مصر: اولویت باید تضمین آتش‌بس در غزه باشد؛ «تدابیر امنیتی جدید» برای تردد مقام‌های حماس

تدروس ادهانوم، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت روز چهارشنبه در بیانیه‌ای هشدار داد که سیستم بهداشتی غزه «به زانو درآمده» و در حال فروپاشی کامل است.

او با اشاره به بیمارستان «کمال عدوان» در شمال غزه گفت: «غزه ظرفیت از دست دادن بیمارستان دیگری را ندارد. حال آن که بیمارستان دیگری در آستانه تعطیلی است. این رخداد هزاران نفر را از مراقبت‌های حیاتی محروم خواهد کرد.»

روز سه‌شنبه وزارت بهداشت فلسطین در رام الله، ارتش اسرائیل را متهم کرد که بیمارستان کمال عدوان را در شمال غزه تحت محاصره قرار داده و آن را بمباران کرده است.

سازمان جهانی بهداشت از روز هفتم اکتبر تاکنون دست‌کم ۲۱۲ مورد حمله به بخش بهداشت و درمان نوار غزه را گزارش کرده است. به گفته رئیس سازمان جهانی بهداشت، در نتیجه این حملات تنها ۱۴ بیمارستان آن هم نه صرفا تا اندازه‌ای فعالیت می‌کنند، در حالی که ۱۹ بیمارستان نیز تعطیل شده‌اند.

جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خواستار حمایت کشورهای اروپایی عضو شورای امنیت از درخواست دبیرکل سازمان ملل برای آتش‌بس در غزه شد.

آقای بورل بامداد پنج‌شنبه در شبکه اجتماعی ایکس، توییتر سابق، نوشت: «از اعضای اتحادیه اروپا در شورای امنیت سازمان ملل و دیگر شرکای هم‌فکر می‌خواهم که از درخواست آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، حمایت کنند.»

آنتونیو گوترش روز چهارشنبه در اقدامی کم‌سابقه ماده ۹۹ منشور جهانی سازمان ملل متحد را فعال کرد. ماده ۹۹ منشور جهانی سازمان ملل، به دبیرکل این سازمان اجازه می‌دهد در شرایطی که «امنیت و صلح جهانی» به مخاطره افتاده است، اعضای شورای امنیت را به جلسه‌ای فوری دعوت کند و آقای گوترش با توجه به بحران انسانی در نوار غزه برای اولین بار بود که از این ماده استفاده می‌کرد تا زمینه آتش‌بس انسان‌دوستانه در این منطقه فراهم شود.

جوزپ بورل نیز تاکید کرد که «شورای امنیت سازمان ملل متحد برای ممانعت از فروپاشی کامل شرایط انسانی در غزه فورا دست به اقدام بزند.»

او همچنین از اسرائیل خواست که به تمام نهادهای زیرمجموعه سازمان ملل اجازه دهد تا بتوانند ار غیرنظامیان فلسطینی در غزه حمایت کنند.

پیش از این سفیر اسرائیل در سازمان ملل متحد، در واکنش به اقدام آنتونیو گوترش مبنی بر فعال کردن ماده ۹۹ منشور جهانی این سازمان، خواستار استعفای او شده بود.

امروز پنج‌شنبه، ۱۶ آذر، شصت و دومین روز از یورش غافلگیرانه گروه افراطی حماس به اسرائیل است که به اعلان جنگ این کشور علیه این گروه در باریکه غزه منجر شد.

به تاریخ میلادی، امروز هفتم دسامبر، دومین ماه از بحرانی در منطقه است که اسرائیل را وادار کرده تا غیر از جنگ با حماس، به طور منظم در رشته تحرکات جنگی علیه حزب‌الله، حوثی‌های یمن و برخی دیگر از متحدان «محور مقاومت» در منطقه که هم‌سو با جمهوری اسلامی ایران هستند، درگیر باشد.

رسانه‌های اسرائیل عملیات نظامی کشورشان در ۲۴ ساعت گذشته در نقاط مختلف باریکه غزه را «سنگین‌ترین» اقدامات نظامی از آغاز جنگ نامیده‌اند. این عملیات غیر از مناطق مختلف غزه، مانند جبالیا و بخش شرقی شهر غزه، کماکان بر منطقه خان یونس در جنوب این باریکه متمرکز است.

