صحنههای ادامه اعتراضات ضد حکومتی در ایران که شامگاه شنبه وارد هشتمین روز خود شد نشانگر ادامه اقدام زنان در سطح شهرهای ایران علیه حجاب اجباری به صورت برداشتن روسریها و چرخاندن آن در هوا است.
در جریان اعتراضهای اخیر به مرگ مهسا امینی تعدادی از هنرمندان و بازیگران سینما و تلویزیون و تئاتر روسری از سر برداشتند و در فضای مجازی عکسهایی از خودشان بدون روسری منتشر کردند.
روز گذشته محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران خطاب به هنرمندان زنی که در پیوستن به این اقدام مردم معترض، روسری از سر برداشتند، بهطور تلویحی گفت که دیگر امکان ادامه فعالیت در شغلشان را ندارند و «آنها میتوانند آزادانه وارد فعالیتهای دیگری بشوند».
کتایون ریاحی، شبنم فرشادجو، شیوا ابراهیمی و مریم بوبانی از جمله بازیگرانی هستند که اکنون در فضای عمومی روسری خود را برداشتهاند. خانم ریاحی، بازیگر مجموعه تلویزیونی «یوسف پیامبر» گفته است: «دیگر وقت دروغ گفتن نیست».
وزیر کشور که روز یکشنبه به دیدار مأموران زخمیشده نیروی انتظامی در بیمارستانها رفت، خطاب به قوه قضاییه جمهوری اسلامی گفت که از آن قوه «انتظار» برخورد «به شکل قانونی، قاطع، سریع و عبرتآموز» با مردم معترض در خیابانها را دارد.
احمد وحیدی در مورد چگونگی «قانونی بودن» و در عین حال به تعبیر او «سریع و عبرتآموز» بودن چنین برخوردی توضیحی نداد.
درخواست وزیر کشور در حالی بیان میشود که سرکوب شدید مردم معترض طی روزهای اخیر در دهها شهر ایران دهها کشته، صدها زخمی و شمار زیادی بازداشتی به همراه داشته است.
مازندران: «۴۵۰ بازداشتی، ۷۶ مامور زخمی»
دادستان عمومی و انقلاب ساری روز یکشنبه گفت که در جریان سرکوب اعتراضات مردم این استانُ طی چند روز گذشته ۴۵۰ نفر در مازندران بازداشت شدهاند.
محمد کریمی از «حمله» معترضان به «ساختمانهای دولتی و حاکمیتی» خبر داد و افزود که «بیش از ۷۶ نفر» از ماموران حکومتی نیز در مازندران مجروح شدهاند.
او در مورد معترضان بازداشتشده مدعی اتهامهایی چون «عضو داعش و کومله» بودن را مطرح کرد و گفت که برای بازداشتشدگان «شعب ویژه در دادسراهای عمومی و انقلاب استان» ایجاد شده است.
کوبیدن سر زن معترض به جدول خیابان
در یکی از ویدئوهای دریافتی از شیراز، برخورد خشونتآمیز مأموران با یک زن معترض دیده میشود که او را به عقب پرت کرده و این شهروند از ناحیه پشت و سر به جدول کنار خیابان برخورد میکند. در این ویدئو ظاهراً کشمکشی بین مأموران و سه زن دیده میشود که به نظر میرسد سعی دارند یکی از آنها را بازداشت کنند. مسئولان جمهوری اسلامی مرگ مهسا امینی را بر اثر ضربه رد میکنند.
مهرانگیز کار: اعتراضات ایران یک سرمایه بزرگ ملی است
مهرانگیز کار، حقوقدان و فعال مدنی، که در تجمع حامیان اعتراضات ایران در واشینگتن شرکت کرد، در حاشیه این تجمع به رادیو فردا گفت: «این گردهماییها که خارج از خاک ایران برگزار میشود بدون شک یک جور حمایت روانی و ملی از کسانی است که در ایران جان نثار میکنند و با این که میدانند وقتی پایشان را از خانه بیرون میگذارند احتمال دارد دیگر برنگردند به اعتراض اقدام میکنند.»
