرای تصمیمات کادر سیاسی کشور است.
به نوشتهٔ یدیعوت آحرونوت، ایال زمیر، پنج‌شنبه در نشست داخلی ستاد ارتش گفت که اختلاف دیدگاه «بخش جدایی‌ناپذیر از تاریخ مردم اسرائیل و همچنین یک رکن اساسی در فرهنگ سازمانی ارتش اسرائیل است».
او افزوده بود که ارتش به «بیان مواضع خود، به‌صورت مستقل، حرفه‌ای و بی‌باکانه» ادامه خواهد داد زیرا «با جان انسان‌ها و دفاع از کشور سر و کار دارد» و «خیر و صلاح و امنیت اسرائیل جلوی چشم ارتش است».
در مقابل، برخی وزیران احزاب راست افراطی در دولت بنیامین نتانیاهو، در مخالفت با آتش‌بس، بر لزوم تسلط بر سراسر نوار غزه اصرار کرده و افزون بر آن، خواهان احیای شهرک‌های یهودی‌نشین در باریکهٔ غزه نیز هستند.
این شهرک‌ها در غزه در تابستان ۲۰ سال پیش، بر اساس تصمیم آریئل شارون، نخست‌وزیر وقت، برچیده شد و ارتش اسرائیل در آن زمان که پس از جنگ «شش‌روزه» بر غزه مسلط شده بود، پس از ۳۸ سال تسلط، این باریکه را ترک کرد. کمتر از دو سال بعد گروه حماس در این منطقه بر سر کار آمد.
پس از حملهٔ گروه افراطی حماس در مهر ۱۴۰۲ به جنوب اسرائیل، ارتش این کشور جنگی در غزه را آغاز کرد که اکنون وارد بیست‌وسومین ماه شده است.
تصمیم کابینهٔ اسرائیل برای تسلط بر شهر غزه، زمان کوتاهی پس از شکست آخرین دور از مذاکراتی است که حدود سه هفته با میانجی‌گری آمریکا، مصر و قطر در دوحه میان اسرائیل و حماس در جریان بود.
اسرائیل و آمریکا اعلام کردند که حماس پیشنهادهای آتش‌بس ارائه‌شده در آن مذاکرات را رد کرده و بر شرایط خود اصرار ورزیده است.
پیشنهادی که در آخرین مذاکرات دوحه بررسی شده بود، حول یک آتش‌بس ۶۰روزه در ازای آزاد کردن ۱۰ گروگان زنده و تحویل جسد شماری از گروگان‌های کشته‌شده بود.
پیش از آن نیز اسرائیل و آمریکا با پیشنهاد مصر که مورد حمایت رهبران عرب بود، مخالفت کردند. طرح مصر، تشکیل یک کمیتهٔ اداری شامل تکنوکرات‌های مستقل فلسطینی برای ادارهٔ غزه را پیشنهاد کرده بود.
ارتش اسرائیل ماه گذشته گفته بود که کنترل ۷۵ درصد از غزه را در دست دارد. به گزارش رسانه‌های اسرائیل، مناطقی در غزه که اسرائیل در آن عملیات نظامی انجام نداده، بخش‌هایی است که ارزیابی شده گروگان‌های اسرائیلی در آن‌ها نگهداری می‌شوند و ارتش اسرائیل تاکنون نگران کشته شدن گروگان‌ها هنگام عملیات بوده است. حماس قبلاً از مرگ شماری از گروگان‌ها هنگام عملیات ارتش اسرائیل خبر داده بود.
بیشتر جمعیت ۲.۳ میلیون نفری غزه آواره و در طول جنگ جاری بارها از محل پناه گرفتن خود جابه‌جا شده‌اند.
تصاویر دورهٔ اخیر از کودکان گرسنهٔ غزه جهان را حیرت‌زده کرده و موجی از انتقادات بین‌المللی را علیه اسرائیل در پی آورده است.
استیو ویتکاف، فرستادهٔ ویژهٔ آمریکا در امور خاورمیانه، جمعهٔ گذشته پس از بازدید از بخش رفح که مراکز آمریکایی توزیع غذا و کمک انسانی در آن واقع است، وجود قحطی را رد کرد و گفت گرسنگی در کار نیست. او تأکید کرد که کمبود غذا در میان است، نه گرسنگی.
جنگ اسرائیل در غزه پس از حملۀ غافلگیرانۀ گروه حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد. این گروه افراطی در این حمله حدود ۱۲۰۰ نفر اغلب غیرنظامی را کشت و بیش از ۲۵۰ نفر را گروگان گرفت. از آن زمان تا کنون، براساس آمار مقامات بهداشتی غزه، بیش از ۶۱ هزار فلسطینی در حملات اسرائیل به نوار غزه کشته شده‌اند که حدود نیمی از آنان زن و کودک بوده‌اند.
شهر غزه از آغاز جنگ بارها بمباران و صحنه عملیات زمینی سنگین ارتش اسرائیل بوده است. بسیاری از محله‌ها و زیرساخت‌های اصلی آن تقریباً به‌طور کامل ویران شده‌اند.
این شهر پیش از آغاز جنگ حدود ۷۰۰ هزار نفر جمعیت داشت. در آغاز جنگ، صدها هزار نفر به‌دنبال دستورهای تخلیه اسرائیل گریختند، اما بسیاری از آن‌ها در آتش‌بس اوایل امسال بازگشتند.
اسرائیل در حال حاضر حدود ۷۵ درصد از خاک غزه را که تا حد زیادی ویران کرده، تحت کنترل دارد. اکنون بخش عمدۀ جمعیت دو میلیون نفری فلسطینیان در شهر غزه، دیرالبلح، و اردوگاه‌های آوارگان در منطقه مواسی در امتداد ساحل پناه گرفته‌اند.