بنیامین نتانیاهو شامگاه چهارشنبه در یک کلیپ ویدئویی از دفتر خود گفت اسرائیل خانه‌ای را که متعلق به یحیی سنوار رهبر حماس در غزه بوده، محاصره کرده و هر چند او ممکن است از این مهلکه بگریزد، اما دست اسرائیل به او خواهد رسید.

سخنگوی ارتش اسرائیل در توضیح این گفته بنیامین نتانیاهو تصریح کرد که سنوار در آن نقطه نیست، اما «نمی‌توان بیش از این چیزی گفت». او افزود: «وظیفه ما دستیابی به او و کشتن وی است و این کار باید زودتر انجام شود.»

در این میان، کابینه سیاسی- امنیتی اسرائیل، شامگاه چهارشنبه در نشستی که به گفته تحلیلگران در رسانه‌های اسرائیلی زیر فشار آمریکا برگزار کرد، افزایش ارسال سوخت به باریکه غزه را با وجود مخالفت شدید وزیرانی که رهبران دو حزب راستگرای متحد دولت هستند، تصویب کرد.

اسرائیل با ابراز خشم از اقدامات دبیرکل سازمان ملل برای وادار کردن شورای امنیت به اعلام آتش‌بس در این جنگ، آنتونیو گوترش را فردی نامید که عملکرد او به «سطح پایین اخلاقی تازه‌ای سقوط کرده است».

مقامات اسرائیل در آغاز سومین ماه جنگ بر ادامه عملیات نظامی تا دستیابی به سه هدف عمده تأکید کردند: بازگرداندن ۱۳۸ اسرائیلی و خارجی ربوده شده، از بین بردن توانایی‌های نظامی حماس و رفع هر گونه تهدید برای زندگی مردم اسرائیل از ناحیه غزه.

بامداد پنج‌شنبه در اسرائیل در حالی آغاز شد که پلیس این کشور به یک گروه از فعالان راستگرا به رهبری باروخ مارزل مجوز داده در بخشی از شرق اورشلیم راه‎‌پیمایی کنند. این نوع راه‌پیمایی‌ها در گذشته همواره با حساسیت زیاد فلسطینیان ساکن این بخش از شهر روبه‌رو بوده است.

سخنگوی ارتش اسرائیل روز پنج‌شنبه، ۱۶ آذر، در آغاز سومین ماه از جنگ با گروه افراطی حماس در باریکه غزه اعلام کرد نیروهای لشگر ۹۸ در این منطقه جنگی، در ادامه عملیات زمینی در شهر خان یونس، شماری از «خرابکاران» را از بین برده و در عملیات مشترک با نیروی هوایی، «ده‌ها هدف تروریستی» را در ساعات اخیر منهدم کردند.

این گزارش از نبرد نیروهای واحد کوماندوی این لشگر، موسوم به واحد «دوودِوان»، با «باند تروریستی که از دهانه تونل‌ بیرون
آمدند» خبر داد و افزود پس از «کشتن تروریست‌ها»، دهانه تونل با انفجار مسدود شده است.

ارتش اسرائیل همچنین در مورد ادامه عملیات نظامیانش در بخش جبالیا که در منطقه شمالی غزه و بالای شهر غزه واقع است، اعلام کرد که نیروهایش پس از کشتن شماری از «خرابکاران» بر پایگاه حماس در مرکز جبالیا به نام «حبیسان» مسلط شده است.

ارتش این پایگاه را یکی از مراکز آموزشی نیروهای حماس و محل تمرکز مهمات آن گروه نامید و از انهدام شبکه تونلی در زیر این پایگاه نیز خبر داد.

سخنگوی ارتش اسرائیل در بیانیه صبح پنج‌شنبه همچنین گفت که نیروی دریایی اسرائیل در ساعات اخیر برای کمک به نیروهای فعال در خشکی، «با استفاده از سلاح‌های دقیق» و آتشباری به «زیرساخت‌های تروریستی و مجتمع‌های نظامی حماس» حمله کرد.