او افزود: «این اعتراض یک سرمایه بزرگ ملی است برای آینده ایران؛ این آینده اعم از این که زود شکل بگیرد یا دیر، این امید را میدهد که نمیتواند یک حکومتی هر کاری دلش میخواهد بکند و تصور بکند که با ابزار سرکوب میتواند به این حکومت ستمگرانهاش ادامه دهد.»
خانم کار تأکید کرد: «به نظر من مهمترین پیام آنچه در ایران میگذرد و آنچه در حال حاضر ما داریم از آن حمایت میکنیم این است که حکومت ستمگر و مطلقه شماها ابدی نیست و ما میتوانیم عمر شما را از آنچه شما تصور میکنید کوتاهتر کنیم.»
جمعی از وکلای برجسته با اشاره به «روند غیرانسانی سرکوب و کشتار در ایران» خطاب به سازمان ملل و دولتهای دموکراتیک دنیا بیانیهای منتشر کردند و از شورای حقوق بشر سازمان ملل خواستند با تشکیل فوری «کمیسیون حقیقتیاب»، در این باره تحقیق کند.
پیشنهادهای این بیانیه در چهار بند ارائه شده است که مهمترین محورهای آن، درخواست برای تشکیل فوری «کمیسیون حقیقتیاب» دربارهٔ روند غیرانسانی سرکوب و کشتار در ایران، مقدمات برگزاری همهپرسی، فراخوان سفرای غربی از ایران و تشکیل «کمیته بینالمللی دفاع از بازداشتشدگان» است.
شیرین عبادی، مهرانگیز کار، سعید دهقان، حسین رئیسی، موسی برزین، حسین احمدینیاز، محمد مقیمی، مجید پوراستاد از امضاکنندگان این بیانیه هستند.
اصغر فرهادی، کارگردان مشهور سینمای ایران، در دومین پیام خود پس از مرگ مهسا امینی، از همه هنرمندان، سینماگران، روشنفران و فعالان مدنی سراسر دنیا خواست تا همبستگی خود با مردم ایران را ابراز کنند.
آقای فرهادی در این پیام ویدئویی به زبان انگلیسی میگوید: «این یک مسئولیت انسانی است و میتواند امید ایرانیان برای دستیابی به این هدف زیبا و تاریخی که در اینجا به دنبال آن هستند، بیشتر کند.»
این سینماگر ایرانی که دو بار برنده جایزه اسکار شده، این پیام ویدئویی را در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده که نزدیک به نیم میلیون دنبالکننده دارد.
او زمانی که مهسا امینی در بیمارستان بود نیز با انتشار عکسی از او نوشت: «ما خودمان را به خواب زدهایم در برابر این ظلم بیپایان. ما شریک این جنایتیم.»
یک مقام امنیتی پیشین جمهوری اسلامی: «خامنهای آتش زدن روسری را محاربه میداند»
یک مقام امنیتی پیشین جمهوری اسلامی اعلام کرد علی خامنهای آتشزدن روسری از سوی زنان در اعتراضات ایران را مصداق «محاربه» دانسته که در قوانین جمهوری اسلامی برای آن حکم اعدام در نظر گرفته شده است.
این مقام امنیتی پیشین که نامش فاش نشده روز شنبه دوم مهر به وبسایت ایرانوایر گفت که از یک مقام سپاه پاسداران شنیده که خامنهای «دستور دادهاند که [در جریان سرکوب معترضان] رحم نباید کرد. آقا گفتند که معنی ندارد زنان حجاب خود را در خیابان آتش بزنند. این یعنی محاربه با اسلام.»
به گفته این مقام امنیتی پیشین که اکنون به عنوان مشاور با نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی همکاری دارد، گسترش اعتراضات در سراسر ایران حکومت ایران را غافلگیر کرده و احتمال سرکوب شدید که منجر به کشتار وسیع شهروندان ایرانی شود، دور از انتظار نیست.
او تأکید کرد که فرماندهان سپاه پاسداران، بخشهای دیگر شامل نیروی انتظامی، ارتش جمهوری اسلامی و وزارت اطلاعات را به اهمال متهم میکنند و با حکم مستقیم خامنهای در صدد هستند که با خشونت به اعتراضات پایان دهند.
هویت شماری از کشتهشدگان اعتراضات