ژنرال هرتسی هالوی، رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل، شامگاه چهارشنبه در دیدار با شماری از جوانان اسرائیلی که به سن سربازی رسیده و رسما به صفوف ارتش پیوستند، گفت در شرایطی اونیفورم نظامی را از این به بعد روزانه به تن می‌کنید که «دفاع از میهن و خانه مفهومی بسیار عمیق‌تر است».

ژنرال هالوی افزود در بحبوحه جنگی هستیم که برای مدت طولانی ادامه خواهد داشت.

تا بامداد ۱۶ آذر شمار کلی تلفات نظامیان اسرائیل به ۴۱۳ تن افزایش یافت. سه تن از آن‌ها روز ۱۵ آذر در غزه کشته شدند.

بیش از سه چهارم از مجموع تلفات اسرائیل افراد نظامی و همچنین نیروهای امنیتی و اعضای پلیس هستند که در روز حمله غافلگیرانه حماس در ۱۵ مهر کشته شدند.

آموس هوکشتاین، فرستاده دولت جو بایدن برای میانجی‌گری بین اسرائیل و لبنان در اختلافات بر سر مرزهای دریایی و امور انرژی، روز پنج‌شنبه گفت واشینگتن «همواره خواهان عادی‌سازی رابطه بین عربستان سعودی و اسرائیل بوده است».

او با بیان این‌که به دلیل جنگ جاری میان اسرائیل و گروه افراطی حماس، نباید امید را نسبت به ادامه کوشش‌ها برای عادی‌سازی روابط از دست داد، افزود این هدف «کماکان ثابت است».

به گزارش رویترز، آقای هوکشتاین اظهار داشت آمریکا همچنان به «یکپارچگی منطقه‌ای متعهد است»، اما عادی‌سازی روابط «باید فراتر از مناسبات میان عربستان سعودی و اسرائیل باشد».

وزیر سرمایه‌گذاری عربستان ماه گذشته گفته بود برای کشورش ادامه پیمودن مسیر عادی‌سازی رابطه با اسرائیل (با وجود جنگ جاری منطقه) همچنان «به روی میز است».

در بحبوحه جنگ اسرائیل و حماس، امارات متحده عربی نیز که با اسرائیل رابطه کامل دیپلماتیک در سطح سفیر دارد، در روزهای اخیر میزبان اسحاق هرتسوگ، رئیس‌جمهوری اسرائیل بود و آقای هرتسوگ در روزهای اقامت در دوبی، با امیر قطر نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.

«گزارشگران بدون مرز»، یک نهاد جهانی مدافع روزنامه‌نگاران که مقر آن در فرانسه است، روز پنج‌شنبه از اسرائیل و مصر خواست امکان دهند که خبرنگاران بدون مانعی از گذرگاه الرفح عبور کنند، از غزه خارج شده و آزادانه وارد این باریکه شوند.

این گذرگاه که مرز میان باریکه غزه و خاک مصر است، از آغاز حمله گروه افراطی حماس به مردم اسرائیل، غیر از موارد معینی، بر اساس تصمیم مشترک اسرائیل و مصر، بسته مانده است.

در موارد خاصی که اسرائیل با خروج صدها تن از فلسطینیان دارای تابعیت کشورهای دیگر موافقت کرده، مصر گذرگاه را در بخش خاک خود گشوده و بر اساس فهرست افرادی که نام‌شان از سوی اسرائیل، مصر و کشورهای یادشده تأیید شده، امکان خروج یافته‌اند.

با این حال، روزنامه‌نگاران فلسطینی که همانند سایر مردم غزه در جریان جنگ وادار شده‌اند به سوی بخش جنوبی این باریکه بروند، امکان تردد آزادانه از گذرگاه را ندارند و شماری از آن‌ها پشت گذرگاه تجمع کرده‌ و خبرنگاران از دنیای بیرون نیز امکان ورود به غزه از راه این گذرگاه را ندارند.

«گزارشگران بدون مرز» در فراخوان خود با عنوان «درها را باز کنید» نوشت فارغ از چند مورد استثنا هیچ خبرنگاری از روز ۱۵ مهر اجازه خروج از غزه را نداشته و به افراد انگشت‌شماری نیز که موفق شدند از غزه خارج شوند، اجازه بازگشت داده نشده است.

این نهاد جهانی همچنین نوشت عدم صدور اجازه برای خبرنگاران خارجی برای ورود به غزه به منزله تبدیل شدن این منطقه به «سیاه‌چاله اطلاعاتی» است و خبرنگاران باید بتوانند این جنگ را پوشش دهند.

اسرائیل از روی نگرانی از این‌که اعضای گروه حماس در قالب امدادگر، بیمار یا تحت پوشش خبرنگار و شهروندانی با تابعیت خارجی بخواهند از باریکه غزه بگریزند، در چارچوب توافق با ارتش مصر، گذرگاه الرفح را زیر کنترل مشترک دارد.

در دو ماه گذشته هزاران خبرنگار خارجی از رسانه‌های بین‌المللی، از جمله رسانه‌های فارسی‌زبان بی‌بی‌سی و صدای آمریکا، از راه فرودگاه اصلی اسرائیل، بن‌گوریون، وارد اسرائیل شده و به پوشش رویدادهای جنگ پرداخته‌‌اند. ارتش اسرائیل خود شماری از آن‌ها را برای پوشش جنگ وارد باریکه غزه کرده است.

عفو بین‌الملل روز ۱۶ آذر در بیانیه‌ای اعلام کرد که کشته شدن یک روزنامه‌نگار و زخمی کردن شش تن دیگر مستحق انجام تحقیقاتی در خصوص ارتکاب «جنایت جنگی» است.

اشاره این سازمان به مرگ عیسی عبدالله است. دو خبرنگار خبرگزاری رویترز، دو گزارشگر خبرگزاری فرانسه و دو خبرنگار شبکه قطری الجزیره نیز در آن رویداد زخمی شدند. پای یک عکاس گزارشگر خبرگزاری فرانسه نیز که در آن رویداد زخمی شده بود، بعدا بر اثر شدت جراحات وارده قطع شد.

سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز همین خواسته را در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه تایید کرده است.

حمله مذکور شش روز پس از شروع جنگ اسرائیل و گروه افراطی حماس در خاک جنوب لبنان و در نزدیکی مرز شمالی اسرائیل رخ داد.

حزب‌الله لبنان و شمار دیگری از گروه‌های مسلح فلسطینی از آغاز جنگ برای یاری دادن به حماس در غزه، اقدامات جنگی علیه ارتش و مرز شمالی اسرائیل را دنبال کرده‌ و هر بار پس از شلیک راکت و خمپاره به شمال اسرائیل، با واکنش نیروهای هوایی و زمینی ارتش اسرائیل روبه‌رو می‌شوند.

حزب‌الله ورود آگاهانه خود به جنگ گروه حماس و اسرائیل را از یک روز پس از حمله گروه حماس به مردم اسرائیل، برای یاری دادن به «محور مقاومت» تأیید کرده است.

اسرائیل در دو ماه اخیر ده‌ها هزار تن از مردم شهرهای شمالی خود را از بیم حملات پیاپی راکتی و خمپاره‌ای حزب‌الله تخلیه کرده و به خبرنگاران در آن سوی مرز هشدار داده از نزدیک شدن به مناطقی که می‌تواند خطرناک باشد، خودداری کنند.

متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز ۱۵ آذر اعلام کرد واشینگتن در حال بررسی «تحقیقات» سازمان عفو بین‌الملل است، مبنی بر این که یک سیستم هدایت تسلیحاتی ساخت آمریکا در دو حمله هوایی اسرائیل در ماه اکتبر (ماه نخست جنگ میان اسرائیل و گروه افراطی حماس) به کار رفته است.

در آن دو حمله ۴۳ تن کشته شده بودند.

عفو بین‌الملل در گزارش خود در روز ۱۴ آذر گفته بود که استفاده از سلاح‌های آمریکایی برای چنین حملاتی «باید زنگ هشدار فوری
برای دولت جو بایدن باشد».

آنیس کالامار، دبیرکل عفو بین‌الملل، هنگام ارائه این گزارش مدعی شد که «سلاح‌های ساخت آمریکا کشتار دسته‌جمعی خانواده‌های بزرگ را تسهیل کرد». اشاره این سازمان به سیستم آمریکایی موسوم به «جی‌دی‌ای‌ام» در هدایت مهمات است.

پنتاگون نیز روز پس از انتشار گزارش عفو بین‌الملل از بررسی آن خبر داده بود.

سخنگوی وزارت دفاع آمریکا افزود ما به گفت‌وگو با شریکان اسرائیلی خود در خصوص اهمیت در نظر گرفتن امنیت غیرنظامیان، در جریان عملیات آن‌ها ادامه خواهیم داد.

روزنامه لبنانی «الاخبار» که به حزب‌الله و جمهوری اسلامی ایران نزدیک است، روز ۱۶ آذر نوشت فرانسه و عربستان سعودی در حال بررسی درخواست اسرائیل برای تسلیم سران حماس، در چارچوب مذاکرات پاریس- ریاض بر سر آینده باریکه غزه هستند.

شبکه تلویزیونی مصری «القاهر الاخباریه» نیز در همین روز به نقل از اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در قطر، نوشت گروه او «آماده ازسرگیری مذاکرات» برای تبادل افراد با اسرائیل در «یک معامله جامع است اما مشروط به آن‌که اسرائیل جنگ در غزه را متوقف کند».

روزنامه قطری «العربی الجدید» نیز روز ۱۶ آذر به نقل از «منابع مصری» نوشت اسرائیل در شبانه‌روز اخیر تماس‌هایی را با مقامات مصری به عمل آورده تا ببیند آیا امکان ازسرگیری معامله تبادل افراد با حماس هنوز می‌تواند عملی شود یا نه.

مقامات رسمی اسرائیل به هیچ یک از سه گزارش رسانه‌های عربی منطقه واکنش نشان نداده‌اند اما رسانه‌های اسرائیلی به نقل از منابع کشورشان تأکید دارند که دولت بنیامین نتانیاهو خواهان ادامه معامله تبادل با حماس است.

آقای نتانیاهو سه‌شنبه شب در یک نشست خبری گفت: این حماس بود که توافقی را که در حال اجرا بود و به اسرائیل امکان داد ۱۱۰ تن از مردم خود و خارجی‌ها را از اسارت آزاد کند، نقض کرد.

اسرائیل اصرار دارد ۱۵ زن و دو کودک شهروندش که هنوز در اسارت حماس هستند، زودتر آزاد شوند و بعد مذاکره بر سر تنظیم معامله‌‌ای برای آزادی ۱۳۸ مرد باقی‌مانده در اسارت حماس انجام شود.

متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، گفته است که حماس خود می‌داند چرا این زنان را آزاد نمی‌کند تا نگویند بر سر آن‌ها در اسارت چه رفته است.

مریک گارلند، دادستان کل آمریکا، شامگاه ۱۵ آذر اعلام کرد وزارت دادگستری این کشور در حال تحقیق در مورد قتل ده‌ها شهروند آمریکایی و ربوده شدن چند آمریکایی دیگر به غزه در جریان حمله گروه افراطی حماس در روز ۱۵ مهر است.

آقای گارلند گفت: «حماس در حمله تروریستی خود بیش از ۳۰ آمریکایی را به قتل رساند و تعداد بیشتری را ربود». او افزود: «ما جنایات هولناک را بررسی کرده و عاملان آن را به دست عدالت خواهیم سپرد».

جو بایدن، رئیس‌ جمهور آمریکا در سفر ابراز همدردی خود به اسرائیل پس از حمله حماس، گروهی که آمریکا آن را از ۲۱ سال پیش در
ذیل گروه‌های تروریستی قرار داده، متعهد شد که عدالت در مورد این گروه اجرا شود.

کوچک‌ترین گروگان آمریکایی- اسرائیلی در اسارت حماس آویگایل عیدان چهار ساله بود که اعضای حماس پدر و مادرش را در روز حمله ۱۵ مهر کشتند. این کودک یتیم به تنهایی در اسارت حماس بود و چند روز پیش، پس از حدود دو ماه آزاد شد.

در این میان، کریستوفر ری، رئیس اف‌بی‌آی، در نشست خبری چهارشنبه‌شب در کنار آقای گارلند، گفت سطح آمادگی در آمریکا در برابر حملات تروریستی پیش از حمله حماس به اسرائیل در روز ۱۵ مهر بالا بود اما پس از آن، به‌شدت افزایش یافت و «به وضعیت کاملا متفاوتی رسیده است».